Lục bình kết nhau trôi bềnh bồng trên giòng sông trầm lặng. Chúng chẳng khác gì đám dân cư ở đây, đang bồng bế quyến nhau đi. Chiếc L...19 mà thằng Thi gọi là máy bay "bà già" vẫn lượn lòng vòng trên trời với những lời kêu gọi cuối cùng.
Trời tây đỏ ối báo hiệu một ngày sắp hết. Thi ôm mái chèo nhìn thiên hạ kéo nhau đi trên bờ. Sợi thừng buộc thuyền vào bến thỉnh thoảng kêu cót két như giục giã thằng bé nhập đoàn. Lũ dân quê vội vã hướng về trường tiểu học cộng đồng, ở đó có trực thăng khổng lồ di tản họ ra khỏi vùng nguy hiểm. Đây là lần thứ tư, thứ năm gì đó, nên mọi người có vẻ thành thạo. Những gì sắp xảy ra họ có thể tiên đoán được. Lại có đánh lớn. Bên kia đã đến đây gần ba ngày hai đêm, bóng dáng họ lởn vởn khắp nơi. Đám nghĩa quân biết sức nên đã biến đâu mất. Quân đội đã kéo về tràn ngập ngoài ranh, bên kia như bóng đêm nhường lại cho ánh sáng, họ lẩn đâu mất tiêu. Nhưng có ai chắc rằng họ đã rút lui, cái im lặng nặng nề đó mới đáng sợ.
Kinh nghiệm đã tạo cho dân quê biết thích nghi với cuộc sống mới mà bây giờ đã thành thói quen. Họ biết rằng sau mỗi chuyến đi, trở về sẽ chẳng còn lại gì. Nghèo thì nhà bằng gót, bằng phên tre trám phân trâu, sang hơn thì bằng gỗ thông. Trong nhà chỉ đủ bát đĩa để dùng, mỗi lần cúng giỗ lại phải đi mướn. Có tiền thà dành dụm để khi lên trại tập trung, thỉnh thoảng ăn được bát phở, tô bún cho đỡ ngấy mấy lon đồ hộp tiếp tế. Hễ có lệnh di tản là họ đi ngay mà không phải bận bịu, lo âu như những lần đầu. Ngoại trừ một vài người đã ở lại vì tiếc của, ngang bướng, vì không muốn để mồ mả, bàn thờ tổ tiên giá lạnh... Ngày về, người thân chỉ còn biết làm lễ mai táng họ vội vã. Và từ đấy, chẳng còn ai dám ở lại nữa. Xây dựng rồi tàn phá. Chu kỳ đó vẫn đều đặn như một nghiệp chướng khó tiêu.
Người quen trong làng đã đi gần hết, chỉ còn vài gia đình vội vàng trên con đường sắp thưa vắng. Thằng Thi bắt đầu lo sợ, mẹ nó vẫn chưa thấy về. Lẻ tẻ vài tiếng súng chát chúa đâu đó. Thi mỏi mòn nhìn vào con đường đất đỏ chìm lẫn trong đám cây xanh dày bít.
- Thi.
Bé Thi quay lại, con Lan học cùng lớp ở trường làng.
- Mày chưa chịu đi sao?
Thi gần khóc:
- Má tao đi đâu mất tiêu mày à.
Con Lan thương hại:
- Hay là mày đi với nhà tao? Ra ngoài đó rồi cũng gặp má mày mà.
Thằng Thi lắc đầu. Nó đã có "chấu" với lão Lâm, bố con Lan rồi. Không khéo vác mặt tới, lão nhắc chuyện ăn trộm cam thì khốn. Vả lại lão rõ ba nó đang ở bên kia, lão tố với lính chắc nó ở tù quá, lão làm cán bộ an ninh xã mà!
- Thôi, để tao chờ má tao.
Con Lan vụt chạy nhanh theo gia đình nó.
Đường đi đã vắng tanh. Bốn chiếc trực thăng quần đảo trên đầu như những con diều hâu. Mất cả tự chủ, thằng Thi bắt đầu khóc, nó kêu gào má nó thảm thiết trên chiếc độc bản chơi vơi trên dòng nước chảy miên man.
Tiếng súng liên thanh đã át tiếng khóc của bé Thi. Nó vẫn ươm hy vọng, mắt không rời con đường đất đỏ vắng teo. Các loạt súng nặng đã vang rền, rồi đến tiếng xé gió của rocket từ trực thăng võ trang gầm rú, chúng rống lên từng hồi kinh khủng như những con bò điên trước khi nổ.
Thi Hoảng hốt nhảy lên bờ, khom người chạy miết vào căn nhà gần nhất. Vấp phải bậc thềm tráng ciment, thằng bé té nhào, đầu va mạnh sàn nhà, nằm bất tỉnh. Máu ở chân âm thầm loang ra theo vết thương.
Chị Thảo ngồi bên con, bé Thi hé mắt mừng rỡ.
- Má! Sao má về muộn thế?
Người thiếu phụ trẻ tuổi âu yếm nhìn con:
- Má làm con lo sợ lắm phải không?
Thi gật đầu mếu máo:
- Con tưởng má bỏ con...
