CHƯƠNG VIII
Mỗi ngày qua, mắt Mai càng tệ hơn: nó vấp ngã luôn và
không còn ham chơi sắp hình bằng sỏi, sành trong túi vải mỗi khi dừng
lại nghỉ như trước nữa.
Một hôm Lai trông thấy đàn công đang rỉa lông trên cánh đồng, vài con xòe đuôi rực rỡ dưới nắng; Lai ngỡ em sẽ vỗ tay reo khi thấy cảnh đẹp ấy nào ngờ con bé thản nhiên như không. Lai đau lòng vì biết mắt em quá kém nó quyết định phải đến nơi càng sớm càng hay nên định dùng một phần tiền để đi xe buýt trong chặng cuối cuộc hành trình.
Lai tin là sẽ gặp chú ở A-rát xin được vài rúpi cho chuyến về. Hai đứa đứng co ro chờ ở trạm xe buýt. Nếu mọi việc suôn sẻ thì trong ngày nay chúng sẽ đến A-rát.
Cái xe to kềnh, to hơn cả con voi đang gầm gừ tiến lại trong đám bụi mù. Khách ào lên và Lai cũng nhanh nhẩu chen lách đám đông đưa em lên được. Ghế cao quá, nên hai chân Mai bỏ thõng giữa khoảng không, nhưng hề gì, quan trọng là có chỗ ngồi. Lai mon men lại cạnh ông tài xế để coi ông ta điều khiển cái xe.Thuở giờ nào nó đã được bước lên xe buýt. Ông tài xế còn chần chờ dưới kia, nhai trầu, nhổ bã, nói tầm phơ vài câu với khách hàng, đoạn đi dọc theo hông xe thu tiền những kẻ mới lên sau. Nhận ra con Cam, gã la lên:
- Con chó ghẻ này của ai đây?
- Thưa bác, của cháu đó.
Lai cố lễ phép tuy rằng trong bụng rất tức : chó người ta ngon lành vậy mà kêu là chó ghẻ. Ông Hoàng còn mê thay. Song Lai không dám tỏ thái độ, coi vẻ ông ta nóng nảy lắm. Ông quát lên:
- Xuống! Chó không được đi xe.
Lai lặng đi, chó không được đi xe thì làm sao đây? Chả lẽ bắt nó chạy theo một con voi có máy trong bụng ư? Sao nổi! Chạy theo một cái xe bò chậm chạp và nhờ vào cái khăn thả lê dưới đất là chuyện khác, chớ xe hơi lao vun vút và tỏa nồng mùi xăng... Lai nhỏ nhẹ năn nỉ:
- Xin bác cho đi, cháu sẽ trả tiền đàng hoàng...
- Vậy chớ ai đi xe buýt mà không trả tiền đàng hoàng đâu, chỉ tao coi? Không nói lôi thôi, xe buýt không chở chó, hiểu chưa? Không chở đây mà đã đầy nghẹt thay là...
- Cháu sẽ để nó ngồi trên đùi cháu. – Lai kiên nhẫn van nài.
- Như vậy là trái luật! Muốn cho nó đi xe buýt phải bỏ vô giỏ!
Luật lệ! Khổ chưa, nào Lai có tiên liệu nổi điều này? Tìm đâu ra cái giỏ đây?
Thế là sau rốt, Lai lủi thủi dắt em xuống xe, cuốc bộ.
Trưa hôm đó chúng dừng lại bìa làng vì Mai không đi nổi nữa. Lai dắt Cam đi tìm phân trâu để nhóm bếp. Khi trở về Mai đang khóc mùi:
- Coi chừng... em sợ gấu, hay lỡ anh không tìm ra em cho coi.
- Đừng nói bậy. Gấu bị cột kỹ rồi. Với lại có con Cam mà sao không tìm ra? Coi này: anh tìm ra phân tốt ghê chưa?
- Anh đi lâu lắc, làm em sợ lạc anh – Mai rầu rầu nói – Lạc anh thì sao?
Lai lo cọ đá làm cho bật lửa để nấu cơm. Người và chó được ăn bằng nhau.
Gần đến A-rát, Lai tiêu rộng hơn và khi đến lại còn thấy hơn 10 rúpi, Lai giắt vào thắt lưng cẩn thận. Chúng tìm một chỗ trú qua đêm: một hàng rào cây dày có thể ngăn được gió. Trời chưa tối mà mắt Mai đã ríu lại, nó gục đầu xuống như thể kiệt sức rồi, nó giục anh:
- Anh ơi, kể chuyện cho em nghe!
Lai chìu em ngay:
- Ngày xửa ngày xưa, núi bay lơ lửng trên trời như mây vậy, núi có những đôi cánh đen to lắm. Một ngày kia Thần In-Ra cắt cánh một quả núi to nhất đặt xuống mặt đất và lần lượt ngài cắt cánh những ngọn nhỏ hơn đặt rải rác đó đây. Núi nặng nên ở dưới đất, còn những cái cánh thì nhẹ tênh nên lơ lửng trong không gian trở thành mây bão. Khi nào trời xấu, ta thấy rõ chúng.
