Chương 12
Vị linh mục bước nhanh lên đồi, ông chỉ thanh thản dễ chịu khi có một mình. 15 năm nay, đau khổ như tách rời ông với xã hội xung quanh. Sau cái chết của vợ ông, thời gian đối với ông sao dài quá, mỗi tuần dài gần một thế kỷ. Song gần đây, ông cảm thấy hổ thẹn vì một linh mục mà sống như thế thật không xứng đáng nên ông cố gắng hòa mình với dân làng, tìm những tâm hồn vô tội trong những cái thế giới đảo điên và tội lỗi, chỉ thích gây đau khổ cho nhau.
Ông đã đến nhà nguyện Michel và rất thích nơi yên tĩnh này (vừa làm lễ sáng nay ở nhà thờ Torre, song cái xã hội quyền quý đó làm ông khổ sở ; dù là ông vốn thuộc hàng quý tộc có tiếng của triều đình Pháp xưa kia). Ông vào quỳ cạnh bàn thờ và cầu nguyện lớn tiếng, cách cầu nguyện này làm vơi ưu phiền trong lòng ông. Cố gắng hết sức để tập trung tư tưởng vào lời kinh, song lần này ông biết là không được, ông biết là ông tự dối mình: không phải ông lên đây để cầu nguyện mà còn vì một cớ khác: Ông mong mỏi được gặp cô gái nhỏ Stella. Ông đã tình cờ gặp nó một bận trong nhà nguyện này, vào một buổi sáng cách đây 3 hôm.
Lúc đó, ông đang cầu nguyện thì có tiếng động khẽ như tiếng chuột chạy chạm vào chân ghế, giật mình quay lại, ông thấy cô bé mặc áo choàng xanh, mũ cùng mầu ngồi trên một phiến đá bên ngoài. Hai tay nó cho vào túi áo, dáng bộ chững chạc, bình thản, đôi mắt xám trong vắt như hai vì sao đang nhìn ông ; khi thấy ông nhìn lại mình, nó mỉm cười như chào hỏi, nụ cười trìu mến của cô bé chợt làm ông đau nhói như một mũi dao nhọn chọc vào tim và khuôn mặt thảm đạm của ông làm cô bé ngạc nhiên:
- Thưa ông, ông đau ở đầu gối phải không?
- Phải! Nhưng ít thôi, cháu ạ!
Ông cố gắng bình tĩnh trả lời nhưng vẫn còn choáng váng, hai tay vịn vào bức vách. Hơi lúng túng vì từ lâu lắm, ông không tiếp xúc với trẻ con. Ông chưa bao giờ nhìn đến một đứa trẻ sau cái ngày đại họa xảy đến cho ông. Bao nhiêu năm ròng trôi qua mà ông vẫn chưa tự chủ được.
- Ông nên ngồi xuống cho đỡ đau, thưa ông!
Cô bé rút bàn tay nhỏ nhắn ra khỏi túi áo, phủi nhè nhẹ trên phiến đá, mời ông, môi vẫn giữ nụ cười thân mật dễ yêu. Thế là ông tuân theo lời nó không kịp suy nghĩ. Đôi chân dài của ông giang thẳng trông thật buồn cười cạnh nó. Dưới ánh nắng dịu của mùa đông, một già một trẻ ngồi cạnh nhau, cảnh tượng vừa cảm động vừa tương phản buồn cười. Cô gái bé ân cần:
- Ông đau phong thấp, phải không ạ?
- Cảm ơn cháu, không đâu. Ta ngồi hơi khó vì ta cao hơn cháu đấy mà!
Cô bé thở phào nhẹ nhõm vì được biết ông không đau như nó tưởng.
- Ba con đau tê thấp, khổ lắm cơ! Má con phải lấy muối rang nóng đắp lên lưng mỗi lần ba con đau, như thế mới đỡ. Ba con là ông Sprigg, ông biết không?
- À, không! Thế cháu tên gì?
- Cháu tên Stella, thưa ông.
Nụ cười của cô bé làm ông đau đớn nhưng không khó chịu, ông sẵn sàng chịu sự đau đớn để thấy nó cười.
- Con ở Torquay hẳn?
- Thưa ông con ở trại Week.
- Con lên đây một mình ư?
- Thưa ông, bác sĩ Crane chờ con ở chân đồi sau khi đi khám bệnh về. Khi con vào đây con nghe ông đọc những câu hay quá. Zachary cũng đọc như ông...
