Trên
con đường đất mòn, từng toán kẻ gồng người gánh cười nói huyên thuyên. Câu
chuyện nổ như bắp rang xoay quanh vấn đề buôn bán trong năm. Khi qua chiếc cầu
bắc ngang con rạch, họ rẽ vào chợ. Hôm nay là phiên chợ cuối, nhóm lác đác
người.
Nơi
đường dẫn vào làng, mái tranh nhà tôi nằm khuất sau rặng tre. Trước sân nắng
chiều như còn vương nhẹ trên giàn mướp. Dáng mẹ tôi lúi cúi bên hông nhà, cạnh
nồi bánh chưng hừng hực lửa. Gần đấy có nhiều lá dong và đậu, nếp. Ngước thấy
tôi, bà nhắc:
-
Con coi cho mẹ vại dưa hành nhé!
Tôi
cười:
- …
Nhưng sao không nấu lá trước khi gói hở mẹ?
Gạt
bớt tro ở lò, mẹ vừa giải thích:
-
Lá chín dễ gói nhưng bánh bóc mất xanh con ạ. À, Hạnh ra sau xem gà làm chưa?
Tối rồi đấy.
Tôi
vòng ra sau thì thấy chị Dung loay hoay xếp gà trên đĩa. Thấy có thớt thịt tôi
hỏi chị:
-
Lợn ở đâu thế này?
Ngoại
tôi đang đánh bóng các đồ thờ, đỡ lời:
-
Mình chung bên thím Hai, ông Tư đó con.
Chị
Dung đã chu tất mâm cúng, quay sang hỏi tôi:
-
Đã dán liễn và tranh chưa, Hạnh?
Tôi
phác tay:
-
Ngoài cổng, trên tường. Đủ cả.
Mọi
việc xong xuôi khi tiếng pháo từ đầu làng vẳng lại. Lập tức pháo khắp nơi thi
nổ giòn tan. Chị Dung, bấy giờ xinh xắn trong chiếc áo lụa ngà, ghé bảo em tôi:
-
Đức châm ngòi pháo đi.
Thằng
em trai lên chín chững chạc với bộ quần áo thẳng nếp, cầm mấy bánh pháo chạy ra
cửa. Có tiếng mẹ gọi chúng tôi. Theo thứ bậc, cả nhà kính cẩn lần lượt khấn vái
trước bàn thờ tổ tiên. Hương nhang lẫn cùng mùi pháo bốc ra làm tăng vẻ ấm cúng
của gia đình. Ngoài cổng, pháo vẫn nổ giòn, xác thắm tung bay phô đầy sân.
Lễ
ở nhà xong, mẹ dẫn chúng tôi ra đình cầu phúc và xin xăm. Trong đình, khách
hành hương đến thật đông. Khói nhang trầm tỏa từ chính điện càng thêm sự tôn
nghiêm cho ngôi đình.
Trước
đình cành lá đa rườm rà. Mỗi người thường bẻ một nhánh với tin tưởng lộc hái
trong đêm giao thừa sẽ mong may mắn quanh năm. Nhành lộc được đem cắm ở bàn thờ
cho đến khi khô héo.
Khi
lễ xong, đã sang năm mới. Chị Dung có tiếng là “dễ vía” được chọn xông nhà,
mang về cho gia đình sự tốt đẹp suốt năm.
Vào
nhà, mọi người thu dọn các thức lại để đi nghỉ. Và gia đình tôi bắt đầu thiếp
đi trong tiếng nhộn nhịp ồn ào của đám người đi lễ muộn.
Tờ
mờ sớm, tôi đã ra đứng ngoài bờ giậu. Chị em tôi săm soi chăm sóc cành đào Tết.
Hoa đào màu đỏ nhạt, giữa những lá mơn mởn rất hợp với tiết cảnh tháng giêng.
Xa xa đã có tiếng gà gáy sáng. Chị Dung dắt tôi đi dần ra đầu làng. Nhiều nhà
đã thức dậy. Từ xa, tôi thấy bóng tàng cổ thụ im lìm in rõ đậm trên nền trời
hơi mờ sương. Quanh ngôi đền cổ, cỏ non trải một màu xanh ngát. Một làn gió
thoảng nhẹ, làm rơi mấy cánh mai còn đọng sương lóng lánh…
Mặt
trời hé dạng! Những tia sắc đỏ chói tủa rộng dần ra như những sợi chỉ hồng rực
rỡ. Dưới nắng ấm vạn vật bừng chỗi dậy sau thời gian dài ủ dột. Người người rộn
rã niềm vui, vẻ sung sướng hân hoan lộ trên mặt. Trên cành, tiếng chim ríu ra
ríu rít như chào đón ngày xuân đến, mang sắc xuân về trên đất tổ.
Đ.T.
(Trích tuần báo Thiếu Nhi Xuân Nhâm Tý, 1972)