- Bộ Hy mã lạp sơn cùng do thần In-ra cắt cánh hả, anh?
- Phải, Hy mã lạp sơn cũng vậy.
Lai đáp, tay vuốt ve con Cam, tai con vật mềm như phiến lụa và nó chợt nghĩ ra một trò chơi: nó lấy khăn choàng đỏ của em cột lên đầu con chó và nhét vào chân trước Cam một khúc tre ngắn. Thế là Cam thích chí, nhảy múa làm trò, trông cảnh tượng thật khó nín cười, Mai cũng cười như nắc nẻ.
Một thằng con trai đi xe đạp cũng trông thấy cảnh tượng hay hay đó, dừng lại coi. Nó bấm chuông reng reng làm anh em Lai giật mình:
- Ê! Có bán chó không?
- Không, chó này không bán! – Lai đáp bằng giọng không vui.
- Đổi chiếc xe đạp, chịu chưa?
Lai trố mắt nhìn. Nó không thể ngờ được có người bằng lòng đổi cái xe đạp đáng giá chỉ lấy con chó, cho dù là con chó tinh khôn. Tuy vậy, Lai vẫn khăng khăng trả lời:
- Không, chó này không bán!
Và nó ném một cái nhìn thèm muốn về phía cái xe, dù đã sét rỉ cũ mèm song vẫn là cái xe đạp đáng giá, bánh xe còn tốt lắm, eo ơi: phía sau lại có boót ba ga cẩn thận. Lai mà được làm chủ cái xe đạp ấy thì anh em nó sẽ rút ngắn đoạn đường còn lại. Như thế, chúng sẽ còn tiền mà về tàu hỏa, vì đỡ khoản mua thực phẩm dài ngày.
- Ngồi lên boót ba ga đi! Tao sẽ chở một vòng cho biết. Xe này ngon lắm à!
- Đừng anh Lai! Đừng bỏ em mà đi xe đạp – Mai la lên – Em sợ lắm.
Thằng con trai lạ vẫn gạ gẫm:
- Hay nếu mày ưng đi xe tao cho mày đạp đi, mày chở tao nổi không? Mày biết đi xe đạp không?
Giỡn quá! Khinh Lai quá: đi xe đạp mà không biết? Trong làng Lai, xe đạp là món xa xỉ thật đó, số người được cái hân hạnh làm chủ xe đạp chỉ có vài ngoe. Nhưng ông chủ hiệu bánh kẹp vẫn cho Lai mượn đi dạo một vòng đôi khi để gọi là đền công nó trông nom cửa hàng giúp ông. Phải cho thằng này biết tài mình mới được!
Nghĩ sao làm vậy: Lai phóng ngay qua hố đến nắm cái ghi đông xe trong lúc Mai hét dựng phía sau:
- Đừng bỏ Em! Anh Lai, đừng!
- Anh đi một vòng thôi mà. Có con Cam ở lại với em đó. Đừng sợ...
Lai ngồi yên thành thạo và chờ cho thằng con trai phía sau ngồi yên là phóng xe vun vút. Sau lưng nó con Cam sủa ỏm tỏi hòa với tiếng Mai khóc bù lu bù loa, song Lai chả thèm bận tai làm chi. Đi xe đạp! Đó không phải là chuyện thường như cơm bữa. Phải may mắn lắm mới có thể... Giọng chủ xe khoác lác:
- Coi chừng thắng sau, thắng trước nữa đó nghe!
Quả là hy hữu! Xe ông chủ hàng kẹo bánh chỉ có một thắng trước thôi. Chà, đang chạy ngon trớn mà thắng đến "két" một cái thì thích thú biết ngần nào!
- Đạp lẹ lên! – Chủ xe lại giục.
Lai tăng tốc độ, nó bấm chuông liên hồi, bộ hành giạt cả hai bên lề. Càng lúc Lai bấm chuông càng to làm trẻ con chạy trốn tứ phía khiến nó thêm hứng chí. Hà! Lai có thể "dẹp đường" trước mặt. Gió mơn hai tai nó, ngực và hai cánh tay nó mát rượi. Ước chi Lai được trở về nhà với cái xe, bạn bè sẽ thán phục biết ngần nào. Lai chợt hỏi:
- Mày đổi xe đạp, cha mày có la không?
Lai hỏi chủ xe nhưng không quay đầu lại vì nó vẫn cảm thấy chuyện đổi chác này chênh lệch khó thực hiện, dù thâm tâm nó không muốn bán con chó và rất ưa cái xe. Thằng kia vô tình nói:
- Cha tao đâu có ngu? Ổng biết rõ lợi hại mà.
- Ổng muốn mày có chó hơn xe đạp hả? Chó thì... thiếu gì đó? Ở đâu mà thiếu? Chớ còn xe đạp, mắc tiền...
