Tên Ba là tên một mùa đẹp nhất đối với con. Một mùa mơ mộng, có lá vàng bay. Một mùa dịu dàng, đằm thắm, không nóng lắm mà cũng không đến nỗi nào giá rét.
Khi còn có Ba, con ít có dịp biểu lộ tình thương của con dành cho Ba. Nhưng Ba hiểu ý là con thương Ba và đó là một tình thương sâu đậm, thật thà.
Ba ơi,
Tháng Chín rồi Ba có hay chăng Ba hỡi? Những con đường cây xanh rợp bóng dẫn đến Bưu Điện ngày nào vẫn còn đó , Ba à. Và con nghĩ chắc cũng còn trong trí nhớ con nhà thương Grall – nhà thương Đồn Đất – nơi Mẹ vào tĩnh dưỡng nằm ba tuần lúc con mới lên lớp Đệ Lục hay lớp 6.
Con nhớ hoài, con đang học lớp ban sáng mà phải đổi sang lớp ban chiều để buổi sáng con thay thế cho mẹ đi chợ, nấu cơm cho cả gia đình. Còn Mẹ thì hôm trước đau nặng, Ba và tụi con quýnh lên không biết cách nào cứu Mẹ. May thay có Cậu, có Chú bàn chuyện với Ba nên đưa Mẹ vào nhà thương Grall của người Pháp. Con khâm phục Ba và Chú nói tiếng Tây như gió. Con không hiểu kịp, tuy rằng có học nhưng không nói thạo được tiếng Pháp.
Ba ơi, lúc đó con có bổn phận thay Mẹ đi chợ nhưng chưa bao giờ con phải đi chợ một mình con.
Đi chợ ! Làm con gái phải biết đi chợ nhưng con mới mười một tuổi, Ba à. Con cứ phải xách giỏ mua thức ăn, cái khó là phải làm sao dọn lên cho đầy đủ thức ăn cho cả gia đình. Lúc trước, lâu lâu, con mới đi theo Mẹ đi chợ, chẳng phải suy nghĩ lung tung, chỉ đi theo, phụ xách giỏ, học cách chọn hàng, mua hàng, cách trả giá khéo léo sao cho khỏi bị mắng, học cách mua giá phải chăng, mua sao cho mau lẹ, biết cách "đẹp lòng người bán, hài lòng người mua." Con không thích trả giá, mà cũng sợ mua hớ nên vờ bỏ đi vài lần, vì thiên hạ hay nói thách, và con cứ loanh quanh, mất nhiều thời giờ...
Con cứ đi miết, cứ xem hàng, lặn lội mãi ngoài chợ, xem xét có mua đủ những món ghi trong giấy cần phải mua, mua đường, mua muối, mua gia vị, hạt tiêu, chanh, hành, tỏi, ớt. Các món rau xà lách, cải bẹ xanh, bẹ trắng. Món ăn mà Ba thích là các đồ biển vì quê Nội là vùng biển, Ba đã quen ăn các thức ăn hải sản đậm đà từ lâu rồi. Mua xong hết rồi con đem các thức ăn về nhà, lụi cụi, loay hoay, nấu nướng cho kịp bữa ăn trưa.
Ba ơi, có khi con phải chờ cho người ta gánh cá tươi tới bán. Nhưng vài lần con thất vọng, vì biển động không có cá, con đành mua thịt làm bữa cơm trưa cho Ba và cả nhà.
Cũng may cho con là có vài gian hàng rất quen, như hàng bán bánh kẹo, hàng bán sương sáu, sương xâm, các cửa hàng quen, họ nhận ra con là con của Mẹ và họ nhớ ra con thường theo mẹ ra chợ nên họ vui vẻ, cười đón con luôn. Sau khi chọn cho con những món hàng tốt, những thức ăn mà Mẹ hay mua, chẳng hãn như hàng bánh kẹo, họ bảo con nên mua hộp bánh gai, bánh Lu cho các em. Hàng chuối có rất nhiều chuối xanh, chuối sứ vàng ươm, đầy đặn, xinh xắn, hàng thịt bò, hàng rau cải, hàng bán các loại đồ khô, ngũ cốc, hàng trái cây, mãng cầu, vú sữa, bưởi, cam, quýt v.v... Con mua vài nải chuối, vài trái thanh long, vài trái bưởi, trái cam, và cũng mua một chục hoa huệ trắng hay hoa huệ đỏ để Ba đem đặt lên bàn thờ của ông Nội và Ba thành kính thắp hương.
Cuối tuần, con thường nấu Ba món mì xào, có giá, có hẹ, có thịt mềm, và con làm mì xào rất ngon. Còn những ngày trong tuần, con phải học bài nên con nấu đơn giản, đậu hủ chiên trứng, rau muống luộc, dùng đậu trắng, trái su su, cà rốt, khoai tây trong súp.
Con biết Ba thích ăn cá hơn là ăn thịt nên con lặn lội qua mấy đám đông, dẫm lên mấy bãi bùn sình để vào hàng bán cá. Đi chợ cách nhà không xa mấy, con thường đi bộ, ít khi đón xe. Đổi với con, việc đi chợ không thể nào gọi là việc nhẹ nhàng hay việc dễ dàng. Giá mà mẹ đừng đau nặng thì con đỡ khổ biết mấy ? Chỉ ước mong ngày nào Mẹ khỏi bệnh mà thôi.
Mùa thu năm nay đến rồi Ba à. Con nghĩ nhiều về Ba và nhớ nhiều về quê nội, nơi có thùy dương, cát trắng, biển xanh, gió mát.
Tên Ba là tên của mùa thu, một mùa mát dịu, một mùa trăng rằm sáng chói, một mùa ngọt ngào cây trái, một mùa đầy ắp kỷ niệm êm đềm. Ba hy sinh rất nhiều, suốt đời tận tụỵ vì con và các giới trẻ. Ba đã rèn luyện bao thế hệ thành người hữu dụng cho xã hội.
Con thương Ba vào giây phút mà gia đình tưởng chừng xuýt mất Mẹ, Ba ơi. Càng lớn con suy nghĩ về Ba, về thời thơ ấu của con, con càng khâm phục Ba vô cùng. Ba có biết không ?
Con xin gửi Ba bài thơ:
Những Lời Cho Ba
Con đường mát rợp lá me
Đã trôi qua ba tháng hè
Những ngày trước đây còn có
Sân trường phượng đỏ tiếng ve
Khi dứt lác đác cơn mưa
Con hỏi mùa thu về chưa
Ba nói tựu trường tháng chín
Còn mơ mộng gì hè xưa !
Dạy con khi gió heo may
Xao xác thổi trên cành cây
Ve vắng tiếng trên cành phượng
Là lúc mùa thu đong đầy
Ngày ấy đầy đủ tình thương
Ngày ấy đầy đủ tình thương
Sống trong mộng đẹp bình thường
Ba hay ân cần nhắc nhở
Sách vở chăm lo tựu trường
Ba cầm tay con thiết tha
Con như trang giấy thật thà
Nhìn sâu mắt con Ba hỏi:
" Khi nào con biết thương Ba ? "
Mắc cở chẳng nói nên lời
Thương Ba chỉ một trong đời
Từ khi bắt đầu khôn lớn
Nói ra ngượng lắm, Ba ơi
Vô tư con cứ lơ là
Chẳng hề nghĩ ngợi lo xa
Câu hỏi loé trong tiềm thức
Có thật là con thương Ba ?
Rồi khi biết thật thương Ba
Là khi trễ rồi Ba à
Mùa thu trong lòng rất nhẹ
Hiu hắt lá vàng bay xa
Nhã Uyên