Hôm nay đường vắng quá, không một bóng
người. Em lầm lũi bước trên vỉa hè, đếm từng chiếc lá vàng rơi. Từng chiếc…
từng chiếc nằm gọn dưới gót giày của em. Âm thanh rào rạo như tiếng nức nở của
tim em. Chiều nay sao em buồn lạ. Em thấy lòng trống vắng, đơn côi. Em không phân
tích được nỗi buồn trong lòng em. Nỗi buồn thật nhẹ nhưng cũng thật thấm thía.
Em chỉ biết em thương mẹ, em nhớ mẹ. Thế thôi. Nước mắt em sắp tràn ra rồi đây
này. Em yếu lòng quá, “phải cứng cỏi lên mới được” – Ba vẫn thường bảo em như
thế.
Mẹ, mẹ bỏ em ra đi quá sớm, thuở em
mới năm tuổi đầu. Đến bây giờ, em vẫn không thể nào nhớ được khuôn mặt mẹ ra
sao. Em chỉ nhìn bóng mẹ để biết mẹ, để biết em cũng có một người mẹ với cặp
mắt hiền từ, chứa vạn tình thương. Em yêu cặp mắt mẹ nhất. Ba bảo em có đôi mắt
giống mẹ. Em thường đứng trước tủ kính, che lấy khuôn mặt chỉ để lộ cặp mắt và
em tự nhủ đó là mắt mẹ. Em biết, em làm thế để bớt nhớ mẹ phần nào, để cứ nghĩ
rằng mẹ đang sống với em.
Đến nghĩa trang rồi đây. Ồ! Em đi
nhanh quá. Qua khỏi khu đất này, đi thêm vài chục thước là đến nhà em. Thấp
thoáng một chị trạc 20, trang phục màu đen, bước ra cổng nghĩa trang, mắt chị đỏ
hoe. Nhác thấy em, chị nở một nụ cười buồn. Em cúi đầu đáp lại. Gương mặt chị
thật đẹp, tuy trắng xanh. Đến gần, em ấp úng:
- Chị… còn hương cho em xin ít cây.
Chị ấy ngạc nhiên, nhưng rồi như chợt
hiểu, chị “à” một tiếng, nước mắt lại trào ra chứa đầy hai cái hồ con bé nhỏ.
Chị đưa trọn bao cho em, chỉ còn vỏn vẹn ba cây rồi cúi đầu đi, dáng đi thật
tội nghiệp.
Em bước vào, cắm hương lên ba ngôi mộ
trống lạnh, không quen biết. Em cúi đầu đi ra, lòng buồn rười rượi. Không biết
chiều nay có ai cắm hương lên mộ mẹ em cho bớt lạnh lẽo không?
Thật không gì bất hạnh cho em. Muốn
thắp hương cho mộ mẹ cũng không được. Bắc Nam đã ngăn cách lâu rồi. Hà Nội quá
xa tầm tay em. Biết ngày nào em trở lại quê cũ, thăm mộ mẹ để được cắm lên nấm
mộ những cây hương thơm? Hay chỉ để nhìn thấy cảnh điêu tàn? Em chỉ biết cầu
xin Thượng Đế và các đấng thiêng liêng cho quê em đừng tan nát rã rời.
Nhà em đây rồi. Sao không thấy bóng dì
đứng đợi em mỗi chiều tan học như mọi khi? Dì quên rồi chăng? Tủi hờn, em đẩy
cửa bước vào. Có tiếng dội nước ào ào ở phía sau rồi tiếng dì vọng ra:
- Trinh đó hả? Răng về chậm rứa con?
Dì là người Huế đó. Khi ba rời bắc vào
đây, em còn bé quá. Ba lại phải đi làm việc suốt ngày. Thế nên, dù muốn dù
không ba cũng phải chọn người để lo việc nhà cửa. Nhờ người mối mai, dì nghiễm
nhiên là người mẹ thứ hai của em. Em không trách ba, em hiểu cảnh gà trống nuôi
con lắm. Vả lại, dì cũng hiền lành, thương em như con ruột. Đã 8, 9 năm nay, dì
vẫn chưa có con, dì buồn lắm nên mọi tình thương dì đều dồn cả vào em, vì thế
em sung sướng sống trọn trong tình thương của ba và dì. Thế nhưng, em nghĩ dì
vẫn không thể thay mẹ được, mặc dù người ngoài nhìn vào đều tưởng lầm em là con
dì. Còn những người biết chuyện, họ khen dì hiền lành và cho em tốt phước.