Đã có một lúc hăng lên, Lai định dùng 10 rúpi còn lại mua quách cái xe, song nghĩ lại, Lai biết rằng thằng bé sẽ cười vào mặt nó: xe đạp gì giá có 10 rúpi quèn? Quê quá! Muốn có xe đạp, dù thứ cà tàng như xe này cũng phải hàng 100 rúpi là ít. Nghe Lai nói rõ thắc mắc, thằng kia lại cười khà tiết lộ:
- Giữ gìn cái xe tốn kém lắm, chớ như con chó khôn ngoan của mày mỗi ngày tao dám kiếm ra khối tiền. Hà! Tao đã nhìn kỹ từ đầu, con chó này được lắm! (và nó cao giọng lên) tương lai đầy hứa hẹn à!
Lai thắng xe bất ngờ vì nó như vừa tỉnh mộng. Nó phóc cái một xuống đất, khựng lại. Trời ơi! Nó dám bán Cam lần nữa ư? Mà lần này không phải cho con ông Hoàng tốt bụng mà là cho một tên vô lại với dụng tâm dùng con vật làm trò kiếm tiền. Thằng này dám hành hạ, đánh đập con chó của Lai và bỏ đói nữa, nếu Cam cứng cổ.
Lai biết rõ tình cảnh những con vật làm trò quá mà: như con gấu đó, như nhiều con vật khác mà nó gặp dọc đường đó. Hai đứa con trai đối mặt nhau, một thằng tức giận, một thằng bẽn lẽn vì đã vô ý làm lộ mục đích vụ lợi của mình. Giọng Lai ngắn, gọn:
- Tao không bán chó đâu. Thôi, về đi!
- Đừng ngốc. Tao hứa sẽ đối xử tử tế với nó như mày vậy, tao chỉ bảo nó nhảy múa thôi.
- Nếu mày bán, tao mua xe mày giá 10 rúpi. Tất cả gia tài của tao à! – Lai đề nghị.
- 10 rúpi? Chưa đáng giá một cái căm xe nữa là. Nghe đây: tao muốn đổi con chó với cái xe, hiểu chưa?
- Vậy thì thôi, về. Lên xe đi!
Tên vô lại trở mặt tức thì:
- Mày đạp xe chở tao về chỗ cũ? Thôi, tao không có điên. Cho mày cuốc bộ, em ơi!
Lai quay lưng lại, ngược đường trong lúc thằng con trai đạp xe đi miệng tuôn hàng tràng những lời nhiếc nhóng thô bỉ. Lai vẫn lặng lẽ đi, đầu ngẩng cao, lưng giữ thẳng. Gió đưa lời thằng kia đến tai nó:
- Đồ lừa... Của nợ!... May cho mày: đáng ra mày phải trả tiền cho tao nữa à, tiền gì biết không, hở thằng ngu? Tao cho mày lên xe tao và đạp đi dạo cả đỗi đường. Đồ chó má...
Chao ơi! Nếu Lai bán chó Cam cho nó chắc con vật sẽ bị hành hạ đến thảm nhục chết dần mòn mất thôi. May quá! Lai rảo bước để khỏi lọt tai những lời thô bỉ.
Một hôm Lai trông thấy đàn công đang rỉa lông trên cánh đồng, vài con xòe đuôi rực rỡ dưới nắng; Lai ngỡ em sẽ vỗ tay reo khi thấy cảnh đẹp ấy nào ngờ con bé thản nhiên như không. Lai đau lòng vì biết mắt em quá kém nó quyết định phải đến nơi càng sớm càng hay nên định dùng một phần tiền để đi xe buýt trong chặng cuối cuộc hành trình.
Lai tin là sẽ gặp chú ở A-rát xin được vài rúpi cho chuyến về. Hai đứa đứng co ro chờ ở trạm xe buýt. Nếu mọi việc suôn sẻ thì trong ngày nay chúng sẽ đến A-rát.
Cái xe to kềnh, to hơn cả con voi đang gầm gừ tiến lại trong đám bụi mù. Khách ào lên và Lai cũng nhanh nhẩu chen lách đám đông đưa em lên được. Ghế cao quá, nên hai chân Mai bỏ thõng giữa khoảng không, nhưng hề gì, quan trọng là có chỗ ngồi. Lai mon men lại cạnh ông tài xế để coi ông ta điều khiển cái xe.Thuở giờ nào nó đã được bước lên xe buýt. Ông tài xế còn chần chờ dưới kia, nhai trầu, nhổ bã, nói tầm phơ vài câu với khách hàng, đoạn đi dọc theo hông xe thu tiền những kẻ mới lên sau. Nhận ra con Cam, gã la lên:
- Con chó ghẻ này của ai đây?
- Thưa bác, của cháu đó.
Lai cố lễ phép tuy rằng trong bụng rất tức : chó người ta ngon lành vậy mà kêu là chó ghẻ. Ông Hoàng còn mê thay. Song Lai không dám tỏ thái độ, coi vẻ ông ta nóng nảy lắm. Ông quát lên:
- Xuống! Chó không được đi xe.
Lai lặng đi, chó không được đi xe thì làm sao đây? Chả lẽ bắt nó chạy theo một con voi có máy trong bụng ư? Sao nổi! Chạy theo một cái xe bò chậm chạp và nhờ vào cái khăn thả lê dưới đất là chuyện khác, chớ xe hơi lao vun vút và tỏa nồng mùi xăng... Lai nhỏ nhẹ năn nỉ:
- Xin bác cho đi, cháu sẽ trả tiền đàng hoàng...