- Con thích những câu ấy lắm sao?
- Thưa vâng.
- Ta cũng thích, có nhiều câu thánh thót như tiếng nhạc, lâng lâng như những đôi cánh mỏng bay lên và rớt mưa bằng ánh sáng trở xuống trần. Zachary là anh con?
- Thưa không. Anh ấy đi đánh giặc, con lên đây để cầu nguyện cho anh ấy trở về sớm. Đáng lẽ con phải đợi đúng một năm nhưng...
Cô gái bối rối cúi đầu, linh mục khuyến khích:
- Nhưng sao?
- Tối qua con nằm mơ, thấy anh ấy sợ hãi lắm, khi tỉnh dậy, con không biết làm cách nào để đến với anh ấy... Mà con cũng không biết anh ấy sợ gì, bão tố chăng?
- Và con đến đây cầu nguyện vì con biết nhà nguyện này dành riêng cho các thủy thủ gặp khó khăn ngoài bể?
- Vâng! Nhân có bác sĩ đến thăm bệnh già Sol, cháu xin ông đưa đến đây.
- Thế con đã cầu nguyện cho bạn con chưa?
- Rồi, thưa ông.
- Zachary không phải là anh con, vậy chắc là con một người láng giềng?
- Anh ấy không còn cha mẹ. Bác sĩ Crane là cha nuôi anh ấy.
Linh mục nhớ đến cậu con trai mà bác sĩ đưa về nhà mình. Ông muốn hỏi thêm nhiều điều, nhưng chợt nhận ra mình quá tò mò, nên thôi.
Ông bước tới đầu dốc nhìn xuống và thấy xe bác sĩ, con ngựa xám đang gặm cỏ. Bác sĩ ngồi trên xe.
- Này Stella! Bác sĩ sẽ lên đón con hay con xuống?
- Thưa con xuống, vì bác sĩ mỏi chân lắm, nếu lên.
- Vậy thì con nên xuống, bác sĩ đang đợi kìa. Lần khác, ta sẽ nói chuyện nhiều hơn.
- Con chưa biết tên ông.
- Charles-Sébastien-Michel de Colbert!
Cô bé tròn xoe mắt, không ngờ ngoài Zachary, trên đời này lại còn có một người khác cũng mang cái tên dài ngoằng như thế. Người đàn ông đứng tuổi thêm:
- Nhưng phần đông đều gọi ta là "Linh mục" hay "Cha".
- Cha!
Cô gái kêu lên trong khi, một lần nữa, ông choáng váng như lần đầu trông thấy cô cười.
Và ông đứng, không biết bao lâu, nhìn theo cái bóng dáng Stella như một con vành khuyên xinh xẻo...
Nhà tu hành ngạc nhiên thấy mình không quên được cô bé Stella, ông chưa từng yêu một đứa trẻ nào từ 16 năm qua, thế mà giờ đây, ông cứ nghĩ đến cô bé con của ông trại chủ Sprigg như nghĩ đến một người thân. Lạ quá thôi: khi ông viết, nó đứng sau lưng ông nhìn qua vai ; nó ngồi trên gối ông, khi ông đọc sách. Đôi khi, ông đọc to tiếng vì ông biết nó thích những câu văn bóng bẩy như thế. Nhắm mắt lại, ông thấy nụ cười nó rõ ràng như ban ngày, như ông đang đối diện với nó.
Sự cô đơn của ông bỗng như hành hạ ông hơn, nó vùng lên, bừng dậy không sao dập tắt, tựa hồ như ngọn lửa vùi kín trong tro được cời ra trước gió.
Ông cảm thấy xấu hổ vì một linh mục như ông, trách nhiệm phần hồn của tín đồ mà không quan tâm đến sự cô đơn của ai khác ngoài của chính mình. Rồi ông nghĩ đến bà Lorraine. Trong số những nhà quý tộc Anh mà ông biết, De Colbert chỉ quí có mỉnh bà ấy: nhiều tuổi và rất tế nhị. Các con trai bà chết bên Ấn Độ hết, sống đơn độc một mình nhưng chưa bao giờ ông nghe bà than thở về những đau buồn, tang tóc cùng bệnh hoạn của bà. Bà thường mời ông đến nhà, nhưng chưa bao giờ ông đáp lại lời mời ấy. Giờ đây, linh mục De Colbert đột ngột quyết định đến nhà bà.
Trời nắng, lạnh nhưng khô ráo. Người tớ gái đưa ông vào phòng khách, bà chủ vồn vã đứng lên đón ông.
