Nhưng đường đời không êm xuôi như thuyền chèo mát mái. Vào một chiều thứ bảy, đang ngồi chơi trước sân thì mẹ tôi kêu vô:
- Hạo! Cả tuần nay mi trốn học phải không?
- Dạ không! Con có đi học mà.
Mẹ tôi vẫn ngồi trên ghế thò tay vào túi lấy ra một tờ giấy nhỏ:
- Còn chối hả? Mi có học mà nhà trường họ gởi giấy về hỏi lý do mi nghỉ học đây hả?
Tôi giật mình, thế ra nhà trường cũng biết tôi nghỉ học nữa sao? Lớp tôi đông thì kiểm soát gì hết, mà mình vẫn nạp tiền đủ thì sợ gì. Hơn nữa trong lớp còn nhiều đứa nghỉ nữa chứ một mình mình sao mà lo, thế nhưng tôi không ngờ sự việc xảy ra trái hẳn.
Tôi cúi mặt làm thinh, mồ hôi rịn ra ở trán.
- Tao thấy mi đi học luôn tưởng mi đến trường học ai ngờ mi đi chơi. Sao rứa Hạo? Mi không nghĩ đến cha mẹ mi sao? Cha mi cả ngày giãi nắng dầm mưa lo kiếm tiền nuôi mi với mấy đứa em ăn học mà mi không biết ư? Mẹ thì công chuyện nhiều quá, mẹ tưởng con lo học để sau nầy khỏe thân. Như vầy thì quá rồi.
Tối đến tôi bị cha tôi dạy một trận nữa cả mềm lẫn cứng. Tôi hứa là sẽ đi học chuyên cần. Nhưng ngựa quen đường cũ, tôi chỉ học được vài ngày, khi lời cha mẹ tôi phai mờ trong tâm não thì tôi lại bỏ học.
Ngồi xuống gốc cây bên đường, để vở một bên tôi lấy bánh ra ăn. Lúc nầy tôi thấy thảnh thơi lạ, không còn hồi hộp sợ kêu lên đọc bài, không bị kêu giật dậy lúc đang úp mặt xuống bàn ngủ nữa. Gió thổi mát mát làm mí mắt tôi nặng dần...
- Hạo! Sao ngồi đây?
Nghe ai kêu tôi giật mình ngước lên. Mẹ tôi tay bưng rổ rau đang nhìn xuống, tôi kinh hoàng đứng dậy.
- Hử, không học sao mà ngồi đây?
- Dạ nghỉ mẹ ạ! Con chơi một lát rồi về.
- Thôi về con.
Lời mẹ tôi êm đềm quá, tôi thấy áy náy khi nói dối lừa bà. Đi một quãng thì trống trường đánh ba tiếng ra chơi. Trước mặt, một toán bạn học cùng lớp với tôi đang tươi cười hăng hái đi tới. Tôi ra dấu cho bọn nó đừng hỏi, nhưng:
- Hạo ơi! Mi bị kêu lên đọc bài, không đi lãnh số không rồi.
Mẹ tôi ngạc nhiên hỏi:
- Thế hôm nay có học hả em?
Hắn – thằng học cùng lớp – nhanh nhẩu:
- Dạ có học bác ạ.
Mẹ tôi ngó tôi rồi nắm tay tôi dẫn về.
...............
Tôi không được học ở trường nữa, ở nhà giữ em và học do anh tôi kèm. Anh tôi – học đệ tứ, anh học khá và siêng năng. Ngoài giờ học ra anh chỉ coi sách và chơi đàn, sáo. Bạn anh cũng là một nhóm người hiền lành học giỏi cả. Tính tình anh như thế nên suốt ba năm học phần thưởng hạnh kiểm đều về phần anh hết. Đối với bạn, anh dễ dãi cười đùa nhưng với lũ em thì anh nghiêm khắc và cứng rắn chỉ trừ đứa nhỏ mới đi chập chững. Lúc trước thấy tôi đi học đều đều đầy đủ (mượn chép lại) nên anh chỉ để ý sơ sơ, nhưng nay rõ ra và được mẹ giao tôi cho anh kèm nên anh dạy rất cứng rắn. Anh bày lại phép cộng trừ (lúc đó tôi học lớp ba) và biên bài tôi học. Mới đầu tôi làm bài không được, học không thuộc anh dạy cặn kẽ nhưng sau lại đánh dữ dội. Tôi hễ làm bài xong là bỏ đi chơi nên khi anh đi học cả buổi thì lại ra hai ba trang viết tập và cả chục bài toán. Tôi phải bù đầu vào làm vì anh về mà chưa xong thì nguy. Anh không cho tôi đi chơi đâu cả, chỉ ra khỏi nhà khi cần đi việc gì.
Thụ giáo với anh được ba tháng sức học tôi tiến bộ thấy rõ. Tôi nhân hai con và chia hai con một cách rành rẽ còn tính đố thì làm bài nào xong bài nấy. Một hôm cầm tờ khai sinh của tôi xem anh lẩm nhẩm rồi xuống nói với mẹ. Bây giờ tôi thích đi học lại vô cùng, với sức học nầy mà vô trường thì chẳng thua ai. Có mấy đứa trong xóm đến chơi anh thường biểu tôi làm toán thi với tụi nó thì lần nào tôi cũng hơn cả, thằng em tôi cũng vậy.
Niên khóa sau tôi được đi học lại như cũ. Lần nầy tôi học với một tâm hồn hăng hái và ganh đua khiến bạn bè nhìn tôi thán phục. Cái uy lực của anh tôi đem ra sử dụng trong mấy tháng kèm tôi nên hễ khi anh nhìn tôi là toàn thân tôi rung động, tôi mến anh và sợ anh. Thời gian sau anh đi học ở xa rất ít về nhà, tôi vẫn đi học chăm chỉ và tiến bộ, vắng anh tôi thấy nhớ và càng nhớ tôi càng học.
Có những đêm thấy tôi cặm cụi học bài mẹ tôi mỉm cười nói với cha tôi:
- Hắn học được là nhờ anh nó.
NHƯ NGUYÊN
