Bất ngờ tôi gặp một thằng bé khoảng 8, 9 tuổi giống như đúc anh Hải
(người anh ruột mà tôi yêu quí nhất đời), khoảng 40 năm sau ngày
anh tử trận ở Kontum. Thoạt đầu, tôi cứ ngỡ thằng bé đó chắc hẳn phải là
cháu nội hay cháu ngoại của anh, vì nó giống anh y khuôn, nhưng anh
tôi mất lúc chỉ mới 17 tuổi, lúc chính anh cũng chỉ là một đứa bé! Và
rồi, chỉ trong một khoảnh khắc, đầu óc rối bời vì đã phải xa cách anh
tôi quá lâu, quá đau đớn như thế, tôi lại tưởng thằng bé đó chính là anh
tôi, đã bỏ nhà đi bụi đời bấy nhiêu năm ròng! Tôi đã suýt gọi nó là
"Anh Hải!", kêu nó lại và hỏi nó y như hỏi anh Hải của tôi, rằng tại
sao anh Hải bỏ nhà đi từng bấy năm mà không về nhà? Nhưng lý trí kịp
giữ tôi lại, vì tôi sợ thằng bé sẽ nhìn tôi như nhìn một quái vật ngoài
hành tinh, và sẽ buông ra hai tiếng "mụ khùng!" Tôi cứ đứng ở cổng sau
khu chợ gần nhà, nhìn và nhìn mãi khuôn mặt thương yêu của nó, và để ý
thấy rằng thằng bé đó giống người anh đã khuất của tôi mọi điều, chẳng
những từ cử chỉ tới nét mặt, mà cả kiểu tóc nó để, tới cái áo sơ mi nó
đang mặc, và nhất là cái cách mà nó nhảy chân sáo (anh Hải đã hiếm khi
đi đứng cho đàng hoàng! Anh toàn PHÓNG đi!), và băn khoăn tự hỏi
tại sao trên đời lại có một phiên bản hoàn toàn chính xác của một con
người đến như vậy, nếu không là anh em sinh đôi hoặc là con ruột của
người ấy? Lúc đó, có thể nói là đầu óc tôi quay cuồng như đang trong một
trận bão lòng mà người ngoài cuộc không ai nhận thấy được, vì tôi phải
moi óc để tìm mọi cái cớ có thể nghĩ ra, nhưng phải nghe sao cho hợp
lý, để lôi thằng bé đó về nhà cho bằng được, để cho gia đình tôi thấy
được khám phá thần kỳ của tôi : một "anh Hải" bằng xương bằng thịt,
chỉ có điều lùn hơn và nhỏ tuổi hơn nhiều, sau khi đã biến mất khỏi thế
gian này cả 40 năm trường... Nhưng cuối cùng, không một lý do hợp lý nào
được tìm thấy, và tôi đành bất lực, tiếc nuối đứng nhìn theo thằng bé
PHÓNG đi mất.
Khi còn bé, tôi thường hay ngủ trưa bên
cạnh anh Hải. Trên một chiếc chiếu cói trải ra ngay trên nền gạch bông,
hai anh em thường vừa nằm ngủ lơ mơ vừa lắng nghe tiếng mưa rơi rào
rào trên mái tôn hay tí tách trên những khóm bông giấy đủ màu ngoài sân
thượng. Anh Hải thường quay mặt vào tường, còn tôi thì thỉnh thoảng nhổm
dậy nhìn sang anh để bắt chước mọi cử chỉ của anh khi đang ngủ, cách
anh áp bàn tay dưới má, hoặc chân thì duỗi, chân lại co! Không hiểu
sao tôi lại thương anh Hải tôi đến như vậy, và lúc nào cũng nơm nớp lo
sợ mất anh! Tôi muốn theo anh khắp mọi nơi, muốn được học cùng trường,
làm cùng nghề để mưu sinh khi lớn lên, tóm lại, muốn được đi theo anh
tới tận chân trời góc biển suốt cuộc đời! Đó là lý do tại sao tôi có
thể đồng cảm được với cô bé tên Phoebe, em gái của Holden, là nhân vật
chính trong truyện Bắt Trẻ Đồng Xanh của J D Salinger, khi cô bé lôi
theo cả một chiếc va li to tướng tới chỗ hẹn với Holden, để có thể cùng
bỏ nhà đi bụi đời với anh, để mãi mãi được gần bên anh, mà không buồn
quan tâm tới cha mẹ, những người anh ruột khác của cô, hay bất cứ điều
gì khác trong thế giới bé bỏng của mình! Tận tụy và ngọt ngào làm
sao! Nhưng rốt cuộc, anh tôi đã một mình đi vào cõi hư vô, để giữ
đúng hẹn với Thần Chết! Và không bao giờ trở lại, sau khi đã quay
lại và cứ đứng mãi ở ngưỡng cửa, và trao cho tôi ánh mắt trân trối
đầy thương yêu, lần đầu tiên, lần duy nhất, và cũng là lần cuối cùng
trong đời, như muốn khắc cốt ghi tâm hình bóng đứa em này, khi thời
gian như ngưng đọng lại, và nước mắt cứ đầm đìa rơi trên khuôn mặt nhỏ
bé, sầu thảm của anh, khi anh vẫy chiếc nón lính chào tôi giã từ để
lên đường ra trận, sau kỳ nghỉ phép kéo dài chính thức là một tuần vào
cuối lễ mãn khóa. (Tôi nói chính thức một tuần bởi vì khi hết tuần
nghỉ phép về thăm nhà theo quy định đó, khi anh đòi ra đi, thì tôi đã
năn nỉ anh ở nán lại, và chúng tôi đã có thêm được 3 ngày quí giá hơn
vàng ngọc sum vầy bên nhau, tận hưởng những giây phút mà lúc đó
chúng tôi không hề biết là những giờ khắc sau cùng của đời anh!) Đó là
lần cuối cùng tôi được nhìn thấy anh trên cõi đời này. Tin báo tử bất
ngờ ập đến chỉ 3 tuần sau !
