Tết nhất đến bên lưng, mọi năm vào những ngày này thì chúng tôi háo hức ghê gớm, nhưng năm nay, ảnh hưởng dây chuyền vì giá xăng tăng thập bội, mọi người – nhất là quí vị thuộc giới trẻ chúng tôi – buồn rầu trông thấy. Tôi vẫn nghe giới người lớn kêu ca từ lâu về vụ vật giá gia tăng, nhưng chúng tôi thì có gì phải bận tâm? Tôi thuộc giới trẻ, nền kinh tế, tài chánh còn bị lệ thuộc vào người lớn, mà lệ thuộc thì đồng thời cũng là được bảo trợ, cho nên mức tiêu thụ quả có bị hạn chế ít nhiều ; tuy nhiên, hạn chế không có nghĩa là bị cúp viện trợ, thành ra chúng tôi chỉ phàn nàn, kêu ca tí chút thôi.
Song hiện nay thì khác hẳn, chúng tôi bị đe dọa thật sự... đe dọa thẳng thừng. Điều làm tôi bất mãn nhất là cái vẻ tươi tắn vượt bực của mẹ tôi. Ý chà! Tôi mà nói ngoa đó nghe, tôi xin rút lui khỏi gia đình Thiếu Nhi tức khắc: bà tươi tắn lắm, và cái nguyên nhân khiến bà tươi tắn thoạt nghe qua, giới trẻ chúng tôi có thể tròn xoe mắt lên mà kinh ngạc, vì vô lý quá: giá xăng tăng!
Vâng, giá xăng tăng làm sức khỏe tinh thần cũng như sức khỏe thể chất của mẹ tôi đều tăng lên cao độ. Cứ mỗi bữa ăn, ngồi vào bàn, mẹ tôi lại dõng dạc tuyên bố với cái giọng của vị tướng hành quân vừa toàn thắng như thế này đây:
- Anh thấy sao? Tôi thì tôi khỏe ghê, xăng tăng giá, mình đỡ đau tim, đường sá ít khói xe, lũ nhóc con khỏi xách xe lạng bậy. Tốt! Hoan hô tăng giá xăng!
- Nói vậy mà nghe được! Ba chưa thấy ai trái khoáy như mẹ mày!
Ba tôi lườm mẹ một cái, lên tiếng. Chị cả tôi tiếp theo lời ba:
- Thưa ba, tháng này ba cho con thêm tiền mua xăng, xăng lên giá... nên...
- Ủa, mới cho con 800 đ hôm đầu tháng đó mà hết rồi sao?
- Thưa ba, hết mấy ngày nay lận đó, ba ơi!
- Chà, tụi bay đi đâu mà tốn nhiều xăng vậy?
- Đâu phải mình con đi? Con Hà, thằng Vũ cũng đi nữa mà.
- Con Hà thằng Vũ đi đâu? Tụi nó đi học bằng xe trường mà?
- Dạ, mà cứ cách một ngày lại đi tập thể dục một lần, đứa thì đi học ở Hội Việt Mỹ, ba quên là đi học hai chỗ đó không có xe trường sao? Ngày nào tụi nó lấy xe Suzuki thì con đi xe Cady, tại vậy mà tốn nhiều xăng chớ mình con, con chở em Bé đến Gia Long rồi đi học cũng gần đó, đâu tốn bao nhiêu...
Mẹ tôi chen vào:
- Tụi con bây giờ bày đặt, chớ hồi mẹ đi học toàn đi bộ, ở chỗ nhà quê, cát lún làm gì có xe mà đi, xe đạp cũng không nữa chớ đừng bàn chi đến xe gắn máy. Đời bây giờ tụi bay không biết sử dụng hai chân và không đi đúng nghĩa với tiếng đi, mẹ thấy...
- Ối, hồi thời mẹ là thơi Tây còn đô hộ mà kể gì?
