Tân xách thùng đồ nghề chạy vô đường hẻm. Những vũng nước bùn đọng trên mặt đất đen ngòm, bắn tung tóe mỗi khi chân nó dẫm vào. Khuya rồi nên trong hẻm vắng tanh không một bóng người, nhà nào cũng đóng cửa im lìm, chì có tiếng chân nó vang thình thịch trong đêm vắng. Đường hẻm tối mù mịt dưới ánh sáng vàng vọt của hai ngọn đèn yếu ớt mắc ở đầu và cuối hẻm, bóng đèn bám bụi vàng khè, không đủ soi sáng con hẻm sâu hun hút. Trận mưa ban chiều làm cho mặt đất vốn đã lầy lội lại càng lầy lội hơn.
Tân dừng lại trước cửa nhà nghe ngóng trước khi rón rén mở cửa lách mình vào trong. Tiếng ngáy của dượng Tư vang lên như sấm. Dưới ngọn đèn dầu mờ mờ Tân thấy dượng Tư nằm co quắp như con tôm trên phản, cái chân dài co lên đến ngực, đỡ nửa phần chân cụt còn lại trên đùi. Dáng ngủ của người đàn ông trông thật khó khăn khổ sở. Đôi nạng gỗ, hung thần của Tân, xếp chồng lên nhau gác trên đầu phản. Nó ngửi thấy mùi rượu nồng thoang thoảng trong không khí. Tiếng ngáy khò khè, ngột ngạt vang trong căn nhà nhỏ bé vách gỗ. Dượng Tư chợt lật người đổi thế nằm, cái chân cụt mất chỗ tựa rơi bịch xuống phản như một miếng thịt rớt xuống mặt gỗ. Cánh tay gầy gò giơ lên đập một con muỗi vừa đậu xuống má hút máu rồi bỏ thõng xuống, tiếng ngáy êm đi một lúc rồi lại vang to như cũ trong giấc ngủ say mê tiếp tục của người đàn ông.
Tân nhón gót bước nhẹ tới bàn thờ, giở chân đèn bằng đồng lên nhét tấm vé số gấp đôi vào đó, sau khi cẩn thận liếc sang người đàn ông đang nằm ngủ trên phản bên cạnh. Thế nằm quay mặt vào tường và tiếng ngáy dòn dã của dượng Tư làm Tân thấy yên tâm. Chắc chắn dượng Tư không thể nào biết việc làm vừa rồi của nó được. Tân ngước mắt nhìn lên khung ảnh đặt chính giữa bàn thờ. Dưới ánh sáng tù mù của ngọn đèn dầu đặt xế bên góc, Tân có cảm tưởng như đôi mắt ba nó sáng rực, nổi bật giữa mặt kính mờ vàng cũ kỹ. Đôi mắt ấy hiền hậu, tràn ngập yêu thương chiếu thẳng vào mặt nó như thương xót đứa con nhỏ bé đã sớm lăn lóc bơ vơ. Tân bỗng thấy bùi ngùi xúc động. Nó nhớ lại những buổi tối ba bốn năm về trước ba nó hay ôm nó và con Thơm vào lòng kể chuyện cổ tích. Những lúc ấy đôi mắt ông dịu dàng, lắng đọng thương yêu và bao dung nhìn xuống như muốn thâu trọn hình ảnh hai đứa con nhỏ và ban phát tình thương cho chúng nó. Tân đã say mê ngắm đôi mắt ba nó hơn là nghe ông kể chuyện. Và cũng đôi mắt đó đã một lần Tân thấy nhắm nghiền vĩnh viễn trên một thân thể không còn toàn vẹn vì lửa đạn. Hai hình ảnh của đôi mắt đó còn sống mãi trong lòng Tân, một mở to, linh động và một nhắm nghiền, bình thản. Đôi mắt ba nó hiền lành, trìu mến làm Tân say mê bao nhiêu thì đôi mắt dượng Tư bây giờ đỏ ngầu, hung dữ làm Tân sợ hãi bấy nhiêu.
Tân cúi đầu lâm râm cầu nguyện với ba vài câu rồi xách thùng gỗ đi xuống nhà dưới. Trong mùng, trên chiếc giường tre đặt trong góc nhà bếp có tiếng đập muỗi lép bép. Con Thơm vẫn còn thức đợi anh về. Giọng con nhỏ thì thầm:
- Anh về đó hả anh Tân?
- Ừa, anh đây. Chưa ngủ sao?
- Vô đây em nói cái này cho mà nghe.
- Đợi một lát, anh tắm cái đã.
Tân bỏ cái thùng gỗ trong góc nhà, đi ra sau hè.
Gáo nước mát lạnh ào xuống trên thân thể, phủ lên từng vùng da thịt làm Tân tỉnh hẳn người. Nó ngước mặt lên xối một gáo nữa. Nước thấm qua tóc vào tận da đầu, tràn xuống mặt, len vào cổ và đem mát mẻ xuống khắp người. Tắm đêm khoái thật! Tân định dội mạnh một gáo nữa nhưng nó chợt nhớ, ngừng tay lại. Nó sợ tiếng nước rơi ào ào trên nền đất sẽ làm dượng Tư thức dậy.
Dượng Tư mà thức dậy bây giờ thì khốn. Thế nào Tân cũng sẽ lãnh đủ một trận đòn mê tơi vì cái tội dám phá rầy giấc ngủ của dượng. Thêm vào đó là cái tội về trễ nữa. Hôm nay may mà dượng Tư đã ngủ trước khi nó về chứ nếu không thì chắc đêm nay Tân sẽ không nhắm mắt được vì khắp người ê ẩm sau một trận đòn thừa sống thiếu chết. Tân sợ những cú đấm, đôi mắt nhuộm máu đỏ rực và nhất là đôi nạng gỗ của dượng Tư vô cùng. Những thanh gỗ cứng ngắc đó mà quật tàn nhẫn vào thân mình gầy ốm của nó thì phải biết. Đau dần cả người! Lát nữa phải hỏi con Thơm xem dượng Tư ngủ lúc nào để sáng mai còn lựa cách mà chống chế.
Tân kỳ cọ, trút hết lớp bụi vỉa hè bám đầy thân thể nó sau một ngày lăn lóc đánh giày. Nó dội nhẹ vài gáo nước nữa rồi mặc đồ đi lên, mặc dù vẫn còn thèm được đứng dầm mình dưới những tia nước mát rượi. Tân không dám tắm nữa vì nghĩ đến con Thơm ngày mai sẽ phải còng lưng gánh từng đôi nước. Đôi vai bé bỏng của con nhỏ khòm xuống dưới sức nặng đôi thùng nước to hơn thân hình nó. Hình ảnh này làm Tân thấy thương em vô vàn...
Tân tới góc nhà mở thùng đồ đánh giày lấy gói bánh rồi lại vén mùng trèo lên giường. Nó hỏi nhỏ:
- Thơm ngủ chưa?
Tiếng con nhỏ tỉnh táo:
- Chưa. Sao bữa nay anh về trễ vậy?
Tân dúi gói bánh vào tay em, đáp:
- Anh đi coi xi nê với thằng Hoàng, Phim Ấn độ ở rạp Long Phụng hay ghê lắm.
Con Thơm cầm gói bánh, chưa mở.
- Anh đi coi xi nê hả, sướng quá há! Mà Hoàng là ai vậy anh Tân?
- Thằng Hoàng là bạn anh, nó là thằng bạn thân nhất của anh đó. Bữa nào hai đứa anh cũng đi chung với nhau, có khi còn chia nhau một đôi giày nữa. Nó thương anh lắm.
- Mà ảnh lớn bằng anh không?
- Nó lớn hơn anh một tuổi, cũng mồ côi cha như tụi mình. Mẹ nó già rồi, nó đi đánh giày về nuôi mẹ nó.
- Vậy hả? Mới mười ba tuổi mà anh Hoàng biết đi làm nuôi mẹ rồi, giỏi ghê anh há.
- Ừ, nó giỏi lắm, cái gì nó cũng biết hết. Dễ thương nữa, hiền thiệt là hiền. Nó lại lanh ghê lắm, mấy ông khách ai nghe nó nói cũng phải để cho nó đánh giày.
- Mà anh Hoàng có hay đánh lộn không anh?
Tân được dịp kể tốt cho bạn, nó hãnh diện nói:
- Không, nó không đánh lộn bao giờ, nhưng mà nó mạnh lắm. Hiền vậy chớ đứa nào ỷ lớn mà giành khách của nó thì nó nện liền, khỏi ngán đứa nào đi. Bữa trước có một thằng to con hơn thằng Hoàng, ở đâu không biết tới giành khách của anh, bị thằng Hoàng đánh cho một trận tơi bời. Từ đó tới giờ, không thấy thằng đó hó hé tới khu tụi anh nữa, mấy thằng hay sinh sự khác cũng kiềng mặt thằng Hoàng luôn.
Con Thơm xuýt xoa khen:
- Anh Hoàng tốt ghê há anh. Sao anh không kêu ảnh tới nhà mình chơi?
Ờ há, chơi với nó lâu rồi mà anh không nghĩ tới chuyện kêu nó tới nhà mình chớ, thôi để bữa nào rảnh anh kêu nó lại...
Giọng con Thơm liến thoắng:
- Nhớ nghe anh, nghe anh nói tự nhiên em có cảm tình với ảnh liền hà...
Tân đánh nhẹ vào tay con Thơm:
- Con quỉ này, nghe mấy đứa gánh nước nói chuyện bậy bạ hoài rồi nhiễm đó phải không?
Con Thơm cười khúc khích:
- Em nói giỡn một chút mà... Ờ, gói gì đây anh?
- Bánh, cho em đó. Ăn đi, còn để dành cho bé Hùng một cái.
Con Thơm sột soạt mở gói giấy, bỗng nó ngừng lại.
- Em ăn trong giường rớt vụn ra kiến lên cắn chết, hay là mình ra đằng sau nhà ngồi nói chuyện đi anh, em chưa buồn ngủ.
- Ừ, phải đó, anh cũng chưa buồn ngủ. Đi nhẹ nhẹ nghe, làm ồn dượng Tư mà dậy thì chết.
Hai đứa vén mùng chui ra. Tân dắt tay em rón rén mở cửa đi ra sau hè. Tiếng ngáy của dượng Tư từ nhà trên vẫn đều đều vọng xuống. Trong buồng mẹ chúng nó và bé Hùng vẫn im lìm, chắc đã ngủ say sưa.
Hai đứa ngồi xuống thềm nhà. Gió hiu hiu thổi nhẹ mơn man da thịt. Ánh trăng mờ mờ sau đám mây chiếu loang loáng trên vũng nước Tân tắm hồi nãy còn đọng lại trên mặt đất. Đàn muỗi đói trú ngụ trong các bãi ao tù đen tối sau nhà đã đánh hơi thấy mùi thịt tươi bắt đầu sà xuống vo ve quanh hai đứa. Con Thơm đưa gói bánh lên mũi hít một hơi dài:
- Anh mua bánh gì mà thơm vậy?
- Bánh ga tô đó, ngon lắm. Em ăn hai cái, để dành cho bé Hùng một cái mai nó ăn.
- Anh mua tới ba cái lận hả? Thôi, anh ăn với em một cái, em ăn một cái, còn một cái để cho bé Hùng nghe.
- Thôi, em ăn đi, hồi nãy trong rạp xi nê anh ăn với thằng Hoàng rồi.
