Nguồn gốc bài ca Giáng Sinh "Đêm Thánh Vô Cùng"

Là người Công Giáo, không ai là không biết tới bài ca bất hủ “Đêm Thánh vô cùng”. Vì từ hơn một trăm năm nay, cứ mỗi khi mùa Giáng Sinh trở lại, bài Thánh ca này lại có dịp được hàng triệu tín đồ Thiên Chúa giáo trên khắp hoàn cầu dùng để chúc tụng ngày Con Chúa ra đời.

Đối với những người không phải là tín đồ Thiên Chúa giáo, bài Thánh ca này cũng đã trở nên một cái gì rất quen thuộc, vì vào dịp lễ Giáng Sinh, các đài phát thanh trên thế giới đều vang lên những điệu nhạc êm đềm, những giọng ca du dương của bài Đêm Thánh vô cùng qua đủ các thứ tiếng.

Bạn có biết bài ca này ra đời vào trường hợp nào và ai là tác giả không? Đối với người biết chuyện thì đây là trường hợp khá đặc biệt.

Cách nay 150 năm, nghĩa là vào năm 1818, một tu sĩ trẻ tuổi người Áo, tên là Joseph Mohr đã có diễm phúc làm nên bài ca này. Thầy Joseph Mohr sinh trưởng tại một ngôi làng tầm thường tên là Oberndorf, gần thành phố Salzbourg.

Vào mùa đông năm 1818, khi mọi người trong làng Oberndorf đang sửa soạn đón mừng ngày Thiên Chúa Giáng Sinh thì chiếc phong cầm tại ngôi nhà thờ làng lại dốc chứng bị hư. Lập tức người ta mời một anh thợ đàn ở Zillestal tới chữa. Nhưng tình hình này anh thợ đàn khó lòng sửa kịp. Ai nấy đều có vẻ buồn rầu vì đã mất đi một phương tiện đón mừng ngày lễ một cách linh đình.

Bấy giờ ở trong làng, người ta chơi đàn ghi-ta. Thầy Joseph Mohr chợt nghĩ ra một sáng kiến. Để cho không khí ngày lễ có vẻ tưng bừng, Thầy liền cấp tốc nghĩ ra một bài ca có thể hát theo tiếng đệm của đàn ghi-ta. Thầy đã thức suốt đêm để làm việc. Đến sáng hôm sau, bài hát Giáng Sinh đã được Thầy soạn xong với những lời ca rất đẹp, đẹp như tinh thần của ngày lễ.

Thầy Joseph mừng lắm, liền chạy sang làng Anstorf ở bên cạnh để nhờ Franz Gruber một người bạn thân của Thầy hiện đang làm giáo sư dạy nhạc, phổ những lời ca trên vào nhạc.

Thầy có ân cần dặn dò Franz Gruber:

“Đây là những lời của một bài ca Giáng Sinh mới. Nhờ thầy cố gắng phổ nhạc cho nội trong ngày hôm nay sao cho thật hay. Nhưng không phải soạn cho phong cầm, mà cho đàn ghi-ta đấy nhé!”

Thế là vào đêm Giáng Sinh năm ấy dân chúng làng Oberndorf đã có được một bài ca mới để cùng nhau hát lên ca tụng những giây phút thiêng liêng của ngày Con Chúa ra đời. Bài này nguyên tác bằng Đức ngữ, nay đã được dịch sang nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Việt Nam với những lời thật đẹp như sau:

“Đêm Thánh vô cùng,

Giây phút tưng bừng,

Đất với Trời xe chữ đồng.

Đêm nay Chúa Con thần thánh tôn thờ

Canh khuya Giáng sinh trong chốn hang lừa.

Ơn châu báu không bờ bến!

Biết tìm kiếm của chi đền!?

VĂN TRUNG   

(sưu tầm)      

(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 117, số đặc biệt Giáng Sinh, ra ngày 19-12-1973)