- Ngon lành dữ há? Lên giọng thầy đời, vậy bây giờ Tây hết đô hộ rồi, tụi bay tiến bộ những gì kể mẹ nghe coi?
Và nói xong, không đợi cho chúng tôi có dịp giải thích lập trường, mẹ quay sang ba tôi, đề nghị một cách sốt sắng, bất ngờ:
- Này anh, tôi đang tính mua một cái xe đạp đó nghe!
- Sướng quá! – Em Bé và Cu Minh cùng đồng thanh vỗ tay, reo lên – Mẹ mua xe đạp Mỹ! Mẹ mua...
- Ai nói với tụi bay mẹ mua xe đạp Mỹ? Đừng nói tầm phơ mà có đòn. Nghe đây, mẹ tính mua cái xe đạp thường đặng dùng, biết chưa, không có Mỹ miếc gì hết, hiểu không.
Ba tôi chậm rãi hỏi:
- Mà mợ mua xe đạp làm chi, ai đi? – Tôi đi được không?
- Con đi nữa, thưa ba!
- Thôi! Dẹp tụi bay lại! Mẹ có cho tụi bay đi không mà dám hứng lên?
- Sao không cho? Mẹ hứa rồi, mẹ sẽ cho tụi em đi, mấy người đừng ích kỷ, mấy người đi Suzuki, đi Cady thì phải để người ta đi xe đạp chớ!
- Đừng hỗn! – Con Hà gắt – Tui bay kêu ai bằng mấy người? Sao dám xưng người ta với tao? Hả?
- Thôi, mẹ nhức đầu đây nghe! Để tao bàn với ba coi... – Quay sang ba tôi – Này, anh cho tôi xin ba chục ngàn đi, đặng tôi mua cái xe đạp...
- Khỏi! Tôi làm gì có tiền mà xin? Mà làm gì xin tới ba chục ngàn? Tôi cắt cổ ai ra tiền cho mợ? Tôi có đồng nào mẹ con mợ lột sạch hết...
- Anh không cho tôi cũng cứ mua, tôi quyết định mua xe đạp.
- Không! Tôi không bằng lòng mợ mua xe đạp, choán chỗ, garage chật rồi. Mua để mốc hở?
- Sao lại mốc? Tôi mua tôi đi mà!
- Mợ đi xe đạp? Đi đâu chớ?
- Sao không đi đâu, tôi tới tòa báo Thiếu Nhi này, tôi ra nhà in này, tôi đến Tuổi Hoa này, tôi đi chợ này, thiếu gì chỗ đi. Tôi không muốn nhờ cha con anh nữa, chán lắm. Cả tháng không đụng tới thì thôi, mà hễ có thì đứa này đạp xe không nổ, đứa kia kêu hết xăng. Tụi con anh làm tiền quá, tôi chịu hết nổi. Phần tôi, tôi đoán rồi giờ đây, xăng sẽ hoàn toàn biến mất trên thị trường...
- Mợ đoán hơi... hấp tấp đó nghe, cái gì khiến mợ đoán mò kiểu đó? Làm sao lại xăng hoàn toàn biến mất?
- Thì mình không có mỏ, không có tiền, lại không đến lúc đó à?
- Mợ ưng như vậy lắm hở?
- Phải! Tôi ao ước một thành phố đi toàn... xe đạp và đi bộ, thành phố sẽ yên tĩnh, sạch sẽ, bầu không khí không bị ô nhiễm... tốt lắm. Riêng phần tôi, lũ nhỏ không còn đi xe gắn máy, tôi có thì giờ để tu bổ trái tim suy yếu vì hồi hộp mỗi lần chúng dắt xe ra...
Cứ mỗi bữa ăn, chuyện mua xe đạp lại được mẹ tôi và hai đứa út lôi ra và cũng luôn luôn bị ba tôi và ba đứa lớn gạt đi, không đồng ý.