Con Thơm cắn miếng bánh đầu tiên. Nó cố ý cắn thật nhỏ và ngậm cho chất ngọt tan dần trong miệng đến khi miếng bột xốp hút đầy nước dính đặc lại nó mới nhai và nuốt. Thơm ăn dè từng miếng một, không dám ăn nhiều vì sợ bánh mau hết. Bánh thơm quá, ngọt quá, xốp quá. Thích ghê!
Ít khi Thơm được ăn một thứ bánh đắt tiền và ngon thế này. Bánh tây mà! Từ lâu lắm rồi, sau khi ba mất, Thơm chưa bao giờ được chén một mình những hai cái bánh tây ngon đến thế. Thỉnh thoảng được mẹ cho một đồng, tiền thưởng công bế bé Hùng suốt ngày, để mua bánh bích quy ở hàng tạp hóa trong xóm hoặc được anh Tân nó đem về cho những ổ bánh mì ngọt hình sừng trâu là ngon lắm rồi. Vậy mà hôm nay nó được ăn những hai cái bánh tây tuyệt vời! Sung sướng quá! So với hai cái bánh này thì những cái bánh bích quy của mấy ông Tàu làm nhạt nhẽo không thấm vào đâu cả. Thơm thích thú ngồi yên lặng nhấm nháp, nó quên bẵng cả câu chuyện định mách với Tân hồi nãy.
Tân sung sướng ngồi nhìn em ăn bánh, nói:
- Ngon không?
Thơm nhe răng cười, lúng búng miếng bánh trong miệng:
- Ngon chứ.
Tân chợt nhớ lại câu nói của em hồi nãy, trước khi nó đi tắm.
- Hồi nãy Thơm định nói gì với anh vậy?
Nghe Tân nhắc, đôi mắt to đen của con Thơm chợt chùng hẳn lại buồn bã nhìn xuống đất. Lờ mờ trong bóng tối, Tân thấy nét mặt em nhuốm một vẻ buồn nặng trĩu làm nó hoang mang nhắc lại câu hỏi:
- Sao, Thơm định nói gì với anh vậy? Có chuyện gì ở nhà hả?
Thơm ngừng nhai bánh ngước mắt lên nhìn anh, đôi mắt nó long lanh ngấn nước, giọng nói nghẹn ngào:
- Hồi tối ở nhà dượng Tư lại đánh mẹ...
- Tại sao vậy? Đánh nhiều không?
Con Thơm òa lên khóc tức tưởi. Nó không dám khóc to tiếng, mà ôm lấy cánh tay Tân, dúi mặt vào đó sụt sịt. Tân tức tối hỏi:
- Tại sao ổng đánh mẹ chứ?
Thơm đáp qua giọng nói trĩu đầy nước mắt:
- Dượng Tư uống rượu về... đòi tiền mẹ đi đánh bạc... Mẹ nói không có, hết rồi... thế là dượng Tư đánh mẹ túi bụi...
Câu nói con bé đứt quãng vì những tiếng nấc ấm ức. Tân mím chặt môi, rồi như không chịu được cơn phẫn nộ dâng lên, nó bật ra tiếng chửi tục...
Thơm sợ hãi nhìn anh, giọng nói ướt sũng:
- Anh Tân, anh đừng chửi bậy.
Tân càng tức giận, gằn từng tiếng:
- Ổng là gì mà cứ hành hạ mẹ hoài như vậy? Mẹ phải làm sao chứ để ổng đánh đập mãi như vậy chịu sao được?
Tân nói càng lúc càng lớn làm con Thơm sợ hãi thêm, nó nắm chặt tay anh năn nỉ:
- Anh Tân nói to dượng Tư dậy thì chết!
- Thế mẹ có làm gì ổng không?
- Không, dượng Tư đánh mẹ nhiều lắm, mẹ chỉ la hét, rồi khóc lóc. Một lát chán rồi dượng Tư quay ra ngủ, mẹ cũng bế bé Hùng đi ngủ luôn...
Đôi mắt Tân long lên, sáng rực trong đêm tối.
- Thế dượng Tư ngủ hồi nào?
- Dượng Tư ngủ được một lát thì anh về.
Giọng nói của Tân tràn ngập uất ức:
- Sao mẹ không bỏ dượng Tư đi chỗ khác mà ở cho rồi!... Ổng có làm được gì cho mẹ, cho mình đâu mà ổng cứ hành hạ mẹ mãi. Ngày nào cũng mắng chửi, ngày nào cũng đánh đập như vậy thì làm sao mẹ chịu được!... Ổng đã què chân, ở nhà ăn bám trong khi mẹ phải đi buôn bán cực nhọc cả ngày mới đủ tiền nuôi ăn cả nhà, thế mà ổng không biết nhục, còn đòi tiền uống rượu, cờ bạc nữa...
Con Thơm tủi thân khóc òa một lần nữa:
- Dượng Tư dữ quá, cứ đánh đập mẹ mãi!...
Đôi mắt Tân trợn căng lên tóe lửa như muốn chọc thủng bóng đêm. Nó tưởng chừng như có thể giết chết dượng Tư được ngay lúc ấy.
Con Thơm gói bánh lại:
- Thôi em không ăn nữa đâu, để dành đến mai.
Đàn muỗi say mùi máu bu đến chích hai đứa càng nhiều hơn, tay chúng nó hoạt động liên tiếp mà vẫn không xuể. Tân nói:
- Hôm nay mẹ bán khá không?
- Được có mấy chục thì dượng Tư lấy mất hơn một nửa rồi...
- Thôi, đi vô trong giường ngủ đi, ngồi ngoài này muỗi quá.
- Ừ, vô đi anh.
Hai đứa đứng dậy, đi vô nhà. Tân để em vô trước rồi nâng nhẹ cánh cửa đóng lại. Bỗng chốt cửa chạm vào khuy sắt kêu cạch một tiếng làm Tân giựt mình đứng yên nghe ngóng. Nhưng trên nhà vẫn yên tĩnh, tiếng ngáy dượng Tư vẫn vọng xuống đều đều.
Tân chui vào giường nằm xuống bên cạnh con Thơm. Nó rút tờ gấy bạc trong túi quần dúi vào tay em, nói nhỏ:
- Sáng mai đưa cái này cho mẹ, nhớ đừng cho dượng Tư thấy.
Con Thơm ngạc nhiên vò vò tờ giấy bạc sột soạt.
- Bao nhiêu thế này hả anh?
- Một trăm đó. Cất đi, sáng mai đưa cho mẹ.
Con Thơm ngồi dậy lật bao gối nhét tờ bạc vào rồi nằm kê đầu lên trên, nó nói:
- Ở đâu mà hôm nay anh có nhiều tiền vậy? Đi xi nê, mua bánh, lại còn tiền cho mẹ nữa?
- Hôm nay anh hên. Hồi chiều anh với thằng Hoàng đánh giày cho một anh Mỹ say, thấy tụi anh đánh bóng quá, nó khoái chí cho mỗi đứa một tờ đô la xanh, đem đổi được trăm rưỡi, với tiền cả ngày dành được nữa là anh có tất cả hơn hai trăm... À, anh còn mua một cái vé số nữa...
Con Thơm quay lại nhìn anh trong bóng tối:
- Anh mua vé số nữa hả?... Để đâu rồi?
- Anh cất chỗ này kín lắm, dượng Tư không biết được đâu. Anh để dưới chân đèn trên bàn thờ ba đó.
- Vé số khi nào xổ?
- Chiều mai. Bà Tư bán vé số bả nói cái này chiều mai xổ đem ra bả dò dùm cho.
- Nếu mình trúng thì được bao nhiêu hả anh?
- Nhiều lắm, có khi được tới hai triệu lận.
Thơm ngây thơ:
- Hai triệu là chừng nào hả anh? Mua được cái nhà không?
Tân cười:
- Em ngu quá. Hai triệu mua cả mấy chục cái nhà như nhà mình cũng được chứ, cả mua xe hơi cũng còn dư nữa...
- Nhiều quá anh há. Ước gì mình trúng hai triệu.
Tân lắc đầu:
- Trúng hai triệu khó lắm, anh chỉ ước được trúng hai ngàn đồng thôi, trúng hai ngàn đồng dễ hơn.
Con Thơm cãi lại:
- Hai ngàn đồng đâu có mua được xe hơi.
Tân được dịp lên mặt khôn hơn em, nó ra vẻ thành thạo:
- Cần gì mua xe hơi, mà mua rồi ai lái? Muốn lái xe phải có bằng, phải đúng hai mươi tuổi mới được chớ bộ dễ sao? Em có thấy đứa nào bằng anh mà lái được xe hơi không?
Con Thơm gật gù:
- Ờ há, không có ai bằng anh mà được lái xe hết. Vậy thì hai ngàn mua được cái gì hả anh?
- Hai ngàn cũng nhiều lắm chớ. Mình sẽ mua cho mẹ một bộ quần áo mới để mẹ mặc, cho em và bé Hùng mỗi đứa một bộ. Rồi mình dắt mẹ đi ăn một chầu phở thật no nê, mua bánh ngọt, bánh ga tô cho nhiều để dành ăn lần...
Nghe anh tính kế hoạch, con Thơm xuýt xoa nuốt nước miếng:
- Ờ, đi ăn phở một lần cho đã, mua bánh tây cho nhiều nữa nghe anh. Mà đừng cho dượng Tư đi ăn.
- Ờ, đừng cho dượng Tư đi ăn, cho ổng thèm chảy nước miếng chơi...
Con Thơm chợt ngập ngừng:
- Nhưng mà mình không cho dượng Tư đi ăn rồi dượng đánh mẹ thì sao?
- Đâu có được, mình có nhiều tiền thì ổng hết dám đánh, ổng sẽ phải lạy lục mà xin tiền chớ bộ.
Con Thơm mơ màng như đã được trúng số:
- Phải rồi, mình mà có tiền thì dượng Tư hết dám đánh mẹ nữa, mẹ sẽ bớt khổ...
Tân tính toán:
- Mình ăn uống sắm sửa như vậy hết khoảng hơn một ngàn,còn một ngàn mình đưa mẹ làm vốn kiếm cái gì buôn bán lời hơn đi bán ve chai thì làm...
- Mà không mua quần áo mới cho anh à?
- Mua chớ, mỗi người một bộ.
- Không mua cho dượng Tư nghe anh.
- Ừ, không mua cho ổng cái gì hết.
- Em sẽ nói mẹ mua cho em cái lược chải đầu nữa.
- Ừ, mua cho mẹ một cái, cho em một cái.
- Màu tím nghe anh.
- Ừ, màu tím. Mình có tiền thì mua gì chẳng được.
- Thế vé số trùng thì làm sao mà lãnh tiền?
- Bà Tư bán vé số nói đưa bả lãnh dùm cho, rồi cứ một trăm đồng thì đưa bả năm đồng.
Hai đứa nằm say mê tính những chuyện sẽ làm với số tiền trúng số tưởng tượng như thật. Mua cái gì cũng có mẹ chúng nó, và chắc chắn là không có dượng Tư. Tân tưởng tượng rằng khi có nhiều tiền dượng Tư sẽ hết dám đánh đập mẹ con chúng nó nữa mà phải đi theo xin xỏ từng đồng để uống rượu, đánh bạc. Trong đầu óc ngây thơ của nó, kẻ làm vua là kẻ có tiền và có tiền là có quyền uy, có tất cả. Chúng nó say sưa trả thù những trận đòn, những câu chửi rủa, những cú đấm của dượng Tư bằng mơ ước thì thầm và bằng tưởng tượng. Những điều mơ ước của hai đứa từ trước đến giờ được đem ra tính toán, giải quyết với số tiền trúng số tưởng chừng như đã được nắm trong tay.