Thỉnh thoảng tôi vẫn gặp lại thằng bé đó. Mặc dù trông nó không giống anh tôi lắm
như lần đầu tiên, tôi vẫn hoàn toàn tin rằng nó chính là kiếp sau của
anh tôi. Nó có vẻ không lớn hơn chút nào so với lần đầu tôi gặp nó :
chắc nó bị đẹt, giống như anh tôi vậy! Tôi vẫn muốn đi theo thằng bé
đến tận nơi nó cư trú để biết được cha mẹ của nó, hoặc ít nhất là hoàn
cảnh xuất thân của nó, nhưng lần nào tôi cũng thất bại, không vì lý do
này thí cũng vì lý do khác. Lần nào gặp nó, tôi cũng nhìn nó trân trân,
như uống lấy uống để hình bóng thương yêu đó vào lòng, y như lần cuối
trong đời anh tôi đã nhìn tôi như vậy, nhưng trái lại, thằng bé không
hề tỏ vẻ mảy may nhận ra tôi, và ngay khoảnh khắc đó, tôi đã hiểu ra
được tại sao anh tôi đã biến mất, đã ra khỏi đời chúng tôi để sang kiếp
khác : chúng tôi đã hết "duyên" với nhau rồi!
Khi
còn nhỏ, có lần bị lây bịnh đau mắt của nhỏ bạn ngồi kế bên trong lớp,
tôi phải nghỉ học. Trước khi đi công chuyện, mẹ tôi đã dặn tôi rằng nếu
có cần gì thì có anh Hải ở nhà đó nhé. Khi tôi thức dậy lần nữa thì hai
mắt của tôi mở không ra nữa, vì đã bị ghèn niêm kín! Lúc đó vì sợ quá,
và nhớ lời má tôi dặn, tôi đã nằm tại chỗ, và cả lần ra đầu cầu thang
nữa, miệng không ngớt kêu gào ầm ĩ : Anh Hải ơi em mù rồi, anh Hải ơi!
Em mù rồi! Anh tôi đã vội vàng PHÓNG lên cầu thang, và xuất hiện bên
tôi như một thiên thần hộ mạng, vạch hết mắt bên này tới mắt bên kia ra
xem rồi nói : Hứ! Mù cái gì! Nằm đó! Chờ một chút! Trong khi tôi vẫn
không ngớt rên rỉ : Em mù rồi, anh Hải ơi, em mù rồi! Và anh đã nấu chút
nước sôi, bỏ chút muối vô, rồi dùng bông gòn chùi mắt cho tôi, chỉ một
lát sau tôi đã mở được cả hai mắt để trông thây hình bóng bé nhỏ
thương yêu của anh rồi cười toe toét thay lời cám ơn. Em đang gọi anh
Hải đây anh Hải ơi! Anh Hải hãy quay về với em, với gia đình đi. Tôi cứ
gọi mãi gọi mãi tên anh, nhưng trong đêm tối mịt mùng, không có tiếng
anh trả lời, như ngày nào chúng tôi còn bé, còn được sống bên nhau!
Chỉ có tiếng lòng tôi cứ thổn thức, nức nở mãi một khúc hát đầy chua
xót, Love... is... a traveler... on the River Of No... Return.
Wail-a-ree!... (Tình yêu .. là người lữ khách... trên giòng sông... không trở lại. Than ôi!)
Ngỡ rằng là anh là em,
Chúng mình sẽ được gần bên suốt đời.
Anh thành mây trắng bay rồi!
Nguyện thành chim trắng tung trời theo anh.
Xin dâng kính tặng hương hồn anh tôi, một hình bóng cũ đã ra đi và mãi mãi không về!
(25/12/1955 - 12/10/1973 - 12/10/2017)
TRẦN THỊ PHƯƠNG LAN