Tôi sực nhớ cái dạo mà ba tôi và tụi lớn chúng tôi chuẩn bị tinh thần mẹ để mua xe Suzuki và Cady, ôi chao, lâu lắc là dường nào, khó nhọc là dường nào: mỗi lần đều bị mẹ tôi gạt đi, gạt phăng một cách cương quyết chớ phải gạt nhè nhẹ đâu? Nghĩ tới mà còn ngán...
Ba tôi, giờ đây không hiểu có phải ông muốn trả thù rửa hận cho tụi tôi không mà giọng ông chắc nịch:
- Tôi nói đừng mua là nên nghe tôi, đừng mua. Người ta không thể trở lại thời xưa được. Thành phố Sài gòn này không thể dùng xe đạp nổi đâu, mợ cãi tôi, mợ ho lao giờ...
- Tôi có đi xe đua đâu mà ho lao? Tôi chỉ đi chầm chậm, gần gần và tôi sẽ chở con Bé đi học ở Gia Long, từ nhà mình đi đến Gia Long có một đường thẳng thôi, anh biết mà...
- Rồi lúc về?
- Thì tôi chịu khó dắt bộ đến Bà Huyện Thanh Quan rồi lên xe đạp thẳng ra Phan Đình Phùng trở về...
- Nhưng không lẽ mợ chỉ đi lui đi tới Gia Long thôi?
- Sao lại Gia Long thôi? Tôi sẽ đi đây đi kia chút chút...
- ... Rồi tới ngã ba, ngã tư mợ lại xuống xe, dắt bộ qua đường phải không? Như hồi mợ chưa sinh con Bé út đó chớ gì? Mợ nên nhớ, hồi đó mà mợ đã phải xuống xe, dắt bộ qua huống là bây giờ, từ đó đến nay bao nhiêu năm, mợ biết không? Hiện giờ con Bé út của mình đã vào Trung Học rồi, mợ phải nhớ điều này.
- Anh đừng ngăn tôi vô ích. Tôi sẽ chở con út tôi đi học bằng xe đạp, tôi được vững bụng hơn.
- Và đi chợ nữa?
- Không, đi chợ thì có xe anh, xe gắn máy của mấy đứa lớn... mà thôi, không bàn cãi lôi thôi, anh thay quần áo chở mẹ con tôi đi chợ tết cái đã, rồi tính sau.
Quay sang hai đứa nhỏ, mẹ tôi nói bằng giọng đắc thắng:
- Các con cứ tin đi: tết này, mẹ con mình sẽ đi chơi bằng xe đạp, không lệ thuộc xăng.
- Ngon lắm! Mẹ sẽ chở tụi con bằng xe đạp, xe đạp sướng lắm!
- Chì quá! Không lệ thuộc xăng? Vậy sao bây giờ mẹ con mợ không đi xe đạp, lệ thuộc xăng làm chi vậy?
- Bây giờ hả? Thôi, khỏi có khích tôi, tôi gọi điện thoại nhờ chị C. hôm thứ ba rồi, để tôi nhắc lại coi.
Và mẹ tôi nhấc ống điện thoại lên quay cho bác C. Chúng tôi chong mắt đứng chung quanh mẹ chờ kết quả, với hai tâm trạng khác nhau: ba đứa lớn thì bực mình còn hai nhỏ thích thú. Sau vài câu qua lại, mẹ tôi la lên:
- Cái gì? Sao lại bốn mươi hai? Mới hôm thứ ba chị nói họ bán có ba chục ngàn mà? Lên giá gì kỳ vậy... à, à... tại sao chị biết không? Tại cha con ông ấy cản hoài, làm sao mua liền?... Trời ơi! Lên giá thật rồi sao? Thật tức mình quá đi... tại cha con ông ấy hết mà!... Thôi, cảm ơn chị, thế nào cũng mua chớ, số tiền sai biệt, tôi sẽ bắt cha con ông ấy bù vào, ai bảo cản tôi chi.
MINH QUÂN
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 120, ra ngày 1-2-1974)