Mải say mê tưởng tượng, con Thơm thiếp ngủ lúc nào không biết, còn lại một mình Tân nằm tính toán. Nó tính ra hàng trăm thứ phải làm và số tiền trúng số ước mong từ hai ngàn đã tăng lên đến mười ngàn. Tân không dám mơ ước nhiều hơn, nó nghe người ta nói trúng số nhiều khó lắm, phải may mắn lắm mới được vì thế số tiền trúng số trong óc nó chỉ đến mười ngàn là cùng, không hơn nữa.
Tân tưởng tượng với số tiền trúng số, gia đình nó sẽ yên vui trở lại như hồi ba nó còn sống. Dượng Tư sẽ hết nghiện ngập, lo làm ăn đàng hoàng, mẹ nó sẽ kiếm một nghề nào đó nhiều lời hơn và nhờ số vốn này bà sẽ đủ nuôi gia đình. Mọi người sẽ sung sướng hơn, trong nhà không còn những trận chửi mắng đánh đập nữa. Tân và con Thơm sẽ được đi học đàng hoàng như bao đứa trẻ khác. Và tối tối cả gia đình sum họp lại, dượng Tư ngồi đọc báo, hai đứa ngồi học bài trong khi bé Hùng đùa nghịch bên cạnh mẹ nó đang tính toán sổ sách...
Hình ảnh hạnh phúc của gia đình nó ba năm trước trở về trong óc Tân. Hồi đó, ba nó còn sống và dượng Tư chỉ là một ông láng giềng. Hai người rất thân thiết, chiều chiều vẫn bắc ghế ngồi nhậu nhẹt với nhau trước thềm nhà. Tân và con Thơm được đi học, tối về nhờ ba dạy thêm. Ba chúng nó làm trong mọt sở ngoại quốc nên đồng lương cũng dư dả, và hai đứa không xa lạ gì với những hàng phở, hàng nước ngọt vẫn được ba nó dẫn đi ăn uống thường.Nhưng rồi tai họa bắt đầu dồn dập đổ xuống gia đình.
Trong một vụ nổ ở sở làm, ba nó bị chất nổ phá nát thân hình, nhắm mắt không được thấy mặt vợ con lần cuối. Mất cột trụ chính, gia đình Tân suy sụp xuống. Mẹ nó hùn hạp đi buôn bán bị thua lỗ hết vốn dành dụm được, phải vay mượn hàng xóm ăn lần nên nợ nần càng ngày càng chồng chất. Cuối cùng bà chắp nối với dượng Tư mong vớt vát phần nào tình trạng tuyệt vọng. Hồi đó dượng Tư còn làm ăn đàng hoàng nên cũng đỡ, nhờ số lương phu bến tàu của dượng Tư được mẹ nó dè sẻn lại mà nợ nần dần dần cũng được mẹ trả hết. Nhưng rồi tai họa chưa chịu chấm dứt.
Ngày thằng Hùng ra đời cũng là ngày dượng Tư bị một thùng hàng nặng ngã đè gãy chân. Tật nguyền và mất chỗ làm, dượng Tư chỉ còn ở nhà ăn bám vào mẹ nó. Tiền dành dụm cạn hết bà phải đi bán ve chai để kiếm tiền nuôi gia đình hàng ngày. Tân và con Thơm phải bỏ học, con bé ở nhà giữ em còn Tân đi đánh giày để giúp đỡ mẹ phần nào.
Gia đình nó càng ngày càng suy sụp. Dượng Tư ăn rồi ở không, chán nản sinh ra nghiện rượu, bài bạc, ngày nào cũng khảo tiền mẹ nó. Hôm nào không có tiền cho ông, cả ba mẹ con không thể nào thoát khỏi những trận đòn khủng khiếp. Tân sợ nhất là đôi nạng gỗ của dượng Tư. Những lúc dượng say rượu, đôi mắt đỏ ngầu, long lên sòng sọc, trợn trừng như muốn ăn tươi nuốt sống nó trong khi chiếc nạng gỗ quật túi bụi vào đầu, vào lưng, vào cẳng, vào khắp nơi trên thân hình bé nhỏ của Tân. Ngay cả bé Hùng, con của dượng Tư, cũng không thoát khỏi những trận đòn khi dượng nổi giận, dượng thẳng tay tát thằng bé làm nó điếng người khóc không ra tiếng. Tân thương nhất là con Thơm. Suốt ngày ở nhà bế em nên hay bị ăn đòn của dượng Tư nhất. Khi nào có chuyện gì là con nhỏ bị dượng Tư kêu đầu tiên. Người con Thơm ít khi không có vết bầm tím. Nó không dám ở nhà cả ngày, trừ những giờ phải nấu cơm, ngoài ra là bế bé Hùng thơ thẩn khắp xóm, để đến tối về nằm khóc với Tân, kể lại những trận đòn oan ức trong ngày.
Còn mẹ nó thì càng ngày càng gầy xọp đi. Tháng ngày cực nhọc đã ghi trên mặt bà những nét nhăn khổ sở, những vết đau đớn chịu đựng. Từ hơn một năm nay, chưa khi nào Tân được thấy nụ cười dịu hiền hồi trước nở trên môi mẹ nó nữa. Đã trót sa vào hoàn cảnh này, bà âm thầm chịu đựng, thân xác bà như chai lì vì những trận đòn đổ xuống hàng ngày, gương mặt khắc khổ ngày càng già nua nhăn nhúm lại. Bà như một bóng ma, sáng dậy thật sớm quang gánh ra đi không ai biết, chiều về xếp thúng cất vào xó nhà, thui thủi trong phòng cũng không ai hay. Chỉ khi nào dượng Tư kêu hỏi tiền và đánh đập mới nghe thấy tiếng bà khóc lóc kể lể, hoặc quá lắm thì bà mới lên tiếng cự lại để rồi nhận thêm những nạng gỗ quật trên thân thể đã chai cứng vì cực khổ của bà. Đau đớn, chịu đựng làm bà xa cách dần hai đứa con riêng, không khi nào bà nói chuyện với chúng, bà bỏ mặc cho hai đứa lo lắng cho nhau. Nhiều khi nhìn con bị đau đớn bà ứa nước mắt thương xót chúng, nhưng nhìn thấy cái bất lực của mình, bà đành nín lặng khóc một mình, âm thầm chịu đựng những cực khổ.
Tân thao thức mãi với những ý nghĩ nối tiếp trong đầu. Mấy làn nó thử nhắm mắt, cố gắng quên tất cả nhưng giấc ngủ vẫn cứng đầu không chịu đến, chỉ có những ý nghĩ cứ miên man tràn qua óc như một giòng suối không bao giờ cạn. Bên cạnh, con Thơm đã ngủ mê man. Nó bỗng lật người qua phía Tân, một cánh tay choàng qua, đặt lên ngực anh. Bàn tay con bé gầy quá, khớp xương chỗ cườm tay lồi lên rõ rệt. Tân vuốt ve chỗ xương lồi của em, tự nhiên nó chảy nước mắt. Phải chi ba còn sống, em đâu phải cực khổ gầy ốm như thế nầy!...
Tân thương mẹ và thương em vô cùng nhưng nó không làm gì được trước tình trạng gia đình như thế này. Mỗi khi nhìn thấy mẹ và em oằn người dưới những cái đấm, những câu chửi bới của dượng Tư, Tân chỉ muốn dượng Tư chết đi để mẹ và em nó sẽ không còn bị những trận đòn tàn nhẫn vô cớ nữa. Nhưng dượng vẫn cứ sống nhăn và vì thế nó vẫn phải bất lực nhìn mẹ và em, và chính nó, nhận những trận đòn tàn nhẫn của dượng Tư.
Bây giờ thì không cần nữa. Mai đây... Ngày mai nó sẽ trúng số! Nó sẽ có nhiều tiền, gia đình nó sẽ vui vẻ hạnh phúc trở lại, mẹ nó sẽ tìm lại được nụ cười rạng rỡ ngày xưa... anh em nó sẽ được đi học đàng hoàng... dượng Tư sẽ hết say sưa... Tân say mê với những hình ảnh đẹp đẽ đó và nó ngủ thiếp đi.
Trong giấc mơ, Tân thấy bà tiên Hiền Hậu hiện ra với nó, vung cây đũa thần cho nó trúng số. Tân ngồi giữa một đống tiền thật nhiều, nhiều đếm không xuể. Bên cạnh là dượng Tư, mẹ nó, con Thơm và bé Hùng đứng tươi cười hạnh phúc...
Khi Tân mở mắt thức dậy thì trời đã sáng tỏ. Chỉ còn một mình nó nằm ngủ trên giường, con Thơm đã đi đâu mất. Chắc con bé biết hồi tối mình ngủ trễ nên sáng nay không thức dậy sớm!
Tân vươn vai ngồi dậy. Giấc ngủ trễ thiếu thốn đêm qua làm nó thấy mỏi những khớp xương trong người, nhất là hai bên bả vai. Tân vặn người, các khớp xương kêu răng rắc. Việc đầu tiên của nó là lật gối con Thơm lên xem còn tờ giấy bạc trong đó không. Con Thơm đã lấy mất. Con bé đã dậy đưa tiền cho mẹ nó từ sớm, trước khi bà gánh thúng ra đi, và bế bé Hùng đi chơi đâu đó trong xóm. Tân vén mùng chui ra. Nhìn ngoài sân đã có vài vệt nắng tươi kéo dài trên mặt đất. Tân ước chừng khoảng tám giờ sáng. Trễ quá rồi, phải sửa soạn đi gấp! Nó vội vàng súc miệng qua loa, xách thùng gỗ đi lên nhà trên. Nó mong giờ này dượng Tư không có ở nhà.
Tân dừng lại sau cửa buồng, hé nhìn ra ngoài.
Trái với điều mong ước của Tân, dượng Tư đang ngồi trên phản nhìn ra trước nhà, ly rượu sáng còn đầy trên tay. Đôi nạng gỗ xếp bên cạnh, vừa tầm tay với của dượng.
Tân nhón chân nhìn lên bàn thờ. Cái chân đèn vẫn như cũ không có gì khác lạ. Tân thầm nguyện trong lòng cho dượng Tư đừng khám phá ra tấm vé số, nếu không mọi dự định đêm qua của nó sẽ tan ra mây khói hết và hơn nữa, thế nào nó cũng bị một trận đòn nên thân vì tội giấu lén dượng Tư. Thấy chân đèn còn nguyên chỗ cũ, Tân hơi yên lòng, tin rằng dượng Tư không thể biết tấm vé số dưới đó được.
Dượng Tư như một hung thần ngồi ngăn đường đi ra của Tân, chiếc chân cụt đong dưa một cách đáng sợ. Bỗng dượng cúi xuống gãi chân bên kia, đầu quay vào góc nhà. Không bỏ lỡ dsịp may, Tân nhẹ nhàng nhón gót lẩn nhanh ra cửa.
- Tân!
Tiếng gọi đột ngột của dượng Tư làm Tân giật thót người. Nó đứng sững lại quay vào. Dượng Tư đã ngẩng đầu lên, trừng mắt nhìn nó.
- Mày len lén đi đâu đấy hả? vào đây tao biểu!
Tân run rẩy đi vào, đầu cúi xuống đất như một kẻ phạm tội bị bắt quả tang, không dám nhìn lên đôi mắt đỏ ngầu vì cử rượu ban sáng của dượng Tư. Nó ngập ngừng đứng lại ngoài tầm tay dượng.