- Vậy chớ ai đi xe buýt mà không trả tiền đàng hoàng đâu, chỉ tao coi? Không nói lôi thôi, xe buýt không chở chó, hiểu chưa? Không chở đây mà đã đầy nghẹt thay là...
- Cháu sẽ để nó ngồi trên đùi cháu. – Lai kiên nhẫn van nài.
- Như vậy là trái luật! Muốn cho nó đi xe buýt phải bỏ vô giỏ!
Luật lệ! Khổ chưa, nào Lai có tiên liệu nổi điều này? Tìm đâu ra cái giỏ đây?
Thế là sau rốt, Lai lủi thủi dắt em xuống xe, cuốc bộ.
Trưa hôm đó chúng dừng lại bìa làng vì Mai không đi nổi nữa. Lai dắt Cam đi tìm phân trâu để nhóm bếp. Khi trở về Mai đang khóc mùi:
- Coi chừng... em sợ gấu, hay lỡ anh không tìm ra em cho coi.
- Đừng nói bậy. Gấu bị cột kỹ rồi. Với lại có con Cam mà sao không tìm ra? Coi này: anh tìm ra phân tốt ghê chưa?
- Anh đi lâu lắc, làm em sợ lạc anh – Mai rầu rầu nói – Lạc anh thì sao?
Lai lo cọ đá làm cho bật lửa để nấu cơm. Người và chó được ăn bằng nhau.
Gần đến A-rát, Lai tiêu rộng hơn và khi đến lại còn thấy hơn 10 rúpi, Lai giắt vào thắt lưng cẩn thận. Chúng tìm một chỗ trú qua đêm: một hàng rào cây dày có thể ngăn được gió. Trời chưa tối mà mắt Mai đã ríu lại, nó gục đầu xuống như thể kiệt sức rồi, nó giục anh:
- Anh ơi, kể chuyện cho em nghe!
Lai chìu em ngay:
- Ngày xửa ngày xưa, núi bay lơ lửng trên trời như mây vậy, núi có những đôi cánh đen to lắm. Một ngày kia Thần In-Ra cắt cánh một quả núi to nhất đặt xuống mặt đất và lần lượt ngài cắt cánh những ngọn nhỏ hơn đặt rải rác đó đây. Núi nặng nên ở dưới đất, còn những cái cánh thì nhẹ tênh nên lơ lửng trong không gian trở thành mây bão. Khi nào trời xấu, ta thấy rõ chúng.
- Bộ Hy mã lạp sơn cùng do thần In-ra cắt cánh hả, anh?
- Phải, Hy mã lạp sơn cũng vậy.
Lai đáp, tay vuốt ve con Cam, tai con vật mềm như phiến lụa và nó chợt nghĩ ra một trò chơi: nó lấy khăn choàng đỏ của em cột lên đầu con chó và nhét vào chân trước Cam một khúc tre ngắn. Thế là Cam thích chí, nhảy múa làm trò, trông cảnh tượng thật khó nín cười, Mai cũng cười như nắc nẻ.
Một thằng con trai đi xe đạp cũng trông thấy cảnh tượng hay hay đó, dừng lại coi. Nó bấm chuông reng reng làm anh em Lai giật mình:
- Ê! Có bán chó không?
- Không, chó này không bán! – Lai đáp bằng giọng không vui.
- Đổi chiếc xe đạp, chịu chưa?
Lai trố mắt nhìn. Nó không thể ngờ được có người bằng lòng đổi cái xe đạp đáng giá chỉ lấy con chó, cho dù là con chó tinh khôn. Tuy vậy, Lai vẫn khăng khăng trả lời:
- Không, chó này không bán!
Và nó ném một cái nhìn thèm muốn về phía cái xe, dù đã sét rỉ cũ mèm song vẫn là cái xe đạp đáng giá, bánh xe còn tốt lắm, eo ơi: phía sau lại có boót ba ga cẩn thận. Lai mà được làm chủ cái xe đạp ấy thì anh em nó sẽ rút ngắn đoạn đường còn lại. Như thế, chúng sẽ còn tiền mà về tàu hỏa, vì đỡ khoản mua thực phẩm dài ngày.
- Ngồi lên boót ba ga đi! Tao sẽ chở một vòng cho biết. Xe này ngon lắm à!
- Đừng anh Lai! Đừng bỏ em mà đi xe đạp – Mai la lên – Em sợ lắm.
Thằng con trai lạ vẫn gạ gẫm:
- Hay nếu mày ưng đi xe tao cho mày đạp đi, mày chở tao nổi không? Mày biết đi xe đạp không?
Giỡn quá! Khinh Lai quá: đi xe đạp mà không biết? Trong làng Lai, xe đạp là món xa xỉ thật đó, số người được cái hân hạnh làm chủ xe đạp chỉ có vài ngoe. Nhưng ông chủ hiệu bánh kẹp vẫn cho Lai mượn đi dạo một vòng đôi khi để gọi là đền công nó trông nom cửa hàng giúp ông. Phải cho thằng này biết tài mình mới được!