Ba bảo em kêu dì bằng “Mợ” nhưng em
vẫn cứ gọi dì. Em biết, dì buồn nhưng rồi lâu ngày cũng quen đi và ba không
nhắc nhở đến việc ấy nữa. Dù sao đi nữa, em vẫn nghĩ không ai có thể thay thế
mẹ em được. Chỉ có mẹ mới đem lại nguồn vui thật sự cho em, nhưng em biết… điều
đó chỉ là ảo mộng…
Em đi thẳng ra nhà sau, dì đang gội
đầu bằng “chồm kết”. Đó, thấy chưa, dì không thể là mẹ được mà. Ngày xưa, mẹ
thường gội bằng chanh cơ, vì thế tóc mẹ thật mịn và thơm ngát. Em nhớ, em
thường dụi mặt vào tóc mẹ mỗi khi mẹ gội xong để được ngửi mùi thơm kỳ lạ ấy.
Dì cười với em, mắt dì đỏ hoe vì nước
“chồm kết”. Em ngồi xuống bên dì hỏi:
- Sao dì không gội chanh hở dì?
- Chanh mô mà gội con? Gội “chồm kết”
tóc cũng đen và mịn lắm.
- Nhưng, gội chanh thơm hơn.
- Ờ, dì quen gội “chồm kết”. Thôi, con
lên trông nhà dùm dì đi. Dì còn dọn bữa nữa.
Em vâng lời. Chợt nhớ sực một điều, em
chạy xuống nũng nịu:
- Dì này, áo len con ngắn rồi. Dì đan
cho con chiếc khác con đi học nghe dì.
- Ờ, mà đã lạnh đâu?
- Nhưng… con muốn dì đan cơ. Đan đẹp
hơn dì ạ, cũng gần đến mùa lạnh rồi mà.
- Được, để dì đan cho. Màu xanh hỉ?
- Dạ, thế thì nhất rồi.
Em cười ròn, rồi nhảy lên nhà trên.
*
Sáng nay đi học, em giận dì ghê lắm.
Trời đã ướm lạnh, gió đông đã rủ nhau kéo về mà áo em vẫn chưa có, dì nói sẽ
đan cho em mà. Dì đâu có thật lòng thương em. Tình thương từ trước đến nay chỉ
là tạm bợ, giả dối, cốt che mắt thế gian thôi. Nếu dì thương em sao dì không
đan áo cho em? Dì không biết trời lạnh, em đã phải khổ sở lắm mới mang vào
người chiếc áo xám cũn cỡn này sao? Còn lũ bạn em nữa, chúng nó sẽ cười em, sẽ
chế nhạo em. Trời ơi! Em giận dì lắm kia. Em sẽ không nói chuyện với dì nữa
đâu, em sẽ không chơi với dì, em sẽ coi dì như không có ở trong nhà đâu, em sẽ…
em sẽ… mắt em mờ đi. Em ức lắm, trời ạ. Phải chi có mẹ, em đâu khổ sở như hôm
nay.
Bữa cơm trưa trôi nhanh thật buồn bã.
Ba không nói lấy một câu. Dì cứ ngồi im ỉm, nét mặt rầu rầu, mắt dì buồn vô
hạn. Em biết dì buồn bởi suốt tháng nay, em không hề mở miệng nói với dì nửa
tiếng. Em chỉ ăn có nửa chén rồi đứng dậy. Ba ngạc nhiên hỏi:
- Sao con ăn ít vậy Trinh?
- Dạ, con no rồi.
- Hay con đau, đến đây ba xem nào.
Em cảm động, lắc đầu:
- Dạ không, con không đau gì hết ba
đừng lo.
Ấy thế, dì vẫn không hỏi han một
tiếng. Em tức ghê. Nhưng thôi, tức làm gì, dì có thương em đâu? Em thấy cổ
nghẹn lại. Chả bù lúc trước, mỗi lần thấy em bỏ ăn là dì săn đón, hỏi han làm
như em đau không bằng. Thế mà bây giờ… em lại sắp khóc rồi đây. Ơ, vô duyên, mà
khóc làm gì chứ? Em bước vội vào phòng, đóng cửa lại. Có tiếng dì thu dọn bát
đĩa chạm nhau kêu lách cách.
Bỗng em thấy trên bàn học có một gói
gì khá to. Hồi hộp, em từ từ bước đến. Lúc em đi học về có thấy gì đâu? Ba hay
dì cho em cái gì đây? Chắc là ba rồi. Dì hết thương em rồi mà. Nhưng ba cho gì
nhỉ? Ờ, ba bí mật thật. Từ từ, em mở sợi “ruban” đỏ, bóc lớp giấy hồng bao
ngoài ra. Ô! Thật không ngờ. Em tỉnh hay mơ đây? Một chiếc áo len xanh da trời.