- Lại gần đây.
Tân xích lại gần hơn chút nữa. Giọng nói dượng Tư phả đầy hơi rượu vào mặt nó.
- Mày định lén tao đi đâu đấy ranh con?
Tân yếu ớt lí nhí trong miệng:
- Dạ thưa dượng con đi làm.
- Sao hôm nay mày đi trễ vậy?
- Dạ tại con dậy trễ.
Dượng Tư chợt quát lên làm Tân giật nẩy mình:
- Hồi đêm mày về lúc nào?
Giọng Tân càng nhỏ hơn nữa:
- Dạ hồi tối dượng ngủ được một tí thì con về.
- Sao mày về trễ vậy?
- Dạ tại hôm qua ít khách quá con phải cố đánh thêm vài đôi nữa nên về trễ, xin dượng tha cho con.
Giọng dượng Tư chợt nhẹ lại:
- Hôm qua mày đánh được bao nhiêu?
- Dạ chỉ được có vài chục đồng.
Dượng Tư bỗng giơ tay tát mạnh vào mặt Tân, gắt lên:
- Mấy chục là bao nhiêu? Mày ấm ớ, định lừa tao phải không thằng ranh?
Tân xoa xoa bên má bị tát đau điếng, run run đáp:
- Dạ ngày hôm qua được sáu chục, con ăn cơm hết hai còn lại bốn chục.
- Đưa tao ba chục!
Tân líu ríu làm theo lời dượng Tư, nó lấy trong túi ra ba chục đưa cho dượng.
- Được rồi, bây giờ đi làm đi. Tối nay mà về trễ nữa thì liệu hồn đấy, nghe chưa?
Tân dạ nhỏ và quay đầu đi ra, nó không quên liếc thật nhanh về phía bàn thờ rồi mới chịu đi thẳng. May mắn, sáng nay thoát được một trận đòn!
Người đàn ông nhìn theo Tân ra khỏi nhà, hớp một hơi hết ly rượu rồi đứng dậy chống nạng ra theo. Đôi mắt đỏ ngầu như pha máu, hàm răng nhe ra mỉm cười xộc xệch...
Trời mới chạng vạng tối, phố xá đã lên đèn. Đêm chưa xuống hẳn nên trời vẫn còn sáng nhưng người dạo phố đã dần dần thưa thớt. Tân lững thững xách thùng gỗ đi trên hè phố, lẩm nhẩm đếm lại tiền kiếm được trong ngày. Những tấm biển quảng cáo trên các mái nhà cao nghều nghệu đã bắt đầu nhấp nháy xanh đỏ. Trong các tiệm nước, quán ăn cũng không còn nhiều khách. Thôi, hôm nay nghỉ sớm một bữa, lại chị Sáu bán thuốc lá dò số đã.
Tân quẹo lại góc đường, nơi sạp bán thuốc và vé số.
- Chị Sáu, bữa nay chị có ghi xổ số không?
Chị Sáu, vừa lúi húi dọn đồ vô thùng vừa đáp:
- Có chớ, mà mày hỏi làm gì? Mày cũng có mua vé số hả?
- Sao không chị. Chị cho tui mượn tờ kết quả xổ số coi.
Chị Sáu lục tờ giấy ghi đầy những hàng số đưa cho Tân.
- Đúng không đây chị?
- Xời ơi, thằng này hỏi gì kỳ cục vậy mày? Nghề của tao mà, la dô nói tới đâu tao ghi tới đó liền mà làm sao sai được mậy... Coi mau rồi trả tao dọn dìa mày, tối rồi.
Tân chỉ ngón tay dò từng hàng số trong tờ giấy, miệng lẩm nhẩm nhớ lại con số trên tờ vé số của nó.
Không dám tin có thể được trúng những lô lớn, Tân dò từ lô nhỏ nhất trở lên. Lô 200 : sai. 1000 : sai. 2000 : sai. Tân bắt đầu thất vọng, những lô này mà không trúng thì ít hy vọng được trúng những lô lớn! Bỗng nó hơi giật mình nhìn vào hàng kết quả lô 100.000. Đúng rồi, hàng số mà nó đã học thuộc lòng hôm qua nằm sờ sờ trên tờ giấy đây rồi! Tân chớp mắt mấy cái, xem lại kỹ hơn, chỉ tay vào từng con số một. Phải, 3.0.1.6.7.6... không sai vào đâu nữa!
- Coi xong chưa? Mau lên mậy, để tao còn về chớ.
- Chị đợi tui chút xíu, gần xong rồi nè.
Tân lẩm nhẩm so lại con số trúng. Đúng rồi, đây là hàng số trong vé của nó đây. Tân chợt thấy hoang mang không dám tin vào trí nhớ của nó nữa. Nhưng không, đúng rồi mà, hôm qua mình học thuộc lòng rồi mà, không sai được đâu! Đúng rồi 301676, không thể nào lộn được!
Tân muốn hét lên một tiếng thật lớn biểu lộ niềm vui sướng trong lòng nhưng sự khôn ngoan đã chận nó lại kịp. Những tháng ngày lăn lóc trong cuộc sống dạy cho nó là đừng để ai biết mình có tiền nhiều, nhất là tiền trúng số. Nó không muốn cho ai chia phần may mắn của nó hết. Tân liếc qua chị Sáu, người đàn bà đang lúi húi dọn đồ, không để ý đến nó. Tân đưa trả tờ giấy, cố giữ nét mặt thật thản nhiên:
- Cám ơn chị nghe.
- Sao, trúng hông mậy?
Tân bỏ chạy, quay nói với lại:
- Trật lất rồi.
Tân không còn muốn biết gì nữa cả. Nó chỉ muốn chạy ngay về nhà ôm chầm lấy con Thơm để bắt con nhỏ chia niềm vui với nó. Những ước vọng của tụi nó đêm qua chắc chắn sẽ thành tựu, còn hơn thế nữa, lô trúng quá nhiều đối với lòng mong ước hồi đêm của nó. Tân không ngờ mình may mắn như vậy. Chắc chắn tình trạng gia đình nó sẽ thay đổi. Chắc chắn, không nghi ngờ gì nữa hết...
Tâm chạy một mạch, bất kể xe cộ, không nghĩ đến chuyện xin lỗi những người đụng phải trên lề đường như thường ngày nữa. Sao bây giờ nó thấy đường về nhà dài thế, dài gấp hai gấp ba ngày thường, chạy hoài mà vẫn chưa thấy đầu hẻm đâu cả. Tân muốn có cánh để bay vụt về cho con Thơm biết tin vui. Chắc con nhỏ sẽ mừng ghê lắm!
Gần tới đầu hẻm, Tân thấy mệt muốn đứt hơi thở, nhưng nó không cần, cứ cắm đầu chạy tiếp về nhà.
Gần đến nhà, Tân chợt chạy chậm hẳn lại vì thấy con Thơm đang bế bé Hùng đứng lấp ló ngoài cửa, trước sân nhà. Hình như con nhỏ khóc nữa. Tiếng la hét của dượng Tư vang ra, dữ tợn, kèm theo những tiếng đấm đá huỳnh huỵch.
- Tao đã bảo là không có tiền thì đừng có về nhà này nữa, mày nghe chưa?... Tao biết mà, tụi bay thấy tao què cụt rồi tụi bay hùa nhau lừa lọc tao khải không?... Lừa tao thì tao cho biết tay...
Tiếng gỗ quất trúng nền nhà chan chát, lẫn tiếng la khóc tru tréo của mẹ nó.
- Tui đã nói với ông là bữa nay tui không đi bán được, thì làm gì có tiền mà đưa ông đi uống rượu chớ?... Nhịn một bữa không được sao?...
Tiếng hét dượng Tư hung hăng hơn:
- Nhịn cái gì?... Mày biểu tao nhịn rượu hả? Vợ con gì mà chó má vậy?... Hồi xưa không có tao thì tụi mày chết đói cả đám rồi nghe chưa... Bây giờ tụi bay trả ơn tao như vậy đó hả?...
Tiếng mẹ Tân khóc thảm thiết:
- Thì ông coi đây... Chân tui như vậy làm sao đi bán được?... Chồng ơi là chồng!...
Tiếp theo là những tiếng gỗ quất vào da thịt lẫn với tiếng la hét đau đớn của bà. Tân đứng lại bên con Thơm, lay vai em:
Cái gì vậy Thơm? Tại sao ổng đánh mẹ dữ vậy?
Thấy anh về, con Thơm òa lên khóc nức nở, thằng Hùng không biết gì cũng khóc ré theo. Tân hỏi dồn:
- Hả, cái gì vậy Thơm? Sao bữa nay mẹ không đi bán được?...
Con Thơm sụt sùi:
- Hồi sáng mẹ mới đi ra đầu xóm thì thì bị đạp miểng chai đứt cả bàn chân không đi bán được... bây giờ dượng Tư hỏi tiền mẹ không đưa nên dượng Tư đánh mẹ...
Con nhỏ tủi thân khóc to hơn. Tân quay nhìn vào trong nhà. Nó bỗng thấy đau nhói ở tim.
Trong nhà mẹ nó đang nằm bò lê dưới đất, quằn quại dưới chiếc nạng gỗ trong tay dượng Tư quật xuống bất kể trên thân hình bà. Dượng Tư đang vịn một tay vào góc tủ, cánh tay còn lại cầm chiếc nạng quất xuống tới tấp. Nét mặt nhăn nhúm hung dữ, đôi mắt đỏ ngầu những tia máu, trợn trừng lên như mắt ác quỉ, hai vành môi thâm xì cắn chặt vào nhau, hung hăng dượng vừa đánh vừa chửi om sòm. Mẹ tân quằn quại dưới đất né đỡ những đòn nạng tàn nhẫn. Dưới bàn chân bà, Tân thấy một vết đứt dài thâm tím bật máu vì bị động, vệt máu chảy dài xuống những kẽ ngón chân, lan ra đất. Những đồ trên bàn thờ bị gạt xuống văng tung tóe dưới đất, bức ảnh ba Tân vỡ tan mặt kính, nằm lỏng chỏng trong góc nhà.
Tân đứng sững giữa cửa nhìn vào. Mặt nó nóng ran lên, môi mím lại. Khắp người run rẩy, tay nắm chặt quai thùng đồ đánh giày. Trước cảnh tượng tàn nhẫn trong nhà, nó thấy lửa hận thù dượng Tư bốc lên ngùn ngụt trong người, mặt đỏ bừng, Tân hét lớn:
- Thôi, dượng Tư!
Quá tức giận, Tân không còn biết gì nữa hết, nó lừ lừ nhảy vô nhà. Con Thơm sợ hãi níu Tân lại:
- Đừng anh Tân, dượng Tư đánh anh chết!
Tân hất tay em ra, chạy lại đứng trước mặt dượng Tư nói lớn:
- Dượng không được đánh mẹ tui nữa.
Đôi mắt bọc máu của dượng Tư chiếu thẳng vào mặt Tân, giọng quát vang nhà:
- À, còn thằng này nữa... Bữa nay mày bắt đầu hỗn với tao phải không?
Tân chưa kịp phản ứng thì chiếc nạng gỗ đã vung lên quất vào mặt nó một cái choáng người. Nó ngã chúi xuống đất bên cạnh mẹ, một giòng máu đỏ tươi ứa ra từ miệng. Mẹ Tân hét lên:
- Trời, Tân! Nó giết mẹ con tôi nè trời!...
