Mi mở nắp thùng gạo, lấy ra 1 bơ đầy đổ vào rá rồi đem ra vo. Những hạt gạo trắng bị chà xát trong nước, cám ra hết. Chậu nước đục trắng như chất sữa đậu nành làm con Mi chép miệng thèm thuồng, nó định lát nữa hái mấy cái lá bồ đề ngâm cho con Bi.
Nấu cơm xong, Mi ra ngồi ở bậc thềm nghĩ vẩn vơ. Giờ này cu Bầu đi học chưa về, nó mới lên lớp tư. Hè rồi, cu Bầu được cô giáo thưởng cho mấy cuốn tập có vẽ hình máy bay sặc sỡ và cái xe hơi nhựa, cu Bầu mừng lắm đem khoe ầm lên trong lúc con Mi nhìn thèm thuồng. Trí óc Mi đi lang thang, Mi nghĩ đến tà áo trắng của những chị học trung học trên tỉnh, thấy mà mê. Nếu Mi đi thi và đậu, Mi sẽ được mặc cái áo dài trắng tinh, trên bâu có mang cái phù hiệu, đi guốc, eo ơi le lói lắm chứ, Mi tha hồ lấy le với mấy đứa nhỏ. Nhưng hiện giờ chưa chắc Mi đã được đi thi dù con bé đã học xong lớp nhất. Mi muốn lắm, Mi muốn đi học cao hơn, nhưng nếu thế Mi phải lên tỉnh trọ học, phải xa làng này, Mi thương má, Mi thương cu Bầu, thương cái nhà tranh nhỏ của má con Mi cho tới những cây cối trong vườn mà Mi đã chăm sóc, tưới bón, bắt sâu. Mi yêu những người dân quê mộc mạc, tốt bụng ở đây, Mi nhớ lũy tre làng, Mi quyến luyến mùi mạ non trên cánh đồng và con đê xinh xắn. Chao ơi! Con đê xinh xắn mà những buổi đi học về với Bi 2 đứa cười khúc khích khi thấy bóng mình đổ dài và đùa nghịch dẫm chân lên bóng nhau. Chao ơi, bao nhiêu kỷ niệm gắn liền đời Mi, tuổi Mi, hồn Mi vào đó, bởi vậy Mi thấy khó lòng xa được cái làng này.
Có tiếng gọi Mi lao xao ngoài ngõ, con bé chạy vụt ra. Cô giáo Mi đến dịu dàng hỏi:
- Má em đâu Mi?
Mi khép nép:
- Thưa cô, má em đi chợ chưa về.
- Vậy hả? Uổng ghê, cô tính lại nói chuyện Mi đó.
Bước chân cô giáo và Mi len qua vuông đất. Nắng nhảy nhót chung quanh vẽ thành những cụm hoa ngồ ngộ trên nền đất. Mi lén nhìn cô giáo, cô Thu của Mi bữa nay kẹp tóc bằng cây kẹp ba lá sáng loáng, tóc cô dài và đen. Mi thấy cô giáo dễ thương hơn bao giờ hết. Tay cô quàng qua vai Mi nghe nhột nhạt và ngượng ngùng ghê.
Vô tới nhà, Mi nhắc ghế mời cô giáo ngồi rồi chạy nhanh vô nhà trong rót nước. Mi làm theo lời má dạy đó, má nói hễ khách tới nhà mà lớn tuổi hơn mình phải rót nước ra mời kẻo họ chê là vô lễ. Rót nước xong, Mi bưng ly ra mời cô giáo rồi khép nép đứng một bên. Cô giáo Thu của Mi dễ thương hết sức, cô cười và bảo Mi ngồi cạnh, nhẹ nhàng hỏi:
- Mi muốn đi thi không em?
Mi cúi đầu đáp phân vân:
- Thưa cô, con muốn quá chứ, nhưng nếu con đi, lấy ai coi nhà lúc cu Bầu đi học, mà con cũng hỏi má con rồi, má nói ở nhà đi, chớ má đâu có tiền lo cho con trọ học.
- Cô sẽ bàn lại với má Mi, không sao đâu.