Nghĩ sao làm vậy: Lai phóng ngay qua hố đến nắm cái ghi đông xe trong lúc Mai hét dựng phía sau:
- Đừng bỏ Em! Anh Lai, đừng!
- Anh đi một vòng thôi mà. Có con Cam ở lại với em đó. Đừng sợ...
Lai ngồi yên thành thạo và chờ cho thằng con trai phía sau ngồi yên là phóng xe vun vút. Sau lưng nó con Cam sủa ỏm tỏi hòa với tiếng Mai khóc bù lu bù loa, song Lai chả thèm bận tai làm chi. Đi xe đạp! Đó không phải là chuyện thường như cơm bữa. Phải may mắn lắm mới có thể... Giọng chủ xe khoác lác:
- Coi chừng thắng sau, thắng trước nữa đó nghe!
Quả là hy hữu! Xe ông chủ hàng kẹo bánh chỉ có một thắng trước thôi. Chà, đang chạy ngon trớn mà thắng đến "két" một cái thì thích thú biết ngần nào!
- Đạp lẹ lên! – Chủ xe lại giục.
Lai tăng tốc độ, nó bấm chuông liên hồi, bộ hành giạt cả hai bên lề. Càng lúc Lai bấm chuông càng to làm trẻ con chạy trốn tứ phía khiến nó thêm hứng chí. Hà! Lai có thể "dẹp đường" trước mặt. Gió mơn hai tai nó, ngực và hai cánh tay nó mát rượi. Ước chi Lai được trở về nhà với cái xe, bạn bè sẽ thán phục biết ngần nào. Lai chợt hỏi:
- Mày đổi xe đạp, cha mày có la không?
Lai hỏi chủ xe nhưng không quay đầu lại vì nó vẫn cảm thấy chuyện đổi chác này chênh lệch khó thực hiện, dù thâm tâm nó không muốn bán con chó và rất ưa cái xe. Thằng kia vô tình nói:
- Cha tao đâu có ngu? Ổng biết rõ lợi hại mà.
- Ổng muốn mày có chó hơn xe đạp hả? Chó thì... thiếu gì đó? Ở đâu mà thiếu? Chớ còn xe đạp, mắc tiền...
Đã có một lúc hăng lên, Lai định dùng 10 rúpi còn lại mua quách cái xe, song nghĩ lại, Lai biết rằng thằng bé sẽ cười vào mặt nó: xe đạp gì giá có 10 rúpi quèn? Quê quá! Muốn có xe đạp, dù thứ cà tàng như xe này cũng phải hàng 100 rúpi là ít. Nghe Lai nói rõ thắc mắc, thằng kia lại cười khà tiết lộ:
- Giữ gìn cái xe tốn kém lắm, chớ như con chó khôn ngoan của mày mỗi ngày tao dám kiếm ra khối tiền. Hà! Tao đã nhìn kỹ từ đầu, con chó này được lắm! (và nó cao giọng lên) tương lai đầy hứa hẹn à!
Lai thắng xe bất ngờ vì nó như vừa tỉnh mộng. Nó phóc cái một xuống đất, khựng lại. Trời ơi! Nó dám bán Cam lần nữa ư? Mà lần này không phải cho con ông Hoàng tốt bụng mà là cho một tên vô lại với dụng tâm dùng con vật làm trò kiếm tiền. Thằng này dám hành hạ, đánh đập con chó của Lai và bỏ đói nữa, nếu Cam cứng cổ.
Lai biết rõ tình cảnh những con vật làm trò quá mà: như con gấu đó, như nhiều con vật khác mà nó gặp dọc đường đó. Hai đứa con trai đối mặt nhau, một thằng tức giận, một thằng bẽn lẽn vì đã vô ý làm lộ mục đích vụ lợi của mình. Giọng Lai ngắn, gọn:
- Tao không bán chó đâu. Thôi, về đi!
- Đừng ngốc. Tao hứa sẽ đối xử tử tế với nó như mày vậy, tao chỉ bảo nó nhảy múa thôi.
- Nếu mày bán, tao mua xe mày giá 10 rúpi. Tất cả gia tài của tao à! – Lai đề nghị.
- 10 rúpi? Chưa đáng giá một cái căm xe nữa là. Nghe đây: tao muốn đổi con chó với cái xe, hiểu chưa?
- Vậy thì thôi, về. Lên xe đi!
Tên vô lại trở mặt tức thì:
- Mày đạp xe chở tao về chỗ cũ? Thôi, tao không có điên. Cho mày cuốc bộ, em ơi!
Lai quay lưng lại, ngược đường trong lúc thằng con trai đạp xe đi miệng tuôn hàng tràng những lời nhiếc nhóng thô bỉ. Lai vẫn lặng lẽ đi, đầu ngẩng cao, lưng giữ thẳng. Gió đưa lời thằng kia đến tai nó:
- Đồ lừa... Của nợ!... May cho mày: đáng ra mày phải trả tiền cho tao nữa à, tiền gì biết không, hở thằng ngu? Tao cho mày lên xe tao và đạp đi dạo cả đỗi đường. Đồ chó má...