Tân quờ quạng lăn lộn né tránh những cú đánh của dượng Tư. Cái thùng gỗ văng vào tường bể tan, hộp xi ra, vải, bót đánh giày vung rải rác trên nền nhà. Dượng Tư say máu vụt túi bụi xuống hai thân hình quằn quại dưới đất, miệng chửi thề lung tung:
- ... Bữa nay cho tụi mày chết hết... Đồ chó... Đồ phản bội... Tui bay phản tao thì tao đánh cho tụi bay chết...
Tân lăn lộn né tránh, thân thể nó nát nhừ như bể ra từng mảnh dưới những cú đánh ác liệt bất kể. Dượng Tư say sưa đánh chửi:
- Đồ lưu manh... Tao chưa hỏi tội mày mà mày chửi tao nữa hả?... Mày tưởng mày giấu được tao hả?... Cái vé số mày để dưới bàn thờ cho thằng cha mày giữ tao lấy rồi mày biết chưa?...
Thân hình Tân đau đớn đến tê điếng. Nghe dượng Tư la xong, nó hoảng hồn la lớn:
- Trời ơi, dượng lấy cái vé số của tui rồi hả?
Dượng Tư đánh chán ngừng tay lại thở dốc, miệng cười bẩn thỉu:
- Phải, mày tưởng giấu được tao sao? Đồ chó?... Tao lấy bán cho thằng Chu xích lô rồi...
Tân đứng bật dậy, sững sờ nhìn thẳng vào đôi mắt nhuộm máu của dượng Tư. Nó lắp bắp:
- Trời ơi, dượng nói thiệt sao dượng Tư?
- Chớ sao. Hồi sáng tao bán lấy mười lăm đồng uống rượu rồi mày...
Tân đứng sững người một lúc lâu rồi ngồi thụp xuống, rên rỉ:
- Trời, vậy là dượng giết tui rồi!... Một trăm ngàn đó dượng ơi... Trời ơi là trời...
Câu nói của Tân như một trái bom rớt giữa nhà. Dượng Tư khựng người lại:
- Mày nói sao? Một trăm ngàn? Cái vé sồ đó trúng một trăm ngàn hả?
Mẹ Tân nãy giờ lết vô góc nhà ngồi cũng bật dậy, nhìn Tân:
- Mày nói sao hả Tân?... Cái vé số nào? Một trăm ngàn gì hả Tân?
Tân ngồi bệt ra đất, rên lên:
- Dượng Tư ơi, dượng giết tui đi cho rồi... Vé đó trúng một trăm ngàn mà dượng đem bán có mười lăm đồng... Trời ơi trời!...
Dượng Tư trợn mắt nhìn Tân, hỏi dồn dập:
- Mày nói thiệt không Tân? Vé số đó trúng một trăm ngàn hả? Thiệt không mày?
- Tui nói láo dượng làm gì nữa! Một trăm ngàn đó dượng ơi...
- Vậy thì tao phải ra kiếm thằng Chu xích lô lấy lại mới được.
Dượng Tư hăm hở chống nạng bước đi, tiếng nạng gỗ khua vội vàng hấp tấp.
Không khí trong nhà bây giờ thật là nặng nề khó thở. Tân thấy thân thể rã rời sau trận đòn nhừ tử, cộng với niềm thất vọng quá lớn, đầu óc trống rỗng, chán nản tuyệt vọng. Nó ngồi vò đầu bứt tai, ngẩn ngơ vì tiếc của, miệng lảm nhảm chửi bới dượng Tư không ngớt. Con Thơm chạy vào ngồi xuống bên cạnh Tân.
- Anh nói mình trúng số hả anh Tân?
Mẹ nó cũng hỏi dồn dập:
- Tân, mày nói mày trúng số hả Tân? Một trăm ngàn hả? Thiệt không?
Tân chán nản, tức giận, ngẩn ngơ, tuyệt vọng. Hết đập đầu vào tường nó lại đập tay xuống đất thình thịch.
- Trời ơi, sao mà ổng biết được kìa?... Một trăm ngàn chớ phải ít sao?... Trời... Một trăm ngàn của tui...
Trong nhà chỉ còn tiếng rên rỉ của Tân và tiếng khóc rấm rức của mẹ nó và con Thơm. Thằng Hùng ngồi bệt dưới đất nghịch với vũng nước đái. Người trong xóm bu quanh trước cửa đã tản mát di chuyển theo dượng Tư ra đầu hẻm.
Một lát sau có tiếng chân chạy huỳnh huỵch vội vàng ngừng lại trước nhà làm ba người ngẩng lên nhìn, chờ đợi. Một thằng bé bước vào đứng vừa thở hồng hộc vừa nói với mẹ Tân:
- Dượng Tư bị xe cán ngoài đường kìa dì Tư ơi. Mau ra mà coi...
Không kịp nghe thằng nhỏ nói hết câu, mẹ nó đứng bật dậy, mặt tái ngoét, đâm đầu chạy ra ngoài đường cái. Thằng bé chạy ra theo, con Thơm cũng vội vàng xốc bé Hùng chạy đi. Tân ngồi gục đầu giữa nhà một mình, miệng nó vẫn không ngớt lảm nhảm chửi rủa dượng Tư, tay vò đầu bứt tóc. Một lúc lâu nó mới chống tay ngồi dậy, khập khiễng đi ra.
Ngoài đầu đường, một đám đông xúm lại bên lề, loáng thoáng có bóng mấy người cảnh sát.
Tân lách đám người, len vào giữa. Mẹ nó đang ngồi cúi đầu khóc ròng trên thân hình dượng Tư nằm bất động trên mặt đường. Đầu người đàn ông dập nát không còn hình thù gì nữa, be bét giữa một vũng máu đọng loang mặt nhựa. Tân thấy những vệt chất nhờn trắng lẫn lộn trong máu và đất cát.
Dượng Tư nằm im lìm, hai tay co quắp, khúc chân cụt giang ra lạc lõng. Tân rùng mình đứng nhìn một lát rồi vạch đám đông chui ra.
Tiếng còi xe cứu thương vang gần đó. Người cảnh sát dạt đám người hiếu kỳ qua một bên để nhân viên hữu trách khiêng xác nạn nhân lên xe. Mẹ Tân nhào lên theo, vật vã khóc ngất bên băng ca.
Trên lề đường người ta tụm năm tụm ba bàn tán. Một người đàn ông ra vẻ thành thạo, khua tay nói với những người chung quanh:
- Thiệt ghê quá! Ông Tư đang cãi nhau với thằng Chu xích lô về chuyện cái vé số gì đó, ổng túm cổ áo nó, nó hất tay ổng ra làm ổng chới với té xuống đường cái, đúng ngay lúc một chiếc xe nhà binh chạy tới. Ghê quá, đầu nát bét, óc văng phụt ra tung tóe...
- Còn cái thằng xô ổng đi đâu mất rồi?
- Không biết nữa, có lẽ nó thừa lúc lộn xộn vì tai nạn mà bỏ trốn rồi...
Tân thẫn thờ bước đi. Nó chợt thấy một chiếc nạng của dượng Tư bị gãy đôi nằm lăn lóc trong một xó tối, chiếc kia văng đâu mất. Nó hờ hững đưa chân đá văng, tiếng gỗ lết dài trên nền xi măng khô khan. Tân cúi đầu nhìn xuống hai bàn tay của nó. Hai bàn tay nhỏ bé, gầy gò, trắng mờ mờ trong bóng chiều sẫm tối. Nó mỉm cười vu vơ, thọc tay vào túi quần cúi đầu bước tiếp. Tự nhiên Tân thấy hai giọt nước mắt ứa ra nơi khóe rồi chảy dài xuống má. Tân thấy lòng trống rỗng. Nó cũng không hiểu nó khóc vì thương mẹ nó, thương dượng Tư, thương con Thơm, bé Hùng hay thương chính nó nữa...
Dáng người khẳng khiu gầy gò của thằng Tân thất thểu đi vào con hẻm đang bị bóng tối úp chụp xuống...
(Trích từ bán nguyện san Tuổi Hoa số 121, ra ngày 1-1-1970)
Con Thơm tủi thân khóc òa một lần nữa:
- Dượng Tư dữ quá, cứ đánh đập mẹ mãi!...
Đôi mắt Tân trợn căng lên tóe lửa như muốn chọc thủng bóng đêm. Nó tưởng chừng như có thể giết chết dượng Tư được ngay lúc ấy.
Con Thơm gói bánh lại:
- Thôi em không ăn nữa đâu, để dành đến mai.
Đàn muỗi say mùi máu bu đến chích hai đứa càng nhiều hơn, tay chúng nó hoạt động liên tiếp mà vẫn không xuể. Tân nói:
- Hôm nay mẹ bán khá không?
- Được có mấy chục thì dượng Tư lấy mất hơn một nửa rồi...
- Thôi, đi vô trong giường ngủ đi, ngồi ngoài này muỗi quá.
- Ừ, vô đi anh.
Hai đứa đứng dậy, đi vô nhà. Tân để em vô trước rồi nâng nhẹ cánh cửa đóng lại. Bỗng chốt cửa chạm vào khuy sắt kêu cạch một tiếng làm Tân giựt mình đứng yên nghe ngóng. Nhưng trên nhà vẫn yên tĩnh, tiếng ngáy dượng Tư vẫn vọng xuống đều đều.
Tân chui vào giường nằm xuống bên cạnh con Thơm. Nó rút tờ gấy bạc trong túi quần dúi vào tay em, nói nhỏ:
- Sáng mai đưa cái này cho mẹ, nhớ đừng cho dượng Tư thấy.
Con Thơm ngạc nhiên vò vò tờ giấy bạc sột soạt.
- Bao nhiêu thế này hả anh?
- Một trăm đó. Cất đi, sáng mai đưa cho mẹ.
Con Thơm ngồi dậy lật bao gối nhét tờ bạc vào rồi nằm kê đầu lên trên, nó nói:
- Ở đâu mà hôm nay anh có nhiều tiền vậy? Đi xi nê, mua bánh, lại còn tiền cho mẹ nữa?
- Hôm nay anh hên. Hồi chiều anh với thằng Hoàng đánh giày cho một anh Mỹ say, thấy tụi anh đánh bóng quá, nó khoái chí cho mỗi đứa một tờ đô la xanh, đem đổi được trăm rưỡi, với tiền cả ngày dành được nữa là anh có tất cả hơn hai trăm... À, anh còn mua một cái vé số nữa...
Con Thơm quay lại nhìn anh trong bóng tối:
- Anh mua vé số nữa hả?... Để đâu rồi?
- Anh cất chỗ này kín lắm, dượng Tư không biết được đâu. Anh để dưới chân đèn trên bàn thờ ba đó.
- Vé số khi nào xổ?
- Chiều mai. Bà Tư bán vé số bả nói cái này chiều mai xổ đem ra bả dò dùm cho.
- Nếu mình trúng thì được bao nhiêu hả anh?
- Nhiều lắm, có khi được tới hai triệu lận.
Thơm ngây thơ:
- Hai triệu là chừng nào hả anh? Mua được cái nhà không?
Tân cười:
- Em ngu quá. Hai triệu mua cả mấy chục cái nhà như nhà mình cũng được chứ, cả mua xe hơi cũng còn dư nữa...
- Nhiều quá anh há. Ước gì mình trúng hai triệu.
Tân lắc đầu:
- Trúng hai triệu khó lắm, anh chỉ ước được trúng hai ngàn đồng thôi, trúng hai ngàn đồng dễ hơn.
