Kính Vạn Hoa (Kaleidoscope)

 Giới thiệu với các em một đồ chơi đẹp nhất thế giới : Kính vạn hoa.

 

 

Kính vạn hoa được sáng chế tại Anh Quốc vào thế kỷ 19 bởi ông David Beuster.

 

Vốn là người có học, hiểu biết rộng về văn minh Hy lạp, ông đã ghép ba tiếng:

 

Kalos = đẹp

eidos = hình ảnh

scopeo = tôi nhìn

 

thành tiếng Kaleidoscope (tôi nhìn những hình ảnh đẹp) để đặt tên cho chiếc kính do ông tạo ra.

 

Quả đúng như cái tên đẹp đẽ của nó, chiếc kính này là dụng cụ có thể cống hiến cho ta những hình ảnh lộng lẫy muôn màu không những để cho các em chơi mà còn để cho các họa sĩ, các nhà trang trí, các thợ thêu sử dụng để lấy hứng chọn màu sắc cũng như hình ảnh kiểu mẫu.

 

Kính vạn hoa gồm một ống hình trụ đáy là một miếng kính mờ bên trong có nhiều mảnh chai màu sắc khác nhau đặt giữa ba thanh kính nhỏ ghép thành khối ba góc. Hướng kính vạn hoa về phía có ánh sáng và nhìn vào trong kính qua một lỗ nhỏ ở đầu ống kính rồi xoay kính từ từ, chúng ta nhìn thấy một cảnh sắc hết sức huy hoàng dần dà thay đổi : Các mảnh chai nhiều màu phản chiếu vào gương thảnh nhiều hình. Khi các mảnh gương bị đảo lộn do tay cầm kính xoay ống kính, thì hình ảnh và màu sắc đổi khác.

 

Các em hãy theo dõi và tự thực hiện cho mình một chiếc kính vạn hoa để dòm chơi cho sướng con mắt.

 

Cách thực hiện : rất dễ. Các em hãy theo sự chỉ dẫn sau đây:

 

 

1) Tìm vật liệu cần thiết gồm : 

 

- Một ống tròn bằng cạc tông khá lớn (H1)

 

- Ba thanh kính như nhau và ngắn hơn chiều dài ống cạc tông độ hai phân (H 1)

 

- Một mặt kính tròn to bằng lòng ống cạc tông (đút lọt vào trong được) và trong suốt (H 1) 

 

- Một mặt kính tròn to bằng miệng ống cạc tông (không đút lọt vào trong được) và trong suốt (H 1)

 

- Một mặt kính tròn cũng to bằng miệng ống cạc tông (cũng không đút lọt vào trong được) nhưng mờ (H 1) 

 

- Các mẩu chai nhiều màu hoặc các mẩu vật liệu nhiều màu khác như đá, sứ, sành, giấy cứng màu. (H 2)

 

- Băng keo để dán.

 

2) Chế tạo bằng cách : 

 

- Ghép ba thanh kính thành khối ba góc (H 2)

 

- Đút khồi này vào ống cạc tông dựng đứng (H 3)

 

- Đút mặt kính nhỏ nhất vào lòng ống cạc tông chận trên đầu khối ba góc (H 4)

 

- Bỏ các mẩu chai... lên mặt kính (H 4)

 

- Dùng mặt kính to mờ đậy lên miệng ống (H 4) 

 

- Dùng băng keo dán chặt lại (H 4)

 

- Hơi nghiêng ống cạc tông, cho tay lòn xuống mặt dưới giữ cho khối ba góc khỏi tụt ra khỏi ống cạc tông và lật ngược ống cạc tông lại.

 

- Dùng mặt kính to trong suốt còn lại bịt miệng ống cạc tông (H 5)

 

- Ghép thêm lên mặt kính một miếng giấy cứng có đục lỗ ở giữa (H 5)

 

- Dùng băng keo dán chắc lại (H 5).

 

Thế là xong.

 

Bây giờ chỉ cần đặt mắt sau lỗ nhỏ và hướng ống kính về phía có ánh sáng các em sẽ thấy hình ảnh và màu sắc tuyệt vời (H 6). Nếu quay ống kính nhè nhẹ, các mẩu chai... bị xáo trộn sẽ cho các hình ảnh và màu sắc khác nhau (H 6)

 

Vô số các hình cân xứng qua tâm kính vạn hoa (H 6) có được là do sự phản chiếu ánh sáng màu của các mẩu chai... lên ba tấm gương nhỏ được ghép thành khối trụ ba góc.

 

Mỗi một mẩu chai cho một hình trong mỗi gương. Các hình này lại cho các hình trong mỗi gương khác.

 

Số hình tăng lần khi các góc do các tấm gương hợp thành nhỏ dần.

 

Nếu góc 120° thì có 360/120 = 3 hình ảnh.

 

Nếu góc 90° thì có 360/90 = 4 hình ảnh.

Tuy nhiên vì có 2 hình lồng nhau nên thật ra chỉ còn 360/90 - 1 = 4 - 1 = 3 hình ảnh.

 

Do đó khi góc gương của kính vạn hoa là 60 thì hình ảnh là 360/60 - 1 = 5.

 

Tính luôn cả mẩu chai thì có tất cả  6 hình đối chiếu qua tâm (do 1 mẩu chai mà có) (H 6) 

 

 

 (Trích tuần báo Thiếu Nhi số 4, ra ngày 5-9-1971)