- Hân hạnh cho già chừng nào. Được linh mục đến thăm, già mừng lắm!
- Lâu nay sống cách biệt với mọi người, tôi thật... bậy! Tôi nghĩ rằng...
Nhờ thái độ niềm nở, thân mật của bà, linh mục cảm thấy dễ chịu và câu chuyện càng phút càng hứng khởi.
Gần 80 tuổi rồi, nhưng nom bà vẫn quắc thước lắm: không tựa lưng bà ngồi thẳng trên ghế, đặt hai tay mang găng trắng lên gối. Chân mang hài, đặt trên ghế đẩu bọc vải thêu rất khéo. Mái tóc trắng như cước và rất dày được chải gọn lên cao, bọc ngoài một chiếc mũ ren có dây nhưng cột lại. Áo xám sáng thanh nhã. Trông bà nhỏ nhắn, nhưng đôi mắt xanh, chiếc miệng thanh tú, giọng nói trong trẻo như người còn trẻ. Trí nhớ bà không hề suy giảm và bà phán đoán nhanh, chính xác, tinh tường.
Phòng khách trang hoàng bằng bàn ghế cổ, một đàn phong cầm, màn bằng hàng mỏng nhẹ, sách và đồ sứ quý, tất cả đều có vẻ trang trọng nhưng thanh nhã. Linh mục tin là một đứa con gái chu đáo, thông minh sẽ thích ở đây! (quái? sao ông cứ nhớ mãi đến Stella?) Nó có vẻ chu đáo, thông minh đấy chứ? Ông nghĩ thêm.
Chủ nhà sai mang rượu và bánh ngọt ra mời khách. Linh mục cầm lấy và lần này ông lại ao ước thầm: giá con bé cũng được một cái bánh thế này!
Chợt, ông chú ý đến cái hộp đựng đồ thêu tuyệt đẹp bằng gỗ quý cẩn ngà voi. Chắc là quà của con trai bà từ Ấn gửi về? Hộp để mở: bên trong có mây ngăn cũng chạm trổ tỉ mỉ, đựng một gói ghim kim đỏ tươi như trái dâu tây, một cái đê khâu bằng bạc, một cặp kéo có hình cặp thiên nga và nhiều ống chỉ đủ mầu, bằng ngà. Stella đã đến tuổi học thêu thùa...
Linh mục giật mình, nhớ ra đã 5 phút qua, ông không nghe chủ nhà nói gì cả. Thật là khiếm nhã!
- Ông đang nghĩ chuyện gì thì phải...
- Xin lỗi bà, tôi nghĩ đến một đứa bé gái, chắc nó sung sướng khi nhìn thấy hộp đồ thêu xinh đẹp của bà...
- Vâng, ông nói đúng. Tôi còn có nhiều món đồ làm trẻ thích, nhưng tiếc là tôi ít quen biết chúng. Chúng làm tôi bối rối...
Giọng bà trầm tĩnh nhưng môi bà mím lại. Linh mục hối hận quá: các cháu bà cũng mất bên Ấn Độ, ông biết điều này, ông cho là mình xuẩn ngốc, cố chữa, song vô tình không định mà lại nói về mình:
- Thưa bà, tôi cũng bối rối khi gặp một đứa trẻ, tôi mất một đứa con nhỏ, lúc hơn hai tuổi trong một cuộc hải trình...
Bà lorraine nhìn khách, bà sung sướng được ông thổ lộ tâm sự, nhưng tế nhị không hỏi câu nào thêm, ông khách rất hài lòng thái độ bà. Rồi ông kể chuyện gặp Stella, sự liên tưởng kỳ quái, chuyện bác sĩ Crane và chuyện Zachary.
- Thế nào ông cũng phải dắt con bé đến thăm tôi! Noel sắp đến, ông nên đến thăm nó và mang cho nó món quà.
Vẻ lúng túng, linh mục kêu lên:
- Nhưng thưa bà, tôi không được quen biết cha mẹ cô bé, làm sao được?
- Ông quên là ông quen bác sĩ Crane ư? Và bác sĩ chắc rất mong gặp ông?
- Ông ấy bảo mong gặp tôi, nhưng không có lời mời rõ rệt...
- Tại sao ông không đến thăm bác sĩ? Gặp bác sĩ là có dịp gặp Stella. Tôi sẽ sắp đặt mọi thứ trong hộp này thứ tự, lau bụi sạch sẽ và gửi cha mang đến tặng cô bé ấy.