- Đừng nói nhảm, má yêu con nhất trên đời, khi nào má lại... Lần sau đừng nói thế má buồn nghe con.
Thi ôm lấy cánh tay má, hơi ấm truyền sang làm tan hàn khí ban đêm. Nhìn đôi mắt sầu muộn của mẹ thằng bé kêu lên:
- Sao má khóc? Má nhớ ba phải không, con cũng thế...
Thi khóc theo ngon lành. Chợt nó băn khoăn:
- Họ về đây có ba theo không má?
Chị Thảo dùng tay áo lau vội dòng nước mắt nóng hổi:
- Má đâu có biết. Bây giờ má chỉ còn biết cầu nguyện cho ba con, cho tất cả mọi người được bình yên. Má chỉ biết chờ một ngày đoàn tụ, một ngày không còn bên này bên kia. Để bắt đầu mỗi giấc ngủ con không còn thắc mắc về người cha vắng mặt biền biệt tháng năm dài cho má đau lòng thêm...
Gió lạnh buổi sớm mai lùa vào làm thằng bé rùng mình ôm chặt tay mẹ. Cánh tay ấm áp và êm như nhung đó chợt vuột khỏi tay nó. "Má!" Bừng mắt, bé Thi thấy con mèo mướp nhà ai đang quay đi lạnh lùng. Cánh tay mẹ nó.
Thi vùng đứng lên, nó nhăn mặt rên khẽ. Máu ở bàn chân phải đã đông lại và trở sang màu tím. Nó vừa trải qua một đêm yên lành và giấc mơ đầy nước mắt. Súng đã ngưng nổ tự bao giờ. Nhớ tới mẹ và cái gia tài, chiếc độc bản, Thi cà nhắc đi ra khỏi căn lều xiêu vẹo.
Thằng bé ôm xác người thiếu phụ nằm sóng soải bên bờ sông khóc đến lả người. Cuối cùng nó không còn khóc được nữa, lặng lẽ gục đầu trên khuôn mặt dịu hiền muôn thuở của mẹ.
Lục bình vẫn trôi chơi vơi trên dòng sông êm ả. Người lính áo xanh ngồi xuống vuốt tóc thằng bé, đôi mắt anh đỏ hoe.
(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 173, ra ngày 15-3-1973)
Thi Hoảng hốt nhảy lên bờ, khom người chạy miết vào căn nhà gần nhất. Vấp phải bậc thềm tráng ciment, thằng bé té nhào, đầu va mạnh sàn nhà, nằm bất tỉnh. Máu ở chân âm thầm loang ra theo vết thương.
Chị Thảo ngồi bên con, bé Thi hé mắt mừng rỡ.
- Má! Sao má về muộn thế?
Người thiếu phụ trẻ tuổi âu yếm nhìn con:
- Má làm con lo sợ lắm phải không?
Thi gật đầu mếu máo:
- Con tưởng má bỏ con...
- Đừng nói nhảm, má yêu con nhất trên đời, khi nào má lại... Lần sau đừng nói thế má buồn nghe con.
Thi ôm lấy cánh tay má, hơi ấm truyền sang làm tan hàn khí ban đêm. Nhìn đôi mắt sầu muộn của mẹ thằng bé kêu lên:
- Sao má khóc? Má nhớ ba phải không, con cũng thế...
Thi khóc theo ngon lành. Chợt nó băn khoăn:
- Họ về đây có ba theo không má?
Chị Thảo dùng tay áo lau vội dòng nước mắt nóng hổi:
- Má đâu có biết. Bây giờ má chỉ còn biết cầu nguyện cho ba con, cho tất cả mọi người được bình yên. Má chỉ biết chờ một ngày đoàn tụ, một ngày không còn bên này bên kia. Để bắt đầu mỗi giấc ngủ con không còn thắc mắc về người cha vắng mặt biền biệt tháng năm dài cho má đau lòng thêm...
Gió lạnh buổi sớm mai lùa vào làm thằng bé rùng mình ôm chặt tay mẹ. Cánh tay ấm áp và êm như nhung đó chợt vuột khỏi tay nó. "Má!" Bừng mắt, bé Thi thấy con mèo mướp nhà ai đang quay đi lạnh lùng. Cánh tay mẹ nó.
Thi vùng đứng lên, nó nhăn mặt rên khẽ. Máu ở bàn chân phải đã đông lại và trở sang màu tím. Nó vừa trải qua một đêm yên lành và giấc mơ đầy nước mắt. Súng đã ngưng nổ tự bao giờ. Nhớ tới mẹ và cái gia tài, chiếc độc bản, Thi cà nhắc đi ra khỏi căn lều xiêu vẹo.
Thằng bé ôm xác người thiếu phụ nằm sóng soải bên bờ sông khóc đến lả người. Cuối cùng nó không còn khóc được nữa, lặng lẽ gục đầu trên khuôn mặt dịu hiền muôn thuở của mẹ.
Lục bình vẫn trôi chơi vơi trên dòng sông êm ả. Người lính áo xanh ngồi xuống vuốt tóc thằng bé, đôi mắt anh đỏ hoe.
MINH QUANG (V.Q.)
(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 173, ra ngày 15-3-1973)