Con Thơm cãi lại:
- Hai ngàn đồng đâu có mua được xe hơi.
Tân được dịp lên mặt khôn hơn em, nó ra vẻ thành thạo:
- Cần gì mua xe hơi, mà mua rồi ai lái? Muốn lái xe phải có bằng, phải đúng hai mươi tuổi mới được chớ bộ dễ sao? Em có thấy đứa nào bằng anh mà lái được xe hơi không?
Con Thơm gật gù:
- Ờ há, không có ai bằng anh mà được lái xe hết. Vậy thì hai ngàn mua được cái gì hả anh?
- Hai ngàn cũng nhiều lắm chớ. Mình sẽ mua cho mẹ một bộ quần áo mới để mẹ mặc, cho em và bé Hùng mỗi đứa một bộ. Rồi mình dắt mẹ đi ăn một chầu phở thật no nê, mua bánh ngọt, bánh ga tô cho nhiều để dành ăn lần...
Nghe anh tính kế hoạch, con Thơm xuýt xoa nuốt nước miếng:
- Ờ, đi ăn phở một lần cho đã, mua bánh tây cho nhiều nữa nghe anh. Mà đừng cho dượng Tư đi ăn.
- Ờ, đừng cho dượng Tư đi ăn, cho ổng thèm chảy nước miếng chơi...
Con Thơm chợt ngập ngừng:
- Nhưng mà mình không cho dượng Tư đi ăn rồi dượng đánh mẹ thì sao?
- Đâu có được, mình có nhiều tiền thì ổng hết dám đánh, ổng sẽ phải lạy lục mà xin tiền chớ bộ.
Con Thơm mơ màng như đã được trúng số:
- Phải rồi, mình mà có tiền thì dượng Tư hết dám đánh mẹ nữa, mẹ sẽ bớt khổ...
Tân tính toán:
- Mình ăn uống sắm sửa như vậy hết khoảng hơn một ngàn,còn một ngàn mình đưa mẹ làm vốn kiếm cái gì buôn bán lời hơn đi bán ve chai thì làm...
- Mà không mua quần áo mới cho anh à?
- Mua chớ, mỗi người một bộ.
- Không mua cho dượng Tư nghe anh.
- Ừ, không mua cho ổng cái gì hết.
- Em sẽ nói mẹ mua cho em cái lược chải đầu nữa.
- Ừ, mua cho mẹ một cái, cho em một cái.
- Màu tím nghe anh.
- Ừ, màu tím. Mình có tiền thì mua gì chẳng được.
- Thế vé số trùng thì làm sao mà lãnh tiền?
- Bà Tư bán vé số nói đưa bả lãnh dùm cho, rồi cứ một trăm đồng thì đưa bả năm đồng.
Hai đứa nằm say mê tính những chuyện sẽ làm với số tiền trúng số tưởng tượng như thật. Mua cái gì cũng có mẹ chúng nó, và chắc chắn là không có dượng Tư. Tân tưởng tượng rằng khi có nhiều tiền dượng Tư sẽ hết dám đánh đập mẹ con chúng nó nữa mà phải đi theo xin xỏ từng đồng để uống rượu, đánh bạc. Trong đầu óc ngây thơ của nó, kẻ làm vua là kẻ có tiền và có tiền là có quyền uy, có tất cả. Chúng nó say sưa trả thù những trận đòn, những câu chửi rủa, những cú đấm của dượng Tư bằng mơ ước thì thầm và bằng tưởng tượng. Những điều mơ ước của hai đứa từ trước đến giờ được đem ra tính toán, giải quyết với số tiền trúng số tưởng chừng như đã được nắm trong tay.
*
Mải say mê tưởng tượng, con Thơm thiếp ngủ lúc nào không biết, còn lại một mình Tân nằm tính toán. Nó tính ra hàng trăm thứ phải làm và số tiền trúng số ước mong từ hai ngàn đã tăng lên đến mười ngàn. Tân không dám mơ ước nhiều hơn, nó nghe người ta nói trúng số nhiều khó lắm, phải may mắn lắm mới được vì thế số tiền trúng số trong óc nó chỉ đến mười ngàn là cùng, không hơn nữa.
Tân tưởng tượng với số tiền trúng số, gia đình nó sẽ yên vui trở lại như hồi ba nó còn sống. Dượng Tư sẽ hết nghiện ngập, lo làm ăn đàng hoàng, mẹ nó sẽ kiếm một nghề nào đó nhiều lời hơn và nhờ số vốn này bà sẽ đủ nuôi gia đình. Mọi người sẽ sung sướng hơn, trong nhà không còn những trận chửi mắng đánh đập nữa. Tân và con Thơm sẽ được đi học đàng hoàng như bao đứa trẻ khác. Và tối tối cả gia đình sum họp lại, dượng Tư ngồi đọc báo, hai đứa ngồi học bài trong khi bé Hùng đùa nghịch bên cạnh mẹ nó đang tính toán sổ sách...
Hình ảnh hạnh phúc của gia đình nó ba năm trước trở về trong óc Tân. Hồi đó, ba nó còn sống và dượng Tư chỉ là một ông láng giềng. Hai người rất thân thiết, chiều chiều vẫn bắc ghế ngồi nhậu nhẹt với nhau trước thềm nhà. Tân và con Thơm được đi học, tối về nhờ ba dạy thêm. Ba chúng nó làm trong mọt sở ngoại quốc nên đồng lương cũng dư dả, và hai đứa không xa lạ gì với những hàng phở, hàng nước ngọt vẫn được ba nó dẫn đi ăn uống thường.Nhưng rồi tai họa bắt đầu dồn dập đổ xuống gia đình.
Trong một vụ nổ ở sở làm, ba nó bị chất nổ phá nát thân hình, nhắm mắt không được thấy mặt vợ con lần cuối. Mất cột trụ chính, gia đình Tân suy sụp xuống. Mẹ nó hùn hạp đi buôn bán bị thua lỗ hết vốn dành dụm được, phải vay mượn hàng xóm ăn lần nên nợ nần càng ngày càng chồng chất. Cuối cùng bà chắp nối với dượng Tư mong vớt vát phần nào tình trạng tuyệt vọng. Hồi đó dượng Tư còn làm ăn đàng hoàng nên cũng đỡ, nhờ số lương phu bến tàu của dượng Tư được mẹ nó dè sẻn lại mà nợ nần dần dần cũng được mẹ trả hết. Nhưng rồi tai họa chưa chịu chấm dứt.
Ngày thằng Hùng ra đời cũng là ngày dượng Tư bị một thùng hàng nặng ngã đè gãy chân. Tật nguyền và mất chỗ làm, dượng Tư chỉ còn ở nhà ăn bám vào mẹ nó. Tiền dành dụm cạn hết bà phải đi bán ve chai để kiếm tiền nuôi gia đình hàng ngày. Tân và con Thơm phải bỏ học, con bé ở nhà giữ em còn Tân đi đánh giày để giúp đỡ mẹ phần nào.
Gia đình nó càng ngày càng suy sụp. Dượng Tư ăn rồi ở không, chán nản sinh ra nghiện rượu, bài bạc, ngày nào cũng khảo tiền mẹ nó. Hôm nào không có tiền cho ông, cả ba mẹ con không thể nào thoát khỏi những trận đòn khủng khiếp. Tân sợ nhất là đôi nạng gỗ của dượng Tư. Những lúc dượng say rượu, đôi mắt đỏ ngầu, long lên sòng sọc, trợn trừng như muốn ăn tươi nuốt sống nó trong khi chiếc nạng gỗ quật túi bụi vào đầu, vào lưng, vào cẳng, vào khắp nơi trên thân hình bé nhỏ của Tân. Ngay cả bé Hùng, con của dượng Tư, cũng không thoát khỏi những trận đòn khi dượng nổi giận, dượng thẳng tay tát thằng bé làm nó điếng người khóc không ra tiếng. Tân thương nhất là con Thơm. Suốt ngày ở nhà bế em nên hay bị ăn đòn của dượng Tư nhất. Khi nào có chuyện gì là con nhỏ bị dượng Tư kêu đầu tiên. Người con Thơm ít khi không có vết bầm tím. Nó không dám ở nhà cả ngày, trừ những giờ phải nấu cơm, ngoài ra là bế bé Hùng thơ thẩn khắp xóm, để đến tối về nằm khóc với Tân, kể lại những trận đòn oan ức trong ngày.
Còn mẹ nó thì càng ngày càng gầy xọp đi. Tháng ngày cực nhọc đã ghi trên mặt bà những nét nhăn khổ sở, những vết đau đớn chịu đựng. Từ hơn một năm nay, chưa khi nào Tân được thấy nụ cười dịu hiền hồi trước nở trên môi mẹ nó nữa. Đã trót sa vào hoàn cảnh này, bà âm thầm chịu đựng, thân xác bà như chai lì vì những trận đòn đổ xuống hàng ngày, gương mặt khắc khổ ngày càng già nua nhăn nhúm lại. Bà như một bóng ma, sáng dậy thật sớm quang gánh ra đi không ai biết, chiều về xếp thúng cất vào xó nhà, thui thủi trong phòng cũng không ai hay. Chỉ khi nào dượng Tư kêu hỏi tiền và đánh đập mới nghe thấy tiếng bà khóc lóc kể lể, hoặc quá lắm thì bà mới lên tiếng cự lại để rồi nhận thêm những nạng gỗ quật trên thân thể đã chai cứng vì cực khổ của bà. Đau đớn, chịu đựng làm bà xa cách dần hai đứa con riêng, không khi nào bà nói chuyện với chúng, bà bỏ mặc cho hai đứa lo lắng cho nhau. Nhiều khi nhìn con bị đau đớn bà ứa nước mắt thương xót chúng, nhưng nhìn thấy cái bất lực của mình, bà đành nín lặng khóc một mình, âm thầm chịu đựng những cực khổ.
Tân thao thức mãi với những ý nghĩ nối tiếp trong đầu. Mấy làn nó thử nhắm mắt, cố gắng quên tất cả nhưng giấc ngủ vẫn cứng đầu không chịu đến, chỉ có những ý nghĩ cứ miên man tràn qua óc như một giòng suối không bao giờ cạn. Bên cạnh, con Thơm đã ngủ mê man. Nó bỗng lật người qua phía Tân, một cánh tay choàng qua, đặt lên ngực anh. Bàn tay con bé gầy quá, khớp xương chỗ cườm tay lồi lên rõ rệt. Tân vuốt ve chỗ xương lồi của em, tự nhiên nó chảy nước mắt. Phải chi ba còn sống, em đâu phải cực khổ gầy ốm như thế nầy!...
Tân thương mẹ và thương em vô cùng nhưng nó không làm gì được trước tình trạng gia đình như thế này. Mỗi khi nhìn thấy mẹ và em oằn người dưới những cái đấm, những câu chửi bới của dượng Tư, Tân chỉ muốn dượng Tư chết đi để mẹ và em nó sẽ không còn bị những trận đòn tàn nhẫn vô cớ nữa. Nhưng dượng vẫn cứ sống nhăn và vì thế nó vẫn phải bất lực nhìn mẹ và em, và chính nó, nhận những trận đòn tàn nhẫn của dượng Tư.
Bây giờ thì không cần nữa. Mai đây... Ngày mai nó sẽ trúng số! Nó sẽ có nhiều tiền, gia đình nó sẽ vui vẻ hạnh phúc trở lại, mẹ nó sẽ tìm lại được nụ cười rạng rỡ ngày xưa... anh em nó sẽ được đi học đàng hoàng... dượng Tư sẽ hết say sưa... Tân say mê với những hình ảnh đẹp đẽ đó và nó ngủ thiếp đi.