Mi tính nói với cô giáo điều gì thì má về. Má đặt gánh hàng xuống hè rồi vô nhà. Thấy cô Thu, má nói:
- Ủa, cô giáo. Có chuyện chi đó cô? Dạ mời cô ngồi đi chớ.
- Dạ, cháu qua đây thưa với dì Năm cho bé Mi đi thi, cháu chắc thế nào cũng đậu mà.
Má Mi chép miệng thở dài:
- Dạ tui cũng biết vậy nhưng làm sao bây giờ, nhà nghèo đâu có tiền cho nó học cao, cô giáo.
Rồi má nói với Mi, đang đứng xớ rớ lắng tai nghe chuyện hai người:
- Mi vô soạn gánh hàng cho má đi con.
Ý má không muốn Mi tò mò xen vô chuyện người lớn, biết vậy Mi lẳng lặng gánh hàng vô nhà trong soạn ra. Tiếng má và cô Thu xầm xì ngoài nhà trên. Mi chắc lưỡi thôi kệ, được thì cũng hay mà không thì cũng tốt nữa. Vả lại thi là một chuyện mà đậu lại là một chuyện khác chứ, nếu Mi không thi thì cuộc đời Mi cũng sẽ như những đứa trẻ chăn trâu, như con Tí, cu Mẹo vậy. Cuộc đời người dân làng này từ lâu vẫn vậy, vẫn êm đềm chứ có đói rách gì đâu. Nghĩ luẩn quẩn Mi càng thấy xốn xang, con bé lắc đầu xua đuổi ý nghĩ và bắt đầu làm công việc má giao. Eo ơi! Hôm nay má ế hàng quá trời đi nè, mấy cây quạt giấy vẫn còn nguyên và những cuộn chỉ trắng chỉ hao hụt chút ít... Mi buồn bã khi nghĩ đến thức ăn ngày mai. Dạo này má hay thở dài với Mi và bảo hàng ế quá mà thức ăn lại mắc không biết làm sao sống đây. Thôi hay là Mi xin má ở nhà đi, ở nhà giúp đỡ má này nọ, cho má đỡ mệt. Tội má, ngày nào cũng gánh hàng, thức khuya dậy sớm tảo tần buôn bán nuôi Mi và cu Bầu, mà má không hề than van. Dạo này Mi thấy má gầy đi, vậy nếu Mi lên tỉnh trọ học nữa chắc má ốm tong teo như bộ xương cách trí mất. Nghĩ tới đó Mi muốn rơm rớm nước mắt, nhưng con bé chưa kịp nghĩ lâu má đã xuống bếp đứng cạnh Mi. Mi ngước lên nhìn má thấy mắt má đỏ hoe, chắc má khóc vì chuyện Mi? Eo ơi, Mi thương má quá đi mất, má sợ má không làm tròn bổn phận với Mi chứ gì. Mi biết mà, Mi biết hết, phải vậy không má? Mi hỏi má, má không trả lời chỉ gật đầu nhìn Mi, Mi cảm động ôm chầm lấy má rồi òa ra khóc, má cũng vậy nhưng má khóc chỉ có nước mắt, nước mắt má ấm một bên má Mi.
Bé Mi ngồi tẩn mẩn bên đống quà tặng của Bi, Mi dốc hết tiền túi để mua cho Bi. Kỳ thi Đệ thất đã qua và Bi, người học trò nữ duy nhất của làng nhỏ bé này đã đậu vào trung học tỉnh. Bi vui lắm và Mi muốn góp thêm vào niềm vui của Bi, ngày mai Bi đi rồi, ngày mai Bi xa Mi rồi, xa cái làng nhỏ bé này rồi phải không Bi? Mi xếp lại mấy cuốn vở Thiên nga, cục tẩy, cái thước kẻ, cuốn sách luận lớp sáu Mi nhờ má mua ôm gọn trong tay rồi lững thững qua nhà Bi. Bi đứng chờ Mi từ lâu dưới giàn bông giấy nở hoa màu đỏ, nụ cười Bi cũng đỏ như màu hoa giấy. Mi thấy chưa bao giờ Bi xinh như thế, chưa bao giờ cô bạn nhỏ của Mi dễ thương như thế và bỗng chợt Mi thấy tủi thân, thấy Bi cao hơn Mi thế nào ấy. Bi đón Mi bằng nụ cười có hai cái lúm đồng tiền trên má lõm sâu, xoáy tròn mà Mi vẫn ưa thích. Bi cười như con sáo nhỏ:
- Mi qua đây tiễn Bi đó hả? Ngày mai Bi đi sớm Mi có ra tiễn Bi không?
