Vào thời sơ khai của quả đất có hai anh em nhà kia rất thông minh: anh tên là Prometheus và người em tên Epimetheus.
Prometheus là một người tốt, chính ông ta dạy loài người những văn minh đầu tiên. Ông mang lửa từ mặt trời xuống cho loài người, ông dạy cách xây nhà, chăn cừu, nuôi gia súc, trồng ngũ cốc và còn dạy nhiều thứ khác hữu dụng cho cuộc sống.
Bây giờ Zeus (vua của các thần) nghe được tin Prometheus dạy cho loài người nhiều điều hữu ích thế, ông ta vô cùng căm giận, ông ta nghĩ: bọn phàm nhân không đáng được hưởng những điều đó.
Lập tức, ông ta lập kế làm cho loài người khổ sở – vì họ đã dám khôn ngoan – vất vả ông ta mới vừa ý. Zeus cho đòi Vulcan đến – Vulcan là thợ rèn của ông ta – và ra lệnh Vulcan phải lấy đất sét làm thành một pho tượng đàn bà, một tượng đàn bà đẹp hơn bất cứ đàn bà đẹp nào trên mặt đất từ trước đến nay.
Vulcan vâng lời chủ tìm đất sét trắng về làm. Thời gian sau đó không lâu, hắn đem nộp cho chủ một kiệt tác: không những trông giống như người mà còn đẹp y như lòng mong muốn của vị thần hiểm ác kia. Zeus rất mực hài lòng, ban thưởng cho Vulcan xứng đáng và nhận pho tượng ấy.
Một hôm Zeus làm một bữa tiệc linh đình, mời đông đủ bạn bè đến dự. Sau khi thực khách no say, chủ nhân bèn gọi Vulcan mang tác phẩm của hắn hoàn thành vào trình diện. Zeus nói cho bạn bè biết độc kế của mình và bảo:
- Nào! Bây giờ chúng ta mỗi người nên tặng thiếu phụ này một món quà.
Rồi để làm gương và khuyến khích bạn bè, chính Zeus thân tặng cái tượng xinh đẹp đó sự SỐNG, thế là cái tượng thành người thực sự.
Đến lượt Minerva, nữ thần trí tuệ ban cho thiếu phụ sự THÔNG MINH.
Lần lượt, các bạn của Zeus đều đích thân cho cô ta một món quà: kẻ cho sự DUYÊN DÁNG, người cho giọng nói THANH TAO, người thì cho nàng sự TÀI HOA, người cuối cùng cho nàng sự LỊCH THIỆP ; xong đâu đấy, Zeus bóp trán cố tìm cho nàng một cái tên xứng đáng với người nàng: PANDORA (có nghĩa là người có đủ các đức tính). Quả thật vậy, nàng là một người hoàn toàn chưa từng có.
Sau khi tan tiệc, Zeus đưa cho Pandora một cái hộp rất đẹp và ân cần dặn dò nàng rằng: trong hộp ấy có rất nhiều báu vật song không nên mở ra, cho đến khi nào gặp được một người đàn ông xứng đáng làm chồng. Pandora cúi đầu cảm tạ và hứa xin tuân lệnh. Đoạn, Zeus gửi nàng xuống mặt đất cùng với sứ thần của ông ta: Mercury.
Người đàn ông mà Mercury được mật lệnh của Zeus đưa Pandora đến gặp là Epimetheus.
Mercury nói:
- Epimetheus! Đây là người đàn bà xinh đẹp nhất mà Zeus gửi xuống cho anh làm vợ.
Epimetheus vốn đã được anh là Prometheus khôn ngoan hơn nhiều lần căn dặn rằng không nên nhận bất cứ món quà gì của Zeus, song khi thấy Pandora chàng bị sắc đẹp kiều mị của nàng mê hoặc cho đến nỗi chàng quên phắt lời anh báo trước. Thế là anh cưới phăng nàng.