Trong giấc mơ, Tân thấy bà tiên Hiền Hậu hiện ra với nó, vung cây đũa thần cho nó trúng số. Tân ngồi giữa một đống tiền thật nhiều, nhiều đếm không xuể. Bên cạnh là dượng Tư, mẹ nó, con Thơm và bé Hùng đứng tươi cười hạnh phúc...
*
Khi Tân mở mắt thức dậy thì trời đã sáng tỏ. Chỉ còn một mình nó nằm ngủ trên giường, con Thơm đã đi đâu mất. Chắc con bé biết hồi tối mình ngủ trễ nên sáng nay không thức dậy sớm!
Tân vươn vai ngồi dậy. Giấc ngủ trễ thiếu thốn đêm qua làm nó thấy mỏi những khớp xương trong người, nhất là hai bên bả vai. Tân vặn người, các khớp xương kêu răng rắc. Việc đầu tiên của nó là lật gối con Thơm lên xem còn tờ giấy bạc trong đó không. Con Thơm đã lấy mất. Con bé đã dậy đưa tiền cho mẹ nó từ sớm, trước khi bà gánh thúng ra đi, và bế bé Hùng đi chơi đâu đó trong xóm. Tân vén mùng chui ra. Nhìn ngoài sân đã có vài vệt nắng tươi kéo dài trên mặt đất. Tân ước chừng khoảng tám giờ sáng. Trễ quá rồi, phải sửa soạn đi gấp! Nó vội vàng súc miệng qua loa, xách thùng gỗ đi lên nhà trên. Nó mong giờ này dượng Tư không có ở nhà.
Tân dừng lại sau cửa buồng, hé nhìn ra ngoài.
Trái với điều mong ước của Tân, dượng Tư đang ngồi trên phản nhìn ra trước nhà, ly rượu sáng còn đầy trên tay. Đôi nạng gỗ xếp bên cạnh, vừa tầm tay với của dượng.
Tân nhón chân nhìn lên bàn thờ. Cái chân đèn vẫn như cũ không có gì khác lạ. Tân thầm nguyện trong lòng cho dượng Tư đừng khám phá ra tấm vé số, nếu không mọi dự định đêm qua của nó sẽ tan ra mây khói hết và hơn nữa, thế nào nó cũng bị một trận đòn nên thân vì tội giấu lén dượng Tư. Thấy chân đèn còn nguyên chỗ cũ, Tân hơi yên lòng, tin rằng dượng Tư không thể biết tấm vé số dưới đó được.
Dượng Tư như một hung thần ngồi ngăn đường đi ra của Tân, chiếc chân cụt đong dưa một cách đáng sợ. Bỗng dượng cúi xuống gãi chân bên kia, đầu quay vào góc nhà. Không bỏ lỡ dsịp may, Tân nhẹ nhàng nhón gót lẩn nhanh ra cửa.
- Tân!
Tiếng gọi đột ngột của dượng Tư làm Tân giật thót người. Nó đứng sững lại quay vào. Dượng Tư đã ngẩng đầu lên, trừng mắt nhìn nó.
- Mày len lén đi đâu đấy hả? vào đây tao biểu!
Tân run rẩy đi vào, đầu cúi xuống đất như một kẻ phạm tội bị bắt quả tang, không dám nhìn lên đôi mắt đỏ ngầu vì cử rượu ban sáng của dượng Tư. Nó ngập ngừng đứng lại ngoài tầm tay dượng.
- Lại gần đây.
Tân xích lại gần hơn chút nữa. Giọng nói dượng Tư phả đầy hơi rượu vào mặt nó.
- Mày định lén tao đi đâu đấy ranh con?
Tân yếu ớt lí nhí trong miệng:
- Dạ thưa dượng con đi làm.
- Sao hôm nay mày đi trễ vậy?
- Dạ tại con dậy trễ.
Dượng Tư chợt quát lên làm Tân giật nẩy mình:
- Hồi đêm mày về lúc nào?
Giọng Tân càng nhỏ hơn nữa:
- Dạ hồi tối dượng ngủ được một tí thì con về.
- Sao mày về trễ vậy?
- Dạ tại hôm qua ít khách quá con phải cố đánh thêm vài đôi nữa nên về trễ, xin dượng tha cho con.
Giọng dượng Tư chợt nhẹ lại:
- Hôm qua mày đánh được bao nhiêu?
- Dạ chỉ được có vài chục đồng.
Dượng Tư bỗng giơ tay tát mạnh vào mặt Tân, gắt lên:
- Mấy chục là bao nhiêu? Mày ấm ớ, định lừa tao phải không thằng ranh?
Tân xoa xoa bên má bị tát đau điếng, run run đáp:
- Dạ ngày hôm qua được sáu chục, con ăn cơm hết hai còn lại bốn chục.
- Đưa tao ba chục!
Tân líu ríu làm theo lời dượng Tư, nó lấy trong túi ra ba chục đưa cho dượng.
- Được rồi, bây giờ đi làm đi. Tối nay mà về trễ nữa thì liệu hồn đấy, nghe chưa?
Tân dạ nhỏ và quay đầu đi ra, nó không quên liếc thật nhanh về phía bàn thờ rồi mới chịu đi thẳng. May mắn, sáng nay thoát được một trận đòn!
Người đàn ông nhìn theo Tân ra khỏi nhà, hớp một hơi hết ly rượu rồi đứng dậy chống nạng ra theo. Đôi mắt đỏ ngầu như pha máu, hàm răng nhe ra mỉm cười xộc xệch...
*
Trời mới chạng vạng tối, phố xá đã lên đèn. Đêm chưa xuống hẳn nên trời vẫn còn sáng nhưng người dạo phố đã dần dần thưa thớt. Tân lững thững xách thùng gỗ đi trên hè phố, lẩm nhẩm đếm lại tiền kiếm được trong ngày. Những tấm biển quảng cáo trên các mái nhà cao nghều nghệu đã bắt đầu nhấp nháy xanh đỏ. Trong các tiệm nước, quán ăn cũng không còn nhiều khách. Thôi, hôm nay nghỉ sớm một bữa, lại chị Sáu bán thuốc lá dò số đã.
Tân quẹo lại góc đường, nơi sạp bán thuốc và vé số.
- Chị Sáu, bữa nay chị có ghi xổ số không?
Chị Sáu, vừa lúi húi dọn đồ vô thùng vừa đáp:
- Có chớ, mà mày hỏi làm gì? Mày cũng có mua vé số hả?
- Sao không chị. Chị cho tui mượn tờ kết quả xổ số coi.
Chị Sáu lục tờ giấy ghi đầy những hàng số đưa cho Tân.
- Đúng không đây chị?
- Xời ơi, thằng này hỏi gì kỳ cục vậy mày? Nghề của tao mà, la dô nói tới đâu tao ghi tới đó liền mà làm sao sai được mậy... Coi mau rồi trả tao dọn dìa mày, tối rồi.
Tân chỉ ngón tay dò từng hàng số trong tờ giấy, miệng lẩm nhẩm nhớ lại con số trên tờ vé số của nó.
Không dám tin có thể được trúng những lô lớn, Tân dò từ lô nhỏ nhất trở lên. Lô 200 : sai. 1000 : sai. 2000 : sai. Tân bắt đầu thất vọng, những lô này mà không trúng thì ít hy vọng được trúng những lô lớn! Bỗng nó hơi giật mình nhìn vào hàng kết quả lô 100.000. Đúng rồi, hàng số mà nó đã học thuộc lòng hôm qua nằm sờ sờ trên tờ giấy đây rồi! Tân chớp mắt mấy cái, xem lại kỹ hơn, chỉ tay vào từng con số một. Phải, 3.0.1.6.7.6... không sai vào đâu nữa!
- Coi xong chưa? Mau lên mậy, để tao còn về chớ.
- Chị đợi tui chút xíu, gần xong rồi nè.
Tân lẩm nhẩm so lại con số trúng. Đúng rồi, đây là hàng số trong vé của nó đây. Tân chợt thấy hoang mang không dám tin vào trí nhớ của nó nữa. Nhưng không, đúng rồi mà, hôm qua mình học thuộc lòng rồi mà, không sai được đâu! Đúng rồi 301676, không thể nào lộn được!
Tân muốn hét lên một tiếng thật lớn biểu lộ niềm vui sướng trong lòng nhưng sự khôn ngoan đã chận nó lại kịp. Những tháng ngày lăn lóc trong cuộc sống dạy cho nó là đừng để ai biết mình có tiền nhiều, nhất là tiền trúng số. Nó không muốn cho ai chia phần may mắn của nó hết. Tân liếc qua chị Sáu, người đàn bà đang lúi húi dọn đồ, không để ý đến nó. Tân đưa trả tờ giấy, cố giữ nét mặt thật thản nhiên:
- Cám ơn chị nghe.
- Sao, trúng hông mậy?
Tân bỏ chạy, quay nói với lại:
- Trật lất rồi.
Tân không còn muốn biết gì nữa cả. Nó chỉ muốn chạy ngay về nhà ôm chầm lấy con Thơm để bắt con nhỏ chia niềm vui với nó. Những ước vọng của tụi nó đêm qua chắc chắn sẽ thành tựu, còn hơn thế nữa, lô trúng quá nhiều đối với lòng mong ước hồi đêm của nó. Tân không ngờ mình may mắn như vậy. Chắc chắn tình trạng gia đình nó sẽ thay đổi. Chắc chắn, không nghi ngờ gì nữa hết...
Tâm chạy một mạch, bất kể xe cộ, không nghĩ đến chuyện xin lỗi những người đụng phải trên lề đường như thường ngày nữa. Sao bây giờ nó thấy đường về nhà dài thế, dài gấp hai gấp ba ngày thường, chạy hoài mà vẫn chưa thấy đầu hẻm đâu cả. Tân muốn có cánh để bay vụt về cho con Thơm biết tin vui. Chắc con nhỏ sẽ mừng ghê lắm!
Gần tới đầu hẻm, Tân thấy mệt muốn đứt hơi thở, nhưng nó không cần, cứ cắm đầu chạy tiếp về nhà.
Gần đến nhà, Tân chợt chạy chậm hẳn lại vì thấy con Thơm đang bế bé Hùng đứng lấp ló ngoài cửa, trước sân nhà. Hình như con nhỏ khóc nữa. Tiếng la hét của dượng Tư vang ra, dữ tợn, kèm theo những tiếng đấm đá huỳnh huỵch.
- Tao đã bảo là không có tiền thì đừng có về nhà này nữa, mày nghe chưa?... Tao biết mà, tụi bay thấy tao què cụt rồi tụi bay hùa nhau lừa lọc tao khải không?... Lừa tao thì tao cho biết tay...
Tiếng gỗ quất trúng nền nhà chan chát, lẫn tiếng la khóc tru tréo của mẹ nó.
- Tui đã nói với ông là bữa nay tui không đi bán được, thì làm gì có tiền mà đưa ông đi uống rượu chớ?... Nhịn một bữa không được sao?...
Tiếng hét dượng Tư hung hăng hơn:
- Nhịn cái gì?... Mày biểu tao nhịn rượu hả? Vợ con gì mà chó má vậy?... Hồi xưa không có tao thì tụi mày chết đói cả đám rồi nghe chưa... Bây giờ tụi bay trả ơn tao như vậy đó hả?...