Chao ơi! Nếu Lai bán chó Cam cho nó chắc con vật sẽ bị hành hạ đến thảm nhục chết dần mòn mất thôi. May quá! Lai rảo bước để khỏi lọt tai những lời thô bỉ.
*
Lai không ngờ là mình đạp xe đi xa quá: chỗ cũ chưa
thấy mà bóng chiều đã ngã sập xuống rồi. Miền
nhiệt đới, hoàng hôn luôn luôn rất ngắn. Trời ơi! Mắt Mai thì kém ngay
cả giữa ban ngày... Lai cắm cổ chạy tràn.
Lũ chó rừng đã bắt đầu tụ tập giữa đồng và tru lên từng hồi, bóng đêm giúp chúng thêm dạn dĩ. Đôi khi chúng còn bạo gan đến tận giữa làng bắt gà, ăn xác thú vật và ngoạm cả trẻ con, nếu chúng thấy không ai đề phòng. Em Mai của nó thì yếu đuối, kém mắt, ngồi bên vệ đường với con chó nhỏ... Lai chạy như ma đuổi sau lưng. Chỉ vì một vòng xe đạp hấp dẫn!
Vẫn chả thấy làng mạc đâu hết, Lai chạy đến tức cả lồng ngực. Rồi Lai thấy những ngôi nhà phía trước mặt, xa xa và dần dần nghe được cả tiếng động quen thuộc: tiếng trẻ nô đùa, tiếng những bà mẹ quát tháo, tiếng sáo người ta thường thổi về đêm. Nó thở phào nhẹ nhõm, chậm chân cho đỡ mệt, lòng khấp khởi mừng thầm.
Nhưng mà Mai với con Cam đâu? Lạ chưa? Lai lo lắng quá, kêu lên:
- Mai ơi!
Không có tiếng trả lời, Mai và Cam đâu? Lai hốt hoảng tìm tứ phía.
Chả thấy tăm bóng Mai đâu mà chó rừng tru tréo dai dẳng từng hồi. Lai nhớ rõ cái bụi chúng nấp, chính đây, sao lạ vậy chứ? "Mai ơi! Mai". Nó lại khan giọng kêu em. Tiếng nó vang dội khắp cánh đồng. Hai mắt như muốn soi vào bóng đêm dày, nó chạy tới, quay lui tìm em và con vật.
Sau cùng nó gần tuyệt vọng thì nó dẫm nhằm con Cam đang từ đâu chạy đến, kêu ăng ẳng đau đớn. Ờ! Cam! Lai quì xuống ôm Cam vào lòng run rẩy hỏi:
- Tụi bay trốn đâu mà tao tìm không ra? Tao tưởng hai đứa chết rồi chớ.
Cam rền rĩ, hồng hộc thở, lưỡi lè ra như vừa băng một quãng đường dài kiệt lực. Chợt Lai nhận thấy tay mình dính máu. Nó kêu thất thanh:
- Sao vậy, hả Cam?
Nó cúi xuống sờ soạng khắp mình con vật trong bóng đêm và nhận ra tai Cam bị cắn nát, nó đoán là Cam vừa chống cự với chó rừng để bảo vệ em Mai, Lai run run cởi áo quấn quanh đầu Cam, giọng nó trở lại hốt hoảng:
- Mai ơi! Em đâu rồi?
Lần này Cam vùng vẫy tỏ ý muốn xuống đất và nó khập khiễng phóng đi, Lai hiểu ý nó, vội đi theo.
Mai nằm trên cỏ ngủ mê man. Cạnh nó có hai người đàn bà, Lai lao tới hỏi:
- Em bị thương hả, Mai?
- Nó ngủ đó. Trời ơi! Ầm ỹ như vầy mà ngủ được, thiệt lạ. Chắc nó đuối quá...
Lai đỡ em lên tay xem xét coi có bị gì không. May quá, Mai không bị thương, nhưng mặt nhem nhuốc những bùn và còn cả ngấn nước mắt. Lai xé một đoạn thắt lưng lau cho em. Lai hối hận quá, nó tự hứa sẽ không bao giờ còn bỏ em cách đó. Người đàn bà cất tiếng hỏi:
- Các cháu đi đâu vậy?
- Dạ, cháu đưa em cháu đến A-rát chữa mắt. Ở A-rát có nhà thương...
- Hãy về nhà dì mà ngủ tạm. Đêm hôm ở đây nguy hiểm. Vùng này đầy chó sói, có khi còn gặp thú dữ nữa à!
Lai bế em lên, theo người đàn bà tốt bụng. Dọc đường bà ta hỏi tên họ anh em Lai và cũng cho chúng biết bà tên là Hà. Bà tỏ ra thương cảm:
- Tội quá: đường xa thăm thẳm mà có hai anh em bằng hai củ khoai sùng...
Lai phản đối ngầm: người ta ngần này mà kêu là hai củ khoai sùng. Tuy vậy, Lai biết mình gặp may, được có một mái nhà tối nay. Người đàn bà thêm:
- Đi xa, nhịn đói nhịn khát kiểu đó hèn chi mà nó nhẹ hẫng như cái bấc.
