Cả bọn xôn xao bàn tán, ngôn ngữ của họ là những chiếc đầu lúc lắc, những sợi râu ve vẩy và đôi khi hai chân trước cũng được dùng để biểu lộ ý tưởng chất đầy trong cái đầu lớn không hơn hạt cát.
Giờ này có lẽ mới xế chiều. Bọn họ chỉ đoán chừng thế bởi vì chẳng làm sao họ thấy nổi mặt trời nếu không leo lên ngọn cây thông sần sùi vĩ đại. Bọn ấy có ba nhân vật. Lớn tuổi nhất phải kể đến gã thanh niên... "độc tu", lũ bạn thấy gã, nếu không biết rằng gã là một thanh niên độc ác, sẽ phải bật cười như điên bởi vì trên cái đầu tròn trĩnh và bóng loáng của gã chỉ vỏn vẹn có một sợi râu. Gã vẫn thường vênh váo, khoe khoang với bạn bè, đó là chiến tích của gã, đó là dấu vết của lòng anh dũng. Số là có một hôm, gã phiêu lưu vào ngay hang của họ hàng nhà mối. Bọn mối lính nhào ra tấn công gã, thoạt tiên gã chạy trốn, bọn mối lính đuổi theo sát đít, gã hoảng quá đứng lại nghênh chiến. Rủi thay, bọn mối lính có những chiếc ngàm sắc như dao, còn gã vũ khí thì không có, lại phải đương đầu với cả bọn mối. Nhưng vẫn còn may cho gã lắm, bọn mối không thèm giết gã mà chỉ xin gã mỗi một sợi râu để làm kỷ niệm. Thế là gã thành ông kiến một râu.
Từ khi mất đi sợi râu quý giá ấy, gã bực mình không ít mỗi khi muốn nói chuyện với ai, vì người ta không hiểu nổi gã. Gã đâm ra tự cao tự đại, cho đến một hôm gã vùng lên xưng là "ĐẠI KIẾN ĐỘC TU". Gã bắt đầu muốn cho mọi kẻ phải biết đến danh hiệu của gã. Trước tiên, gã chận đầu lũ kiến bé con đang chơi đùa ngoài cửa hang. Gã dùng sợi râu còn lại vuốt vuốt trên đầu từng đứa một. Bọn trẻ nhìn thấy hình dáng kỳ lạ của gã đứa nào cũng sợ chạy tuốt vào trong hang.
Bọn kiến tí hon ấy về loan tin ầm ĩ, thế là cả làng đều xôn xao, kéo nhau ra xem cái bộ mặt kỳ lạ của gã. Gã đứng trên một ngọn cỏ xanh mướt, ngo ngoe chiếc râu độc nhất, ra vẻ tự đắc lắm. Giá mà gã nói được thì gã đã xưng vương ầm ĩ rồi. Nhìn một lượt đám nhân loại hiếu kỳ xung quanh, gã nhảy xuống đất, chạy đến bên một cô bé kiến be bé, xinh xinh. Gã dụi sợi râu vào cô bé để truyền cho cô luồng sóng điện:
- Này, đi báo cho tất cả biết ta là "Độc tu đại kiến" nghe chưa.
Cô bé run rẩy, lẩn vào đám đông và chỉ vài phút sau, cái tin "Độc tu đại kiến" xưng vương đã lan tràn khắp làng.
Gã dại quá đi mất, ai đời dám xưng vương trong khi ngài kiến Chúa còn sống sờ sờ ra đấy. Các quan vào tâu với ngài, và ngài đùng đùng nổi giận, khổ nỗi, ngài không nói được nên mặc dù ngài đang nổi trận lôi đình, các quan chỉ thấy tiếng kèn kẹt phát ra từ hai chiếc răng vĩ đại của ngài nghiến vào nhau và cặp râu rung rung, chứng tỏ ngài chỉ muốn nghiền nát cái tên đã xưng là "Độc tu đại kiến" mà thôi. Thấy ngài ra hiệu, một vị quan bò lại bên ngài, cúi xuống nghe ngài dạy bảo. Ngài vuốt vuốt 2 sợi râu vào râu của vị quan, bảo:
- Ra bắt nó vào đây! Mau lên.
Ông quan vâng lệnh, dẫn một tiểu đội kiến đi bắt tên phản loạn.
Trong khi đoàn kiến hùng dũng đi một cách chậm chạp như... kiến ra khỏi cửa hang để tìm bắt, thì gã và hai tên "đàn em" đang say sưa bàn tán thật là xôn xao, tìm cách để đoạt ngôi của ngài kiến chúa.
Hai tên đàn em này nhát lắm, đứa nọ đẩy cho đứa kia công việc thích khách, gã bực mình:
- Tụi bay nhát sợ đến thế à?
- Em đâu có sợ!
- Em cũng đâu có sợ!
Gã vểnh râu, quát:
- Không sợ sao không đứa nào chịu làm công việc đó?
- Tại...
- Tại em muốn theo phò giá đại vương.
- Em cũng thế.
- Để tao phò giá đại vương là đủ rồi.
