Chuột là con vật hôi hám, bẩn thỉu, sống chui rúc dưới cống rãnh hay các bãi rác hoặc trong các địa điểm ít người qua lại như đống củi, nhà kho, xó vườn v.v... Chúng ưa phá phách, gặm nhấm bất cứ thứ gì bắt gặp từ thỏi xà phòng, mẩu giấy, miếng gỗ cho tới chiếc giầy, bít tất, giẻ rách cũng không tha. Nhưng nguy hiểm nhất là chúng hay gieo rắc vi trùng dịch hạch thường giết hại nhiều người. Do đó, chúng ta phải tìm cách diệt trừ.
Dưới đây là mấy câu chuyện về con vật này.
CHUỘT ĂN CẮP TRỨNG
Từ ít lâu nay, tự dưng nhà tôi có mấy chú chuột ở đâu tới hoành hành. Chúng cắn nhau chí chóe cả đêm, nhiều khi còn đuổi nhau loạn xạ húc đổ các chai lọ trong bếp rồi chạy lên gác đùa rỡn khiến mọi người mất ngủ. Bực mình nhất là chúng cứ làm tung tóe những đồ ăn thừa trong vại nước gạo hoặc tha xà phòng đi mất hút.
Một hôm, người bạn tôi tới chơi cho mấy quả trứng. Trong lúc chờ đợi, tôi tạm để vào rổ dưới gầm trạn, định bụng sẽ cất vào tủ lạnh, nhưng rồi quên khuấy đi mất. Hai hôm sau, khi kiểm lại tôi thấy thiếu mất một quả. Chắc chắn là không ai lấy ra dùng. Vậy thì đi đâu mất quả trứng đó? Tôi để ý theo dõi và tìm ra sự thực.
Bữa đó, tôi ngồi rình xem mấy chú chuột làm trò gì mà dám "coi thường chủ nhà" đến mức độ cãi nhau trong bếp giữa ban ngày. Tôi thấy hai "chú Tý" từ sau thùng gạo lò mò bò ra. Chúng nghểnh mũi lên ngửi ngửi đoạn ngó nghiêng đôi mắt đen lay láy nhỏ bé dò xét chung quanh. Tất cả đều im lặng. Thế rồi một con nhẩy phóc ngay vào cái rổ dưới gầm trạn. Nó loay hoay mãi mới tìm được cách để ôm một quả trứng trước bụng, đồng thời kêu lên chít chít như tỏ vẻ sung sướng và ra hiệu cho đồng bọn. Tên trộm thứ nhì lúc đó đang canh cho bạn, sau khi chầm chậm tiến lại, tai vểnh lênh nghe ngóng không thấy động tĩnh gì mới chạy tới, ngoạm đuôi con trước và ra sức kéo cho tới khi bạn nó tuột khỏi rổ trứng. Tôi vừa ngạc nhiên thích thú, vừa buồn cười nhưng im lặng xem chúng tha đi đâu. Cả hai hì hục đưa quả trứng qua đám chai lọ sát tường rồi chui xuống gầm thùng gạo. Tới đây, chúng bỏ quả trứng ở đó, đoạn trở ra tính làm chuyến nữa. Tôi giả vờ ho lên một tiếng làm cả hai "tên ăn trộm ngày" hoảng hồn, ba chân bốn cẳng ù té chạy cho nhanh vào đống củi trốn mất. Thế là tôi lấy lại được quả trứng và biết nguyên do thiếu hụt. Chúng hết dịp trổ tài ăn cắp được nữa.
CHUỘT KHÔNG SỢ BẪY
Thấy lũ chuột "làm loạn" trong nhà như vậy,tôi tức mình sửa lại chiếc bẫy rồi mắc mồi để cố bắt lấy vài ba con xem mặt mũi chúng ra sao mà to gan lớn mật đến thế. Nhưng quái lạ! Đã mấy lần rõ ràng tôi nghe tiếng bẫy sập hẳn hoi mà lúc vào chẳng thấy gì. Không lẽ bẫy lại tự động sập? Hay là tôi đặt móc bẫy mớm qua nên "nó" mới đụng vào là đã bung lên? Tôi lại mất công ngồi rình cho kỳ được.
Sau một lúc chờ đợi, thì kìa! Một chú chuột khá to đang thập thò sau vại nước. Tôi hồi hộp theo dõi. Thế rồi chú chuột lần ra, chạy thẳng tới bẫy. Chú dừng lại đưa hai chân trước lên vuốt râu mép xong xoa xoa hai chân ra cái điều khoái chí vì sắp được xơi một bữa ngon lành. Sau đó chú từ từ bò lên bẫy và ngồi xuống, nhưng không phải ở phía có mồi mà leo lên thanh sắt có lò xo rồi thò chân ra khều khều miếng thịt thơm phức. Bất chợt bẫy sập một cái khiến tôi giật mình. Tôi cứ yên trí là chú chuột sẽ bị chiếc lò xo kia đè bẹp dí. Nhưng chẳng thấy gì cả. Lát sau chú mới trở lại, ung dung leo lên gặm mồi tỉnh bơ như không, coi cái bẫy như đồ bỏ, vì chú đã tính trước là phải ngồi lên chiếc lò xo để nó hất tung chú lên khi bẫy sập thì mới thực an toàn. Dù có đau một chút cũng chẳng sao. Như vậy chú chuột này cũng tinh khôn đấy chứ, phải không bạn?