Tiếng mẹ Tân khóc thảm thiết:
- Thì ông coi đây... Chân tui như vậy làm sao đi bán được?... Chồng ơi là chồng!...
Tiếp theo là những tiếng gỗ quất vào da thịt lẫn với tiếng la hét đau đớn của bà. Tân đứng lại bên con Thơm, lay vai em:
Cái gì vậy Thơm? Tại sao ổng đánh mẹ dữ vậy?
Thấy anh về, con Thơm òa lên khóc nức nở, thằng Hùng không biết gì cũng khóc ré theo. Tân hỏi dồn:
- Hả, cái gì vậy Thơm? Sao bữa nay mẹ không đi bán được?...
Con Thơm sụt sùi:
- Hồi sáng mẹ mới đi ra đầu xóm thì thì bị đạp miểng chai đứt cả bàn chân không đi bán được... bây giờ dượng Tư hỏi tiền mẹ không đưa nên dượng Tư đánh mẹ...
Con nhỏ tủi thân khóc to hơn. Tân quay nhìn vào trong nhà. Nó bỗng thấy đau nhói ở tim.
Trong nhà mẹ nó đang nằm bò lê dưới đất, quằn quại dưới chiếc nạng gỗ trong tay dượng Tư quật xuống bất kể trên thân hình bà. Dượng Tư đang vịn một tay vào góc tủ, cánh tay còn lại cầm chiếc nạng quất xuống tới tấp. Nét mặt nhăn nhúm hung dữ, đôi mắt đỏ ngầu những tia máu, trợn trừng lên như mắt ác quỉ, hai vành môi thâm xì cắn chặt vào nhau, hung hăng dượng vừa đánh vừa chửi om sòm. Mẹ tân quằn quại dưới đất né đỡ những đòn nạng tàn nhẫn. Dưới bàn chân bà, Tân thấy một vết đứt dài thâm tím bật máu vì bị động, vệt máu chảy dài xuống những kẽ ngón chân, lan ra đất. Những đồ trên bàn thờ bị gạt xuống văng tung tóe dưới đất, bức ảnh ba Tân vỡ tan mặt kính, nằm lỏng chỏng trong góc nhà.
Tân đứng sững giữa cửa nhìn vào. Mặt nó nóng ran lên, môi mím lại. Khắp người run rẩy, tay nắm chặt quai thùng đồ đánh giày. Trước cảnh tượng tàn nhẫn trong nhà, nó thấy lửa hận thù dượng Tư bốc lên ngùn ngụt trong người, mặt đỏ bừng, Tân hét lớn:
- Thôi, dượng Tư!
Quá tức giận, Tân không còn biết gì nữa hết, nó lừ lừ nhảy vô nhà. Con Thơm sợ hãi níu Tân lại:
- Đừng anh Tân, dượng Tư đánh anh chết!
Tân hất tay em ra, chạy lại đứng trước mặt dượng Tư nói lớn:
- Dượng không được đánh mẹ tui nữa.
Đôi mắt bọc máu của dượng Tư chiếu thẳng vào mặt Tân, giọng quát vang nhà:
- À, còn thằng này nữa... Bữa nay mày bắt đầu hỗn với tao phải không?
Tân chưa kịp phản ứng thì chiếc nạng gỗ đã vung lên quất vào mặt nó một cái choáng người. Nó ngã chúi xuống đất bên cạnh mẹ, một giòng máu đỏ tươi ứa ra từ miệng. Mẹ Tân hét lên:
- Trời, Tân! Nó giết mẹ con tôi nè trời!...
Tân quờ quạng lăn lộn né tránh những cú đánh của dượng Tư. Cái thùng gỗ văng vào tường bể tan, hộp xi ra, vải, bót đánh giày vung rải rác trên nền nhà. Dượng Tư say máu vụt túi bụi xuống hai thân hình quằn quại dưới đất, miệng chửi thề lung tung:
- ... Bữa nay cho tụi mày chết hết... Đồ chó... Đồ phản bội... Tui bay phản tao thì tao đánh cho tụi bay chết...
Tân lăn lộn né tránh, thân thể nó nát nhừ như bể ra từng mảnh dưới những cú đánh ác liệt bất kể. Dượng Tư say sưa đánh chửi:
- Đồ lưu manh... Tao chưa hỏi tội mày mà mày chửi tao nữa hả?... Mày tưởng mày giấu được tao hả?... Cái vé số mày để dưới bàn thờ cho thằng cha mày giữ tao lấy rồi mày biết chưa?...
Thân hình Tân đau đớn đến tê điếng. Nghe dượng Tư la xong, nó hoảng hồn la lớn:
- Trời ơi, dượng lấy cái vé số của tui rồi hả?
Dượng Tư đánh chán ngừng tay lại thở dốc, miệng cười bẩn thỉu:
- Phải, mày tưởng giấu được tao sao? Đồ chó?... Tao lấy bán cho thằng Chu xích lô rồi...
Tân đứng bật dậy, sững sờ nhìn thẳng vào đôi mắt nhuộm máu của dượng Tư. Nó lắp bắp:
- Trời ơi, dượng nói thiệt sao dượng Tư?
- Chớ sao. Hồi sáng tao bán lấy mười lăm đồng uống rượu rồi mày...
Tân đứng sững người một lúc lâu rồi ngồi thụp xuống, rên rỉ:
- Trời, vậy là dượng giết tui rồi!... Một trăm ngàn đó dượng ơi... Trời ơi là trời...
Câu nói của Tân như một trái bom rớt giữa nhà. Dượng Tư khựng người lại:
- Mày nói sao? Một trăm ngàn? Cái vé sồ đó trúng một trăm ngàn hả?
Mẹ Tân nãy giờ lết vô góc nhà ngồi cũng bật dậy, nhìn Tân:
- Mày nói sao hả Tân?... Cái vé số nào? Một trăm ngàn gì hả Tân?
Tân ngồi bệt ra đất, rên lên:
- Dượng Tư ơi, dượng giết tui đi cho rồi... Vé đó trúng một trăm ngàn mà dượng đem bán có mười lăm đồng... Trời ơi trời!...
Dượng Tư trợn mắt nhìn Tân, hỏi dồn dập:
- Mày nói thiệt không Tân? Vé số đó trúng một trăm ngàn hả? Thiệt không mày?
- Tui nói láo dượng làm gì nữa! Một trăm ngàn đó dượng ơi...
- Vậy thì tao phải ra kiếm thằng Chu xích lô lấy lại mới được.
Dượng Tư hăm hở chống nạng bước đi, tiếng nạng gỗ khua vội vàng hấp tấp.
Không khí trong nhà bây giờ thật là nặng nề khó thở. Tân thấy thân thể rã rời sau trận đòn nhừ tử, cộng với niềm thất vọng quá lớn, đầu óc trống rỗng, chán nản tuyệt vọng. Nó ngồi vò đầu bứt tai, ngẩn ngơ vì tiếc của, miệng lảm nhảm chửi bới dượng Tư không ngớt. Con Thơm chạy vào ngồi xuống bên cạnh Tân.
- Anh nói mình trúng số hả anh Tân?
Mẹ nó cũng hỏi dồn dập:
- Tân, mày nói mày trúng số hả Tân? Một trăm ngàn hả? Thiệt không?
Tân chán nản, tức giận, ngẩn ngơ, tuyệt vọng. Hết đập đầu vào tường nó lại đập tay xuống đất thình thịch.
- Trời ơi, sao mà ổng biết được kìa?... Một trăm ngàn chớ phải ít sao?... Trời... Một trăm ngàn của tui...
Trong nhà chỉ còn tiếng rên rỉ của Tân và tiếng khóc rấm rức của mẹ nó và con Thơm. Thằng Hùng ngồi bệt dưới đất nghịch với vũng nước đái. Người trong xóm bu quanh trước cửa đã tản mát di chuyển theo dượng Tư ra đầu hẻm.
Một lát sau có tiếng chân chạy huỳnh huỵch vội vàng ngừng lại trước nhà làm ba người ngẩng lên nhìn, chờ đợi. Một thằng bé bước vào đứng vừa thở hồng hộc vừa nói với mẹ Tân:
- Dượng Tư bị xe cán ngoài đường kìa dì Tư ơi. Mau ra mà coi...
Không kịp nghe thằng nhỏ nói hết câu, mẹ nó đứng bật dậy, mặt tái ngoét, đâm đầu chạy ra ngoài đường cái. Thằng bé chạy ra theo, con Thơm cũng vội vàng xốc bé Hùng chạy đi. Tân ngồi gục đầu giữa nhà một mình, miệng nó vẫn không ngớt lảm nhảm chửi rủa dượng Tư, tay vò đầu bứt tóc. Một lúc lâu nó mới chống tay ngồi dậy, khập khiễng đi ra.
Ngoài đầu đường, một đám đông xúm lại bên lề, loáng thoáng có bóng mấy người cảnh sát.
Tân lách đám người, len vào giữa. Mẹ nó đang ngồi cúi đầu khóc ròng trên thân hình dượng Tư nằm bất động trên mặt đường. Đầu người đàn ông dập nát không còn hình thù gì nữa, be bét giữa một vũng máu đọng loang mặt nhựa. Tân thấy những vệt chất nhờn trắng lẫn lộn trong máu và đất cát.
Dượng Tư nằm im lìm, hai tay co quắp, khúc chân cụt giang ra lạc lõng. Tân rùng mình đứng nhìn một lát rồi vạch đám đông chui ra.
Tiếng còi xe cứu thương vang gần đó. Người cảnh sát dạt đám người hiếu kỳ qua một bên để nhân viên hữu trách khiêng xác nạn nhân lên xe. Mẹ Tân nhào lên theo, vật vã khóc ngất bên băng ca.
Trên lề đường người ta tụm năm tụm ba bàn tán. Một người đàn ông ra vẻ thành thạo, khua tay nói với những người chung quanh:
- Thiệt ghê quá! Ông Tư đang cãi nhau với thằng Chu xích lô về chuyện cái vé số gì đó, ổng túm cổ áo nó, nó hất tay ổng ra làm ổng chới với té xuống đường cái, đúng ngay lúc một chiếc xe nhà binh chạy tới. Ghê quá, đầu nát bét, óc văng phụt ra tung tóe...
- Còn cái thằng xô ổng đi đâu mất rồi?
- Không biết nữa, có lẽ nó thừa lúc lộn xộn vì tai nạn mà bỏ trốn rồi...
Tân thẫn thờ bước đi. Nó chợt thấy một chiếc nạng của dượng Tư bị gãy đôi nằm lăn lóc trong một xó tối, chiếc kia văng đâu mất. Nó hờ hững đưa chân đá văng, tiếng gỗ lết dài trên nền xi măng khô khan. Tân cúi đầu nhìn xuống hai bàn tay của nó. Hai bàn tay nhỏ bé, gầy gò, trắng mờ mờ trong bóng chiều sẫm tối. Nó mỉm cười vu vơ, thọc tay vào túi quần cúi đầu bước tiếp. Tự nhiên Tân thấy hai giọt nước mắt ứa ra nơi khóe rồi chảy dài xuống má. Tân thấy lòng trống rỗng. Nó cũng không hiểu nó khóc vì thương mẹ nó, thương dượng Tư, thương con Thơm, bé Hùng hay thương chính nó nữa...
Dáng người khẳng khiu gầy gò của thằng Tân thất thểu đi vào con hẻm đang bị bóng tối úp chụp xuống...
PHẠM ĐỨC
(Trích từ bán nguyện san Tuổi Hoa số 121, ra ngày 1-1-1970)