- Chưa chắc nữa Bi ạ, lỡ Mi bận.
- Bận gì, bận ngủ ấy à?
- Bận gì chả được, nhưng Bi này, bữa nay mình tâm sự cho đã đi. Mai Bi đi rồi mà.
Mai Bi đi rồi, Mi không muốn nhắc, Mi chẳng muốn nói và cũng chả bao giờ muốn nghĩ tới lúc Mi xa Bi, cô bạn nhỏ bé gần nhà chỉ cách nhau một khoảng vườn cây trái, chơi với nhau mười năm trời từ ngày hai đứa mới lên 2, 3 gì đó. Mi đã nói thế và luống cuống ngăn cho đừng rơi vào sự buồn tẻ giữa hai đứa. May sao Bi đỡ lời:
- Thôi, Mi đừng buồn, Mi ở dưới này còn có bạn bè chứ Bi lên trên đó chỉ có một mình còn buồn gấp mấy lần Mi.
- Ờ há.
Mi ngẩn ngơ, nỗi ngẩn ngơ của Mi chùng thấp, thế nhưng Bi sẽ có bạn, Bi sẽ có bạn nhiều lắm, bạn sang hơn Mi, bạn học giỏi hơn Mi, Bi sẽ không cô đơn đâu Bi, Bi sẽ quên Mi, Bi có bao giờ quên Mi không Bi? Mi im lặng có vẻ buồn làm Bi đoán được hết ý nghĩ trong đầu Mi:
- Mi yên chí đi, Bi sẽ không bao giờ quên Mi đâu Mi, mà quên Mi sao được, mình chơi với nhau từ nhỏ, thân thiết thế thì làm sao mà Bi quên Mi được hả Mi?
Mi đổi buồn ra vui cho Bi bằng lòng. Mi cười nụ nhỏ như bông mười giờ:
- Mi đem qua tặng Bi nè, chỉ có mấy cuốn sách và vài thứ lặt vặt cho niên học mới của Bi đó, Bi nè... đừng chê, đừng cười Mi nha Bi, Mi...
Mi nói tới đó đã muốn nghẹn lời, nụ cười tắt, bông mười giờ chợt héo làm Bi bối rối:
- Mi à, không có đâu, Bi hiểu, Bi thương Mi nhiều lắm Mi biết không?
- Mi biết...
- Bi không muốn xa Mi chút nào hết.
- Mi biết...
Bi cầm tay Mi, mắt Bi nhìn Mi, mắt Bi tròn như hai hột nhãn, mắt Bi long lanh như sắp khóc làm Mi tưởng như mình cũng sắp khóc đến nơi. Mi chặn kịp và từ giã Bi:
- Bi ơi, thôi Mi về nha, mai Bi đi, Bi là cô nữ sinh trung học rồi đấy. À, quên nữa, còn đây nè.
Mi lật chồng tập, một cái lá bồ đề khô trơ gân và cành lá thuộc bài, Mi để dành cho Bi.
Bi chớp mắt cảm động:
- Cám ơn Mi, Mi xem nè, Bi sẽ giữ mãi cái lá bồ đề tượng trưng cho tình bạn chúng mình và lá thuộc bài để luôn luôn Bi được điểm cao, Mi bằng lòng chứ?
Mi gật đầu rồi gỡ tay Bi ra, quay mặt đi nhanh về nhà. Qua khu vườn lá mới bắt đầu trở sang vàng, đã có vài cành lá rụng dưới bước chân Mi và Bi có hay chăng mùa tựu trường năm nay đang làm mắt Mi long lanh, nước mắt Mi sắp sửa rụng xuống rồi đó Bi.
CA DAO
(bút nhóm Hoa Tiên)
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 54, ra ngày 4-9-1972)
 |
| Bìa của Vi Vi : Chân dung em Nguyễn Thanh Xuân |