CHUỘT ĐU DÂY
Thấy dùng bẫy không trị nổi bọn này, tôi đành phải đi mua một con mèo về "giữ gìn an ninh trật tự" trong nhà chứ cứ để tình trạng này thật mệt với lũ chuột. Từ hôm có chú mèo, quả thực không thấy chú Tý nào lai vãng. Chúng vắng bóng hẳn đi. Tôi mừng thầm sẽ không còn cái nạn đang đêm phải thức dậy xua đuổi chuột nữa. Nhưng chẳng bao lâu lại thấy loáng thoáng dăm ba chú chạy đi chạy lại trên gác. Tôi đưa chú mèo lên gác để chú "làm việc" chứ cứ chơi bời lêu lổng chẳng được việc gì thì thật là đoảng.
Lên tới nơi, lập tức chú mèo ra tay. Chú đuổi theo vào tận gầm giường, nhưng bắt hụt, tiếc quá! Chu kêu lên mấy tiếng để thị oai với cái lũ nhãi ranh cho khiếp một phen, nhưng vừa rứt tiếng thì lập tức lũ nhóc cười đùa, cãi nhau chí chóe như thách thức làm mèo ta lộn ruột xông vào tận nơi, cô sức chui lọt trong khe hai chiếc rương. Lũ nhãi ranh ù té chạy ra, vừa lúc đó mèo ta trông thấy vội đuổi theo. Quá luống cuống, một con chạy vòng quanh, rồi túng thế, leo tót ngay lên bàn. Mèo ta theo sát nút. Vì hết đường chạy, chú chuột dại dột kia trèo lên nóc tủ, bám vào sợi dây thép bò ra cái đu cũ của con vẹt treo gần đó. Thế là mèo ta vồ trượt cứ đứng dưới gầm gừ, trong khi chú chuột run cầm cập bám chặt vào cái đu đung đa đung đưa trên không. Lừa lúc mèo vô ý, chuột ta nhẩy xuống lủi mất.
(Trích tuần báo Thiếu Nhi Xuân Nhâm Tý, 1972)
Sau một lúc chờ đợi, thì kìa! Một chú chuột khá to đang thập thò sau vại nước. Tôi hồi hộp theo dõi. Thế rồi chú chuột lần ra, chạy thẳng tới bẫy. Chú dừng lại đưa hai chân trước lên vuốt râu mép xong xoa xoa hai chân ra cái điều khoái chí vì sắp được xơi một bữa ngon lành. Sau đó chú từ từ bò lên bẫy và ngồi xuống, nhưng không phải ở phía có mồi mà leo lên thanh sắt có lò xo rồi thò chân ra khều khều miếng thịt thơm phức. Bất chợt bẫy sập một cái khiến tôi giật mình. Tôi cứ yên trí là chú chuột sẽ bị chiếc lò xo kia đè bẹp dí. Nhưng chẳng thấy gì cả. Lát sau chú mới trở lại, ung dung leo lên gặm mồi tỉnh bơ như không, coi cái bẫy như đồ bỏ, vì chú đã tính trước là phải ngồi lên chiếc lò xo để nó hất tung chú lên khi bẫy sập thì mới thực an toàn. Dù có đau một chút cũng chẳng sao. Như vậy chú chuột này cũng tinh khôn đấy chứ, phải không bạn?
CHUỘT ĐU DÂY
Thấy dùng bẫy không trị nổi bọn này, tôi đành phải đi mua một con mèo về "giữ gìn an ninh trật tự" trong nhà chứ cứ để tình trạng này thật mệt với lũ chuột. Từ hôm có chú mèo, quả thực không thấy chú Tý nào lai vãng. Chúng vắng bóng hẳn đi. Tôi mừng thầm sẽ không còn cái nạn đang đêm phải thức dậy xua đuổi chuột nữa. Nhưng chẳng bao lâu lại thấy loáng thoáng dăm ba chú chạy đi chạy lại trên gác. Tôi đưa chú mèo lên gác để chú "làm việc" chứ cứ chơi bời lêu lổng chẳng được việc gì thì thật là đoảng.
Lên tới nơi, lập tức chú mèo ra tay. Chú đuổi theo vào tận gầm giường, nhưng bắt hụt, tiếc quá! Chu kêu lên mấy tiếng để thị oai với cái lũ nhãi ranh cho khiếp một phen, nhưng vừa rứt tiếng thì lập tức lũ nhóc cười đùa, cãi nhau chí chóe như thách thức làm mèo ta lộn ruột xông vào tận nơi, cô sức chui lọt trong khe hai chiếc rương. Lũ nhãi ranh ù té chạy ra, vừa lúc đó mèo ta trông thấy vội đuổi theo. Quá luống cuống, một con chạy vòng quanh, rồi túng thế, leo tót ngay lên bàn. Mèo ta theo sát nút. Vì hết đường chạy, chú chuột dại dột kia trèo lên nóc tủ, bám vào sợi dây thép bò ra cái đu cũ của con vẹt treo gần đó. Thế là mèo ta vồ trượt cứ đứng dưới gầm gừ, trong khi chú chuột run cầm cập bám chặt vào cái đu đung đa đung đưa trên không. Lừa lúc mèo vô ý, chuột ta nhẩy xuống lủi mất.
ĐẶNG HOÀNG
(Trích tuần báo Thiếu Nhi Xuân Nhâm Tý, 1972)