- Thưa bà, tôi không dám. Đây là một vật quý, kỷ niệm của bà...
Giọng ngọt ngào, người đàn bà nói:
- Xin cha đừng ngại, Stella chắc đang học thêu, với tuổi nó, công việc này thật dễ chán, có hộp đồ thêu đẹp nó sẽ thích công việc hơn. Ông xem: những ống chỉ mầu nho nhỏ này, đôi kéo có hình thiên nga này...
- Thua bà, quả thế, tôi cũng để ý...
- Phải! Tôi thấy mắt ông nhìn cái hộp một cách thích thú, tôi đã tự hỏi: chả lẽ ông ao ước cái hộp cho chính ông ư?
- Ồ! Bà làm tôi xấu hổ quá đi mất!
Quá vui, De Colbert trở lại với con người thật của mình: một người Pháp chính cống, hai tay khua khoắng nhẹ, đôi mày nhướng lên, hai mắt sáng rỡ! Bà Lorraine cũng thích thú, cười to lên. Có phải là vị linh mục già khô, cằn cỗi như một số tín đồ thường gọi đó chăng? Bà không tin thế, bà cho rằng ông có lửa, nhưng bị vùi kín dưới tro. Giọng bà nồng ấm:
- Xin cha hiểu cho, tôi rất sung sướng tặng hộp này cho cô bé. Cha quên rằng chính cha thường giảng cho chúng tôi cái câu: "càng về già, ta càng nên dứt bỏ những của cải thế gian" sao?
Bà quay bấm chuông, cô tớ gái vào, bà ra lệnh:
- Đây là quà giáng sinh cho một bé gái, gói một lớp giấy bạc, thắt nơ rồi bao lại, cột dây chắc cho ta.
Cô tớ gái lui ra, bà lại nói với linh mục:
- Hôm nào cha trở lại, tôi mong sẽ có con bé đi cùng. Chỉ nghe ông kể, tôi đã thấy cảm mến nó rồi.
- Cảm ơn bà, nhờ bà, tôi sẽ đủ can đảm làm việc này, việc mà tôi thích lắm.
Trời nắng, lạnh nhưng khô ráo. Người tớ gái đưa ông vào phòng khách, bà chủ vồn vã đứng lên đón ông.
- Hân hạnh cho già chừng nào. Được linh mục đến thăm, già mừng lắm!
- Lâu nay sống cách biệt với mọi người, tôi thật... bậy! Tôi nghĩ rằng...
Nhờ thái độ niềm nở, thân mật của bà, linh mục cảm thấy dễ chịu và câu chuyện càng phút càng hứng khởi.
Gần 80 tuổi rồi, nhưng nom bà vẫn quắc thước lắm: không tựa lưng bà ngồi thẳng trên ghế, đặt hai tay mang găng trắng lên gối. Chân mang hài, đặt trên ghế đẩu bọc vải thêu rất khéo. Mái tóc trắng như cước và rất dày được chải gọn lên cao, bọc ngoài một chiếc mũ ren có dây nhưng cột lại. Áo xám sáng thanh nhã. Trông bà nhỏ nhắn, nhưng đôi mắt xanh, chiếc miệng thanh tú, giọng nói trong trẻo như người còn trẻ. Trí nhớ bà không hề suy giảm và bà phán đoán nhanh, chính xác, tinh tường.
Phòng khách trang hoàng bằng bàn ghế cổ, một đàn phong cầm, màn bằng hàng mỏng nhẹ, sách và đồ sứ quý, tất cả đều có vẻ trang trọng nhưng thanh nhã. Linh mục tin là một đứa con gái chu đáo, thông minh sẽ thích ở đây! (quái? sao ông cứ nhớ mãi đến Stella?) Nó có vẻ chu đáo, thông minh đấy chứ? Ông nghĩ thêm.
Chủ nhà sai mang rượu và bánh ngọt ra mời khách. Linh mục cầm lấy và lần này ông lại ao ước thầm: giá con bé cũng được một cái bánh thế này!
Chợt, ông chú ý đến cái hộp đựng đồ thêu tuyệt đẹp bằng gỗ quý cẩn ngà voi. Chắc là quà của con trai bà từ Ấn gửi về? Hộp để mở: bên trong có mây ngăn cũng chạm trổ tỉ mỉ, đựng một gói ghim kim đỏ tươi như trái dâu tây, một cái đê khâu bằng bạc, một cặp kéo có hình cặp thiên nga và nhiều ống chỉ đủ mầu, bằng ngà. Stella đã đến tuổi học thêu thùa...