- Mày còn lâu mới đủ sức... Như ta đây...
Nghe bọn đàn em vãi nhau, gã cáu tiết:
- Ta không cần đứa nào phò giá hết, cả hai đứa bay phải đi hết.
Hai tên đàn em lo sợ, run rẩy. Gã toan bồi thêm một câu nữa thì từ xa, thấp thoáng sau bụi cỏ xanh gã thấy một bọn kiến đang di chuyển. Bọn nào vậy ta, không biết có phải tụi này được sai đi bắt gã không, làm gì có chuyện ấy, trên đời này đố đứa nào dám đụng đến "Độc tu đại kiến", nếu vậy chắc hẳn bọn này tìm đến với gã để xin đầu quân. Thế thì còn gì bằng. Hẳn bọn này khoái gã lắm mới lặn lội đường xa mà tìm gã.
- Các khanh đã từ bỏ bạo chúa để đến với ta đó hả?
Gã muốn nói thế lắm. Khổ nỗi loài kiến của gã không được trời ban cho lưỡi để nói, thôi đành chờ bọn này đến gần vậy. Mười ba tên kiến lửa đỏ chói bao vây quanh hòn đất. "Độc tu đại kiến" để mặc cho hai đàn em tiếp chuyện với lũ binh triều đình. Gã đứng vênh chiếc râu độc nhất lên trời, ngắm mây trắng trôi lờ lững. Nhưng bọn binh triều đình không thèm nói chuyện với hai tên đàn em kia, mà lại kéo nhau leo lên chỗ gã đứng.
Gã tiến đến bên vị quan, quờ quạng sợi râu.
- Khanh tìm ta có chuyện gì?
Viên quan không hiểu rõ gã nói gì, nhe hai chiếc răng đớp ngay vào sợi râu của gã một cái nên thân. Tụi này gan thật, chúng bay đã chạm đến "Độc tu đại kiến", bay phải chết.
Gã xông vào tấn công bọn kiến lính. Quả cũng không hổ danh "Độc tu đại kiến". Gã tấn công thật ác liệt, hai tên đàn em cũng nhào lên tấn công quân triều đình. Bọn lính hơn phe của gã những mười tên, nên chỉ sau vài giây cầm cự, hai tên đàn em của gã bị tám tên kiến lửa xông vào chia nhau mỗi đứa một khoảng thịt để cắn nhừ tử, còn gã cũng nao núng không kém gì. Khắp mình gã đầy vết thương. "Đại vương" gặp nạn rồi, giờ này mà còn cố nán lại để chiến đấu thì thế nào cũng toi mạng, chạy là tốt nhất.
Nhìn trước nhìn sau, gã tuôn chạy. Bọn kia đuổi theo kéo thành vết dài trên cát trắng. Gã chạy thật nhanh. Giá gã là một tên kiến gió thì chắc chắn bọn quân triều đình không tài nào đuổi kịp gã, khổ nỗi gã lại là một con kiến chẳng ra vàng mà cũng chẳng ra nâu, thành ra bò chậm như... kiến.
Thế mà gã lại thoát nạn, còn ai tài bằng gã không? Cũng nhờ vào cái tính liều lĩnh của gã. Thấy bọn lính triều đình không chịu buông tha, gã nhắm ngay hang mối mà đâm đầu tới. Mối với kiến là hai giống không đội trời chung, bọn quân triều đình làm sao dám bén mảng đến gần hang của kẻ thù.
Thế là... "viên" quan kiến đành ra lệnh rút lui. Gã chờ cho đám lính triều đi thật xa mới lò dò về chỗ cũ. Hai tên đàn em của "đại vương" đã bị bọn kiến lửa tha xác đi mất rồi.
Ôi cái cảnh anh hùng thất thế của "Độc tu đại kiến" sao mà ảm đạm thê lương quá. Gã ngồi ủ rũ bên khóm cỏ xanh, gặm nhấm từng đọt cỏ non, buồn bã, cô độc.
Họ hàng nhà kiến đã loại trừ gã, mà bè lũ nhà mối thì không bao giờ chịu cho gã nhập... "quốc tịch mối" hết. Thì thôi vậy, gã đành bơ vơ giữa những "sa mạc" cát vĩ đại và các "khu rừng" cỏ xanh bao la. Gã tự an ủi mình và nhất định không thèm buồn. Gã sẽ đoạt ngôi báu, nhất định là gã sẽ lên làm vua. "Độc tu đại kiến" sẽ là hoàng đế của "vương quốc" kiến vàng.
Ánh nắng tắt dần trên các ngọn cây cao. Trời sắp tối rồi, người anh hùng sa cơ vẫn ngồi ủ rũ với những vết thương đau buốt. Trời tối dần, tối dần... Gã nhai hoài những đọt cỏ non chán ngấy. Tối nay gã sẽ đi kiếm ăn... Cách chỗ này khá xa, có một kho thiên nhiên vô tận chứa hàng núi thức ăn. Bây giờ gã đi đến đó là vừa.
Gã kiến cụt râu uể oải đứng dậy, đi về phía có kho tàng khổng lồ ấy.