Được tin ấy, Prometheus đùng đùng nổi giận, lập tức đến nhà em, với chủ tâm bắt em mình phải bỏ người đàn bà của Zeus mang tặng đó. Song, khi thấy mặt nàng, Prometheus nguôi ngay cơn giận dữ. Thật tình, ông vốn từ tâm, vả lại ai mà nỡ đối xử tàn ác với một người đàn bà xinh đẹp, dịu dàng, lễ phép, nhất là khi người đó đã thành em dâu của mình rồi?
Prometheus vui vẻ dùng cơm thân mật với hai em và không quên chúc lành cho đôi vợ chồng mới cưới trước khi cáo biệt.
*
Một hôm, trong lúc Epimetheus đi săn vắng nhà, Pandora một mình tha thẩn trong phòng khách, nàng chợt nhớ chiếc hộp quí của Zeus tặng, bèn lấy ra xem. Bây giờ đây – nàng nghĩ – ta đã gặp được người đàn ông mà số phận định đoạt cho, ta rất có thể mở hộp ra, trong đó chắc có nhiều món nữ trang quí giá.
Pandora hồi hộp đặt tay lên cái nắp bằng kim khí chạm trổ rất tinh vi, toan mở thì bỗng nàng nghe một giọng nói cất lên:
- Đừng mở! Hãy nghe ta! Pandora! Chớ tò mò dại dột, ngươi cãi ta mở ra thì tai họa tới liền ngay, ta bảo cho biết trước.
(Đó là lời của Athémas, nữ thần không khí, rất khôn ngoan và phúc hậu vốn là bạn tốt của loài người) Pandora kinh hãi nhìn quanh không thấy ai nhưng biết rằng đó là lời can ngăn hợp lý. Nàng buồn bã mang hộp cất vào ngăn kéo.
Nhưng bắt đầu từ đó nàng mất hẳn yên, vui. Tâm trí nàng chẳng lúc nào được thảnh thơi vì chiếc hộp luôn luôn ám ảnh. Càng nghĩ đến nó, nàng càng muốn mở ra. Nàng nghĩ rằng mình sẽ rực rỡ, xinh đẹp bội phần nếu được sử dụng những nữ trang quí báu nằm trong hộp, bởi nàng đinh ninh rằng trong hộp chắc chắn chỉ đựng nữ trang thôi.
Cho đến một hôm, Pandora lại lấy chiếc hộp ra, nhìn chăm chăm vào đó hằng giờ như bị một sức mạnh ma quái thôi thúc. Cuối cùng, không nhịn được, nàng tự nhủ:
- Ừ! Thì mình không mở ra, nhưng mình có thể he hé ra một tý nhìn qua chắc cũng không hại chi đâu, ừ, chắc không hại gì, mình chỉ he hé... nhìn qua rồi đậy ngay lại đấy mà!
Thế rồi, Pandora mở khóa. Song nàng vừa bật được cái nắp lên khỏi hộp độ vài phân thì... khủng khiếp làm sao: hàng vạn, hàng vạn con vật xấu xí trông hết sức kinh tởm bay vù ra. Chúng ùa ra khỏi phòng, trong không khí và sau cùng, vào tận nhà của mọi người! Chúng là BỆNH TẬT, là LO SỢ, BUỒN KHỔ, TAI NẠN (bởi tận lúc bấy giờ loài người vẫn không biết đau bệnh, tai biến, lo sợ là gì) Pandora kinh hoảng, rụng rời, nàng vội vàng đậy kín nắp hộp. May thay, còn sót lại trong hộp một sinh vật, đó là HY VỌNG.
Từ ấy trở đi, loài người bắt đầu khổ sở vì đau ốm, lo buồn, tai biến... nhưng có điều may mắn là trong những giờ phút chán đời, khổ sở đó, có một người bạn luôn luôn giúp họ chịu đựng và vượt qua những thử thách, cam go, đó là Niềm Hy Vọng!
(Progress books)
Minh Quân dịch
(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa số 53, ra ngày 15-9-1966)
