Màu xanh của vòm trời nhuộm ráng đỏ thành một sắc ngọt lịm. Mây lềnh bềnh. Trăng lên thật sớm. Mặt trời chưa chìm xuống đỏ rực cả phía tây. Ngõ vắng tanh hắt hiu. Mấy nếp nhà tranh chìm giữa vòm lá đang chuyển màu từ xanh mướt sang đen ngòm. Từ đình làng, tiếng tù và vang thê thảm. Tôi rời chõng lần ra liếp cửa. Nhà thật vắng. Mảnh ánh sáng cuối ngày nhảy múa vào vàng ửng cả gian nhà. Gió cuốn từng lọn tóc... Gió mang hương thiên lý vương vãi. Tôi hất mặt lên cao. Khoảng trời rộng huyền bí trải trước mặt. Sao Hôm nhấp nhánh. Không tìm ra giải Ngân Hà bấy giờ, song tôi vẫn cố nhướng mắt tìm bóng ông Thần Nông và con vịt nổi lềnh bềnh. Màu xanh luốc lem đi. Ngõ xóm vắng. Chiến tranh làm khung cảnh vốn hoang vắng thêm hoang vắng. Thằng Cu Tý ra khơi, thằng Lý vào trại cùi dưới chân đèo Rù Rì... Lớp học của thầy Kinh dưới bến vắng dần... vắng dần... Chiều hôm kia bà chủ vườn dừa đưa gia đình lên đô thị. Bom đạn xô đẩy con người lìa quê hương. Tôi mím môi thở mạnh, hương thiên lý và hoa dại thoang thoảng.
Khoảng trời rộng chuyển mình. Phía cuối làng cánh diều ai thả đang vươn trong gió. Tôi đứng thẳng, mở to mắt nhìn. Vẫn khung cảnh thường ngày nhưng bây giờ tôi thấy lạ. Một cảm giác bâng khuâng huyền bí len vào hồn... Thánh thót! Mênh mông! Cánh diều xoãi rộng, hai giải đuôi phía sau reo phần phật. Cơn gió từ khơi tạt về, diều chao như muốn sa xuống rồi hùng dũng vọt lên... Cao... Cao tít! Đuôi xoãi ra thật thẳng rồi hơi chếch xuống phất phơ... Chim biển từng đàn bay ngang che khuất cánh diều. Tôi nhướng mắt lên nhìn. Diều đang cao chưa gãy cánh... Diều đang cao tha hồ vùng vẫy... Gió biển mặn nồng. Quê hương từ trên cao nhìn xuống chắc rực rỡ ngây thơ. Hàng dừa reo vang. Bóng ngả trên thềm đất. Dạ lý hương vãi đầy lẫn lộn với lá khô... Tất cả đều thấp... Khi diều bổng cao... Tôi nghiêng mình lắng tai nghe... Vi vu... Vi vu... Tiếng sáo diều!!! Tiếng thật đục, xoáy lấy hồn đứa trẻ mơ mộng. Mây tụ thành mảng lớn trôi ra khơi. Trời quang và diều tha hồ vùng vẫy. Tôi chợt có ý chạy xuống bãi... Vụt thật nhanh... Để đùa nghịch với người bạn thả diều bé bỏng (tôi nghĩ là chủ chiếc diều ấy chỉ trạc tuổi tôi "Tuổi hoa") Song diều thì cao mà tôi chỉ là chú chim sâu gãy cánh... Bàn chân tê liệt, chiều chiều nhức nhối đã giăng màn sương mỏng giữa tôi và thế giới rộng rãi bên ngoài. Tôi dựa hẳn vào liếp cửa. Nhà vắng ngắt. U Mười xuống Lò Vôi từ trưa. Đôi mắt mở lớn, tôi muốn in trọn cánh diều vào đôi ngươi ngơ ngác... Diều cao... Bay cao...
- Tử ơi!
Thảo hiện ra ở đầu ngõ. Tôi mừng rỡ, lần lại gần anh. Thảo bảo tôi trở vào nhưng tôi chỉ cánh diều và ngỏ ý muốn ở lại đây. Thào nhướng mắt ngắm.