Một đám trẻ con tò mò bu đến, rối rít hỏi bà Hà đủ chuyện về anh em Lai.
Bà trả lời vắn tắt:
- Con chó đã cứu mạng chủ nó. Thôi, các em tránh ra để ta đem nó về nhà.
Bà với tay lấy cái chiếu trên sà xuống, trải ra, đắp lên cho Mai. Con bé cựa quậy một chút rồi ngủ say như cũ.
Lai qua cơn kinh sợ, vẫn chưa hoàn hồn, nó ngồi tựa vào vách, tay ôm chặt Cam trong lòng. Nhiều tiếng xì xào quanh chúng.
- Con tu tu này giỏi ghê há? Nó cự lại bầy chó rừng đó nghe! Cha ơi! Chó rừng dữ biết chừng nào.
Có người đem nước đến, Lai nốc ừng ực. Vài người nữa mang lại cho chúng đủ thứ mà chúng làm rơi dọc đường: chiếu, soong, thức ăn, cái chăn rách. Cuối cùng, một người đi mời viên thú y. Ông này băng bó cho Cam cẩn thận và dặn Lai:
- Phải coi chừng đừng để nó gỡ băng ra. Nó gầy nhom, mất nhiều máu quá không tốt.
Thật ra ông quá lo xa: Cam hơi sức đâu mà tháo gỡ nổi băng. Nép sát vào Lai, nó có vẻ khó thở vì là trung tâm điểm của sự thán phục, khen tặng này. Cho đến tận lúc dân làng tản mác hết và chủ nhà cũng đi ngủ, Lai vẫn thức với Cam. Cam hâm hấp sốt nhưng được chủ vuốt ve, âu yếm nó có vẻ hài lòng và nằm yên.
Lũ chó rừng đã bắt đầu tụ tập giữa đồng và tru lên từng hồi, bóng đêm giúp chúng thêm dạn dĩ. Đôi khi chúng còn bạo gan đến tận giữa làng bắt gà, ăn xác thú vật và ngoạm cả trẻ con, nếu chúng thấy không ai đề phòng. Em Mai của nó thì yếu đuối, kém mắt, ngồi bên vệ đường với con chó nhỏ... Lai chạy như ma đuổi sau lưng. Chỉ vì một vòng xe đạp hấp dẫn!
Vẫn chả thấy làng mạc đâu hết, Lai chạy đến tức cả lồng ngực. Rồi Lai thấy những ngôi nhà phía trước mặt, xa xa và dần dần nghe được cả tiếng động quen thuộc: tiếng trẻ nô đùa, tiếng những bà mẹ quát tháo, tiếng sáo người ta thường thổi về đêm. Nó thở phào nhẹ nhõm, chậm chân cho đỡ mệt, lòng khấp khởi mừng thầm.
Nhưng mà Mai với con Cam đâu? Lạ chưa? Lai lo lắng quá, kêu lên:
- Mai ơi!
Không có tiếng trả lời, Mai và Cam đâu? Lai hốt hoảng tìm tứ phía.
Chả thấy tăm bóng Mai đâu mà chó rừng tru tréo dai dẳng từng hồi. Lai nhớ rõ cái bụi chúng nấp, chính đây, sao lạ vậy chứ? "Mai ơi! Mai". Nó lại khan giọng kêu em. Tiếng nó vang dội khắp cánh đồng. Hai mắt như muốn soi vào bóng đêm dày, nó chạy tới, quay lui tìm em và con vật.
Sau cùng nó gần tuyệt vọng thì nó dẫm nhằm con Cam đang từ đâu chạy đến, kêu ăng ẳng đau đớn. Ờ! Cam! Lai quì xuống ôm Cam vào lòng run rẩy hỏi:
- Tụi bay trốn đâu mà tao tìm không ra? Tao tưởng hai đứa chết rồi chớ.
Cam rền rĩ, hồng hộc thở, lưỡi lè ra như vừa băng một quãng đường dài kiệt lực. Chợt Lai nhận thấy tay mình dính máu. Nó kêu thất thanh:
- Sao vậy, hả Cam?
Nó cúi xuống sờ soạng khắp mình con vật trong bóng đêm và nhận ra tai Cam bị cắn nát, nó đoán là Cam vừa chống cự với chó rừng để bảo vệ em Mai, Lai run run cởi áo quấn quanh đầu Cam, giọng nó trở lại hốt hoảng:
- Mai ơi! Em đâu rồi?
Lần này Cam vùng vẫy tỏ ý muốn xuống đất và nó khập khiễng phóng đi, Lai hiểu ý nó, vội đi theo.
Mai nằm trên cỏ ngủ mê man. Cạnh nó có hai người đàn bà, Lai lao tới hỏi:
- Em bị thương hả, Mai?
- Nó ngủ đó. Trời ơi! Ầm ỹ như vầy mà ngủ được, thiệt lạ. Chắc nó đuối quá...