Mãi đến khi trời tối mù mịt gã mới tới nơi. "Kho tàng" mà gã tìm đến là một cái tủ đựng thức ăn đồ sộ. Chật vật mãi gã mới bò lên được tới ngăn để thức ăn. Trước khi đột nhập, gã đưa mắt quan sát khắp nơi tìm xem có cái bóng khổng lồ nào không. Những tên khổng lồ ấy mà phát giác ra gã thì chỉ trong nháy mắt gã sẽ bị chết bẹp dí dưới ngón tay to lớn của bọn chúng. May thay, trời tối chẳng có kẻ nào thèm thấy cái bóng nhỏ như... kiến của gã. Thế là gã bò vào, tìm đến kho tàng nào thơm nhất, béo nhất và ngon nhất. Chẳng phải tìm lâu, gã đã khám phá ra một núi chất ngọt. Vừa liếm những giọt sữa ngọt lịm, vừa ve vẩy chiếc râu cụt ngủn, nom gã như là một nhà thơ vừa uống rượu vừa ngâm thơ vậy. Gã không là một nhà thơ nhưng gã lại là một tay anh kiệt: "Độc tu đại kiến" cơ mà!
Gã đang say trong hơi men... sữa bò, thì đột nhiên trái núi tròn, hình trụ gã đang đứng bỗng rung chuyển mạnh như động đất. Gã mở to hai con mắt xuyên thủng bóng đêm. Chao ơi một tên khổng lồ đang cầm cả kho tàng của hắn lên, nghiêng đổ dòng sữa ra chiếc ly nhỏ. Ba hồn bảy vía gã bay đi đâu mất. Gã liền buông mình vào khoảng không mịt mù để khỏi bị tên khổng lồ phát giác. May thật là may, gã đã an toàn rơi xuống đất. Cái họ nhà kiến dù có rơi từ trời xuống cũng chẳng việc gì. Tình thế đã nguy hiểm như thế mà gã chẳng coi ra gì. "Độc tu đại kiến" nhà ta bò lên chân của tên khổng lồ, ra sức cắn thật mạnh, rồi buông mình xuống đất bò vào đêm tối.
"Tên khổng lồ" kia mò xuống bếp pha sữa, đang lui cui bỗng bị con kiến ranh nào đớp một phát vào chân, đau quá hắn hét lên, làm rơi chiếc ly vỡ tan tành. Hắn than lên khe khẽ:
- Ông mà bắt được con nào thì ông giết, kiến ơi là kiến!
Trong khi ấy thì "Độc tu đại kiến" đã bò ra đến cửa bếp.
*
Sáng hôm sau, trời hồng hồng đẹp thật là đẹp. "Độc tu đại kiến" ẩn trong một khe đá hẹp ngủ như chất. Mãi xế trưa, nghĩa là lúc ánh sáng trời len lỏi vào được hốc đá, thì gã mới ngọ ngoạy cái đầu, mà nhúc nhích sáu cái chân bé như sợi tóc để bước ra ngoài. Vừa ló ra khỏi hốc đá, gã đã thấy nguy: một tên khổng lồ đang thơ thẩn trên "sa mạc" cát, hai chân vĩ đại của hắn dẫm nát "rừng" cỏ. "Độc tu đại kiến chợt nhớ đến kẻ đã cướp núi thức ăn của gã vừa tối hôm qua, gã đùng đùng nổi giận. Phải trừng trị tên này cho nó chừa.
Gã kiến một râu bò ra khỏi hốc đá, chạy như... bay về phía tên khổng lồ. Khổ nỗi gã bò như... kiến còn tên kia đi như biến, thành ra gã đành buông tha "tên khổng lồ". Chợt mắt gã mở ra. Tên khổng lồ dừng lại trước tổ kiến của "vương quốc" kiến vàng, tay hắn cầm một vật gì nghi ngút khói.
"Độc tu đại kiến" leo vói lên một khóm cỏ cao nhất để quan sát. "Tên khổng lồ" nghiêng cái vật hắn cầm trên tay, đổ ra một dòng suối nước nóng nghi ngút khói. Gã thấy rõ cả "vương quốc" kiến đang náo loạn, nước nóng tràn ngập các cửa hang, hàng chục, hàng trăm, rồi hàng vạn xác kiến trôi theo dòng nước.
Gã đứng chết trân trên ngọn cỏ, nhìn cơn đại hồng thủy cuốn hết giang sơn nòi giống gã. Chợt gã muốn reo lên vì thấy xác ngài kiến Chúa trôi theo dòng nước cuồn cuộn. Rồi đây chỉ còn gã, gã sẽ là hoàng đế của "vương quốc" kiến.
Nhưng "Độc tu đại kiến" ngu dại kia không ngờ "tên khổng lồ" chưa tưới hết xoong nước sôi, còn lại một ít, hắn hắt vào bụi cỏ. Vô phúc thay, bụi cỏ ấy lại là nơi "Độc tu đại kiến" đang ngự trị.
Gã kiến lạ lùng chết không kịp vênh râu xưng hùng.
VÂN SƠN
(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 138, ra ngày 1-10-1970)