- Diều của thằng Dũng đấy.
- Cao tít anh nhỉ!
- Ừ.
Tôi tựa vào vai anh đắm đuối nhìn cánh diều lồng lộng trong gió. Thảo khẽ vuốt từng lọn tóc lòa xòa trên trán tôi. Anh hỏi:
- U Mười chưa về ư?
- Chưa...
Đường bắt đầu nhấp nhem tối. Mặt trăng chưa chi đã tròn vành vạnh, nhỏ giọt trên từng phiến lá. Năm bảy ánh sao xuất hiện. Vùng trời phía tây vàng hây hây đỏ. Thái dương lặn xuống bên kia, một ngày đi qua. Lòng tôi có một cái gì làm nghẹn ngào, tê dại... Chiều với vẻ vàng vọt bịnh hoạn gợi mối cảm xúc trong lòng.
- Lợn thích diều ư???
- Một cánh cao tít... – tôi vừa gật đầu vừa bảo anh.
- Mai anh cho cánh diều của anh. Nhưng Lợn phải chịu khó theo anh xuống bãi, ở đó có gió diều mới cao được.
- Tụi nó ngạo Tử lắm...
- Sợ gì... thằng Dũng về cánh anh em mình mà...
Tôi muốn kể lại vụ ẩu đả sáng qua giữa tôi và mấy người bạn cùng học nhưng lại thôi. Những vết tích tàn phế trên thân thể là đòn hằn đau hơn rát bỏng... Chiều nay tôi chỉ muốn bay cao như cánh diều no gió...
- Lợn có thích thổi sáo không?
- Sáo à?
- Ừ? Sáo...
- Thích chứ...
- Thằng Dũng thổi hay lắm nhé. Bố nó dạy nó từ khi nó bắt đầu đi học.
- Em thích gắn sáo vào diều hơn...
- Sáo ấy khác, Lợn con ạ.
Tôi ngơ ngác nhìn Thảo.
- Ừ, tớ đang nói sáo là... là loại sáo như ống tiêu mà cậu lại xen vào chuyện sáo diều.
Mắt chợt cay cay... Tôi không muốn Thảo ngạo tôi. Những lời chế riễu của bạn đã làm nước mắt tôi chảy nhiều... Tôi sợ hãi những người thân chế riễu vì lúc đó tôi không biết có nên oán hận hay không??? Tuổi thơ để yêu mến, để đùa giỡn nhưng tôi, tôi lại sớm oán thù. Tôi muốn xông xáo vào thế giới rộn rã tiếng cười, tiếng guốc khua vang vỉa hè nhưng... tôi chỉ là con chim sâu gãy... một cánh diều đang phơi phới chợt đứt dây... lả tả rơi rụng! Thảo ôm tôi vào lòng, âu yếm như người anh cả. Anh nhìn sâu vào mắt tôi, thản nhiên.
- Lợn nầy, thầy Kinh bảo Tử vào trường làng được rồi đấy.
- Hôm nọ thầy bắt em quì gối vì cãi nhau với thằng Tý đấy.
- Nó ra biển rồi mà.
- Dạ!... A! Diều lên cao kìa anh.
Gió biển lồng lộng, diều lên phần phật... Thảo reo lên cổ võ... Cao lên!!! Cao lên... Tôi cười, cười bằng ánh mắt, bằng làn môi bằng cả tâm hồn rung động... Diều cao lên nhưng đừng đứt. Tôi sợ diều sa xuống như tôi đã xuống vùng giá băng.
Trăng lên. Gió reo. Cánh diều lên... Tôi vịn vai Thảo cố đứng thẳng người. Toàn thân rung động, tôi nuốt nước bọt ừng ực, mê mẩn nhìn cánh diều.
- Thảo ơi... mai cho em cánh diều.
- Ừ.
- Một cánh diều cao không đứt nghe anh...
- Ừ! Một cánh diều cao... cao tít...
Du Tử
(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa số 98, ra ngày 15-12-1968)