Linh mục giật mình, nhớ ra đã 5 phút qua, ông không nghe chủ nhà nói gì cả. Thật là khiếm nhã!
- Ông đang nghĩ chuyện gì thì phải...
- Xin lỗi bà, tôi nghĩ đến một đứa bé gái, chắc nó sung sướng khi nhìn thấy hộp đồ thêu xinh đẹp của bà...
- Vâng, ông nói đúng. Tôi còn có nhiều món đồ làm trẻ thích, nhưng tiếc là tôi ít quen biết chúng. Chúng làm tôi bối rối...
Giọng bà trầm tĩnh nhưng môi bà mím lại. Linh mục hối hận quá: các cháu bà cũng mất bên Ấn Độ, ông biết điều này, ông cho là mình xuẩn ngốc, cố chữa, song vô tình không định mà lại nói về mình:
- Thưa bà, tôi cũng bối rối khi gặp một đứa trẻ, tôi mất một đứa con nhỏ, lúc hơn hai tuổi trong một cuộc hải trình...
Bà lorraine nhìn khách, bà sung sướng được ông thổ lộ tâm sự, nhưng tế nhị không hỏi câu nào thêm, ông khách rất hài lòng thái độ bà. Rồi ông kể chuyện gặp Stella, sự liên tưởng kỳ quái, chuyện bác sĩ Crane và chuyện Zachary.
- Thế nào ông cũng phải dắt con bé đến thăm tôi! Noel sắp đến, ông nên đến thăm nó và mang cho nó món quà.
Vẻ lúng túng, linh mục kêu lên:
- Nhưng thưa bà, tôi không được quen biết cha mẹ cô bé, làm sao được?
- Ông quên là ông quen bác sĩ Crane ư? Và bác sĩ chắc rất mong gặp ông?
- Ông ấy bảo mong gặp tôi, nhưng không có lời mời rõ rệt...
- Tại sao ông không đến thăm bác sĩ? Gặp bác sĩ là có dịp gặp Stella. Tôi sẽ sắp đặt mọi thứ trong hộp này thứ tự, lau bụi sạch sẽ và gửi cha mang đến tặng cô bé ấy.
- Thưa bà, tôi không dám. Đây là một vật quý, kỷ niệm của bà...
Giọng ngọt ngào, người đàn bà nói:
- Xin cha đừng ngại, Stella chắc đang học thêu, với tuổi nó, công việc này thật dễ chán, có hộp đồ thêu đẹp nó sẽ thích công việc hơn. Ông xem: những ống chỉ mầu nho nhỏ này, đôi kéo có hình thiên nga này...
- Thua bà, quả thế, tôi cũng để ý...
- Phải! Tôi thấy mắt ông nhìn cái hộp một cách thích thú, tôi đã tự hỏi: chả lẽ ông ao ước cái hộp cho chính ông ư?
- Ồ! Bà làm tôi xấu hổ quá đi mất!
Quá vui, De Colbert trở lại với con người thật của mình: một người Pháp chính cống, hai tay khua khoắng nhẹ, đôi mày nhướng lên, hai mắt sáng rỡ! Bà Lorraine cũng thích thú, cười to lên. Có phải là vị linh mục già khô, cằn cỗi như một số tín đồ thường gọi đó chăng? Bà không tin thế, bà cho rằng ông có lửa, nhưng bị vùi kín dưới tro. Giọng bà nồng ấm:
- Xin cha hiểu cho, tôi rất sung sướng tặng hộp này cho cô bé. Cha quên rằng chính cha thường giảng cho chúng tôi cái câu: "càng về già, ta càng nên dứt bỏ những của cải thế gian" sao?
Bà quay bấm chuông, cô tớ gái vào, bà ra lệnh:
- Đây là quà giáng sinh cho một bé gái, gói một lớp giấy bạc, thắt nơ rồi bao lại, cột dây chắc cho ta.
Cô tớ gái lui ra, bà lại nói với linh mục:
- Hôm nào cha trở lại, tôi mong sẽ có con bé đi cùng. Chỉ nghe ông kể, tôi đã thấy cảm mến nó rồi.
- Cảm ơn bà, nhờ bà, tôi sẽ đủ can đảm làm việc này, việc mà tôi thích lắm.
___________________________________________________________________
Xem tiếp CHƯƠNG 13