Lai đỡ em lên tay xem xét coi có bị gì không. May quá, Mai không bị thương, nhưng mặt nhem nhuốc những bùn và còn cả ngấn nước mắt. Lai xé một đoạn thắt lưng lau cho em. Lai hối hận quá, nó tự hứa sẽ không bao giờ còn bỏ em cách đó. Người đàn bà cất tiếng hỏi:
- Các cháu đi đâu vậy?
- Dạ, cháu đưa em cháu đến A-rát chữa mắt. Ở A-rát có nhà thương...
- Hãy về nhà dì mà ngủ tạm. Đêm hôm ở đây nguy hiểm. Vùng này đầy chó sói, có khi còn gặp thú dữ nữa à!
Lai bế em lên, theo người đàn bà tốt bụng. Dọc đường bà ta hỏi tên họ anh em Lai và cũng cho chúng biết bà tên là Hà. Bà tỏ ra thương cảm:
- Tội quá: đường xa thăm thẳm mà có hai anh em bằng hai củ khoai sùng...
Lai phản đối ngầm: người ta ngần này mà kêu là hai củ khoai sùng. Tuy vậy, Lai biết mình gặp may, được có một mái nhà tối nay. Người đàn bà thêm:
- Đi xa, nhịn đói nhịn khát kiểu đó hèn chi mà nó nhẹ hẫng như cái bấc.
Một đám trẻ con tò mò bu đến, rối rít hỏi bà Hà đủ chuyện về anh em Lai.
Bà trả lời vắn tắt:
- Con chó đã cứu mạng chủ nó. Thôi, các em tránh ra để ta đem nó về nhà.
Bà với tay lấy cái chiếu trên sà xuống, trải ra, đắp lên cho Mai. Con bé cựa quậy một chút rồi ngủ say như cũ.
Lai qua cơn kinh sợ, vẫn chưa hoàn hồn, nó ngồi tựa vào vách, tay ôm chặt Cam trong lòng. Nhiều tiếng xì xào quanh chúng.
- Con tu tu này giỏi ghê há? Nó cự lại bầy chó rừng đó nghe! Cha ơi! Chó rừng dữ biết chừng nào.
Có người đem nước đến, Lai nốc ừng ực. Vài người nữa mang lại cho chúng đủ thứ mà chúng làm rơi dọc đường: chiếu, soong, thức ăn, cái chăn rách. Cuối cùng, một người đi mời viên thú y. Ông này băng bó cho Cam cẩn thận và dặn Lai:
- Phải coi chừng đừng để nó gỡ băng ra. Nó gầy nhom, mất nhiều máu quá không tốt.
Thật ra ông quá lo xa: Cam hơi sức đâu mà tháo gỡ nổi băng. Nép sát vào Lai, nó có vẻ khó thở vì là trung tâm điểm của sự thán phục, khen tặng này. Cho đến tận lúc dân làng tản mác hết và chủ nhà cũng đi ngủ, Lai vẫn thức với Cam. Cam hâm hấp sốt nhưng được chủ vuốt ve, âu yếm nó có vẻ hài lòng và nằm yên.
*
Bộ ba ở nhà bà Hà đến hai ngày, Mai chơi đùa với lũ
trẻ trong làng. Xem ra chúng rất nể Mai vì đó là đứa trẻ xuýt bị lũ chó
rừng vồ tha đi. Sự chìu chuộng của người đàn bà khiến Mai không nghĩ đến
ra đi, nhưng Lai hiểu rằng bà ta nghèo và cũng bận với đàn con, không
nên quấy rầy nhiều. Vả lại, mắt Mai cần được chăm sóc càng sớm càng tốt.
Anh em nó lễ phép cám ơn bà Hà và từ giã lũ bạn nhỏ. Bà Hà tỏ ra ái ngại cho hai đứa, song Lai trấn an bà rằng chúng đã vượt qua gần hết những khó khăn từ lúc khởi hành, bây giờ còn cách A-rát không bao xa. Và chúng sẽ gặp họ hàng ở A-rát.
Lũ con nít tiễn ba bạn một đoạn đường. Chúng bịn rịn nhau dữ. Rồi sau rốt, anh em nó còn lại trên đường với Cam, vị anh hùng bốn chân với cái đầu quấn băng, tong tả trước mặt chúng làm chúng cảm thấy có phần phấn khởi.
________________________________________________________________________________
Anh em nó lễ phép cám ơn bà Hà và từ giã lũ bạn nhỏ. Bà Hà tỏ ra ái ngại cho hai đứa, song Lai trấn an bà rằng chúng đã vượt qua gần hết những khó khăn từ lúc khởi hành, bây giờ còn cách A-rát không bao xa. Và chúng sẽ gặp họ hàng ở A-rát.
Lũ con nít tiễn ba bạn một đoạn đường. Chúng bịn rịn nhau dữ. Rồi sau rốt, anh em nó còn lại trên đường với Cam, vị anh hùng bốn chân với cái đầu quấn băng, tong tả trước mặt chúng làm chúng cảm thấy có phần phấn khởi.
________________________________________________________________________________
Xem tiếp CHƯƠNG IX
