Mấy hôm nay nắng dịu dàng và không còn những cơn mưa ồ ạt nữa. Một chút gì dịu nhẹ, thơ mộng trong thời tiết. Em có nghe như thế không? Mỗi trưa đi ngang qua hàng phượng xanh lá đâu còn nghe ve sầu rỉ rả nữa. Tháng tám rồi đó em, em nghe chừng những chiếc lá vàng ở cửa sổ nhuộm đỏ rồi. Chậu cúc vàng ngoại trồng hé mấy nụ hoa nhỏ nhắn. Mỗi chiều ngoại ngồi dưới giàn thiên lý, dõi mắt nhìn về xa côi. Ngoại hay thở dài làm cả nhà ai cũng buồn. Và anh tưởng tượng đến em, hẳn em đã lớn rồi nhỉ?
Anh như thấy đôi mắt tròn xoe bé bỏng của em. Đôi mắt có vắt những sợi mây trời của mùa thu quê hương rất xa xôi...
Ở đây chẳng có một chút nào giống quê hương ta hết, chỉ có anh, ông bà ngoại nhớ quê, để ý những thay đổi của thời tiết. Thay đổi của mùa thu đến, với áo mơ phai dệt lá vàng ngày xưa. Giàn hoa lý ngoại trồng ra hoa nhiều rồi, hương thơm dịu dàng. Hương thơm gợi anh nhớ đến dòng sông quê hương mình. Dòng sông chảy êm ả, mỗi chiều ra đó, anh nghe như hương hoa lý chan hòa mênh mông trong mây trời, trên dòng nước chảy. Anh nhơ nhớ đêm trăng tháng tám trải chiếu nắm ăn bánh dưới bóng êm những chiếc lá nhỏ, hoa thơm. Trăng thu ở quê hương mình đẹp quá em nhỉ. Chẳng biết em có thấy thế không? Trăng tròn vành vạnh rót sữa vàng trên phiến đá bóng nhẫy, chan hòa khắp làng. Trong đêm, hương thiên lý nhà mình và các nhà hàng xóm bay thoảng qua, êm nhẹ. Anh lúc đó còn bé, em nằm trong lòng mẹ, mở mắt ngây thơ nhìn trăng. Không biết bây giờ quê mình ra sao hở em?
Mười mấy năm thoáng qua mất biệt, quê hương khuất nẻo mịt mù xa thẳm. Xa thì không xa lắm, nhưng chỉ đứng ngậm ngùi nhìn thì thật là xa. Ông ngoại già lắm rồi em. Ngoại mua một căn nhà nhỏ cạnh dòng sông miền Nam. Ngoại trồng hoa lý, cây bàng, chậu cúc. Lần nào về, anh thấy nhớ quê hương vô cùng. Anh biết chắc ngoại còn nhớ hơn anh nữa. Nhà ngoại giống nhà mình ngoài đó lắm, giống từ gốc bàng, vườn hoa. Có lần dậy sớm vào đông anh mặc áo len ra bờ sông nhìn. Sương mù dầy đặc chẳng thấy làng mạc ở bên kia sông. Nước sông thở khói thật nhẹ tỏa như hơi thở dài, và buồn. Trong một thoáng anh ngỡ dòng sông đó ở quê mình, và anh đang đứng ở nhà mình. Anh nghe đê mê khó tả, chỉ muốn lặn hụp xuống dòng sông như ngày anh còn bé hay đi câu. Nhưng rồi tiếng ghe máy chạy xình xịch làm anh tỉnh giấc. Anh lại ngỡ đứng ở dòng sông trắng sầu tủi, nhìn qua bên kia sông quê hương. Nhìn chỉ thấy lờ mờ, với một nỗi ngậm ngùi.
Quê hương khuất bóng hoàng hôn
Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai.
Không biết bây giờ ở quê hương mình ra sao hở em? Anh nhớ từng căn nhà tranh, từng ruộng lúa thân yêu. Nhớ những cây cột nhà to bóng quen thuộc, ao cá nắng trưa trong vườn lang thang. Nhớ sân hoa lý nhà mình. Bây giờ tháng tám, chắc lá vàng đang rụng phải không em? Trời vào đêm lạnh lắm, anh em mình rúc vào đống rơm ngủ say. Giậu hoa bìm bìm cổng nhà xiêu vẹo anh nhớ gãy đổ gần hết, giờ có còn không em? Ngày xưa anh hay thổi cành hoa tím lên, rồi bỏ vào lòng bàn tay đập bốp một tiếng. Nhìn cánh hoa rời rã, hơi bâng khuân rồi vất đi. Ba mẹ già lắm phải không? Chắc mẹ già vì khổ, vì thương nhớ. Anh nhớ mẹ hoài, nhất là buổi tối trong căn nhà lạnh lẽo này.
Ở đây không có hoa vông. Ngày xưa mùa gặt anh hay ra ruộng chơi, có thật nhiều hoa vông vang vàng óng, rực rỡ trong nắng, lúc đó anh chẳng biết tên, giờ thì nhớ hoài hoài. Hoa vông vang, tên nghe lãng mạn, bâng khuâng gợi tình hoài hương. Quê hương tôi có con sông đào xinh xắn, ôi thật yêu dấu quê hương. Biết bao giờ được dừng chân trên đất xưa mùa gặt, nhìn may chớm đông, hoa vàng và tiếng cười đùa rộn rã. Có ai mà không mơ ước như thế.
Những dòng này anh viết cho em đó, Huyền thân ái. Không biết em, ba mẹ có còn qua mấy mươi năm phiêu bạt.
Anh vẫn hy vọng có ngày anh em mình gặp lại, trên quê hương yêu dấu. Anh mong em còn đó, còn sống ở mảnh đất cũ. Anh ao ước vô cùng được lang thang trong vườn xưa, thò chân xuống ao nước nghịch, nhìn những chú bướm nhởn nhơ và thấy lòng mình bâng khuâng. Hẳn là không ai cầm được nước mắt, trong một lần trở về mỏi mòn trông đợi.
Anh vẫn mong gia đình mình bình yên. Anh đốt thư này nhờ ngọn gió nào mang đến cho em, nó sẽ nguyên vẹn cho em đọc. Hay để anh cột vào chiếc bóng bay nhờ gió mang đến quê hương mình, em nhé. Ở đó chắc em, ba mẹ vẫn mong ngày tươi sáng mau trở lại, chứ? Ai mà không mơ ước như thế phải không em? Cứ cầu nguyện mãi em nhé. Và hy vọng nữa, Huyền thân ái.
Anh,
TRẦN HỮU NGHIÊM
(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 186, ra ngày 1-10-1972)