Em đưa tay chẹn lấy ngực, em sung sướng quá. Thì ra… dì vẫn thương em như thuở
nào. Sở dĩ dì im lặng là để cho em một sự ngạc nhiên thích thú. Em hối hận lắm
rồi. Em nghi oan cho dì, em đã có nhiều cử chỉ vô lễ đối với dì. Ôi! Sao em dại
thế, sao em đa nghi thế? Chẳng biết dì có giận em không nhỉ? Bây giờ em mới
biết dì thương em đến bực nào. Ờ nhỉ! Tại sao em không thể coi dì như mẹ? Dì
tuy khác mẹ về hình vóc, khuôn mặt nhưng dì giống mẹ ở chỗ hiền lành bao dung
và cả hai đều chứa sẵn trong lòng một tình thương vô bờ bến. Dì khác mẹ nhưng
cả hai đều giống nhau ở một điểm cao quý nhất. “Mình với ta, tuy hai mà một”.
Em mỉm cười, em sẽ dành cho dì một sự ngạc nhiên mà em biết chắc dì sẽ vô cùng
sung sướng. Em nâng nhẹ chiếc áo. Dì đan đẹp tuyệt. Chiếc áo cổ trái tim, màu
xanh da trời và có viền trắng chung quanh. Trước ngực, một đóa hoa hồng trắng
lồng vào hai chữ : Q.T. Đẹp quá! Em cám ơn dì nhiều nhiều… Niềm vui sướng dâng
cao trong lòng em, thoát mạnh ra và vẽ trên bờ môi hai tiếng : dì ơi!
Em giật mình vì hét quá to. Có tiếng
dép lẹp xẹp và dì hiện ra trước ngưỡng cửa, nét mặt rạng rỡ. Em bổ nhào đến ôm
choàng lấy dì. Vòng tay dì siết chặt lấy em, thật ấm trong vòng tay thân yêu
đó. Tiếng dì thật ngọt ngào, thì thào bên tai em:
- Thế nào, con dì bằng lòng chiếc áo
chứ? Cười lên nào…
Em gật đầu trong lòng dì. Dì vẫn nói
tiếp:
- Dì đã cố làm cho con sung sướng về
thể xác cũng như tâm hồn. Dì biết trong lòng con còn một chỗ trống và dì ước
muốn sẽ là người được thay thế vào chỗ trống đó. Nhưng… biết đến bao giờ dì mới
được con xem dì như mẹ.
Tiếng dì nhỏ dần rồi tắt hẳn. Em cảm
động ngước mắt lên nhìn dì, kìa, đôi mắt giống hệt mẹ – cũng tròn, cũng đen và
nhất là cũng có những tia nhìn chan chứa tình thương. Em nhìn thẳng vào đôi mắt
dì – không, đôi mắt mẹ – miên man nói:
- Không, dì ạ, ngay từ giây phút này,
con đã tìm được lại hình ảnh mẹ của con và hình ảnh ấy không ai khác hơn ngoài
dì yêu quý của con… Và cũng tự bây giờ, trong tận cùng tâm hồn con, len lén
vang lên một tiếng “Mẹ” và tiếng gọi kêu thương ấy, con dành trọn cho dì…
Ba từ ngoài đi vào, thấy hai dì con ôm
nhau, ba cảm động vô cùng. Ba hiểu dì đã thành công trong lãnh vực chinh phục
tình cảm của con gái ba, và từ đây, đứa con yêu của ba sẽ quên hết mọi nỗi
buồn, những nét u hoài còn vương vấn trong mắt nó, trên mặt nó sẽ tan biến dần
đi để nhường lại cho những cái gì rạng rỡ, vui tươi trên khuôn mặt ngây thơ.
Con ba, từ đây sẽ sống trọn vẹn những gì tươi đẹp nhất của tuổi hoa bởi nó đã
tìm được một người mẹ hoàn toàn sống cho nó, vì nó.
Dì thổn thức, ngước lên nhìn ba, nước
mắt dì trào ra, dì không ngờ có ngày vui sướng như hôm nay. Dì biết từ đây, trách
nhiệm của dì đối với gia đình càng nặng nề hơn, nhưng dì không ngại bởi dì đã
quyết sống cho ba và nhất là cho đứa con yêu của dì. Dì cảm động bởi dì đã toại
nguyện trong việc xây dựng hạnh phúc.
Riêng em, em nghĩ, nguồn vui tuổi thơ
đã trở lại với em và em không còn mong ước gì hơn… Trước mặt em, cả một vườn
hồng đầy ánh hào quang rạng rỡ, đó chính là khu vườn tuổi thơ của em và cũng là
khu vườn tương lai đang mở rộng cánh cửa đón bước chân em…
QUYÊN
TRINH
(Trích
từ tạp chí Tuổi Hoa số 103, ra ngày 1-4-1969)
