Một cái tết buồn tẻ đã qua đi, trước
ngưỡng cửa của năm mới, dẫu thế nào, Thiếu Nhi cũng tự đặt cho mình trước một
niềm hy vọng mới. Hy vọng rằng mọi khó khăn chật vật của năm cũ sẽ qua đi, tình
hình sách báo Thiếu Nhi, sẽ cải thiện hơn, giới phụ huynh và giáo chức quan tâm
tích cực hơn về vấn đề nhu cầu tinh thần của giới trẻ, để từ đó, Thiếu Nhi sẽ
có cơ hội tự đứng vững và vươn lên.
Trong niềm hy vọng đó, tòa soạn đã gặp
gỡ, thảo luận để nghiên cứu cho Thiếu Nhi một hình thức mới, một nội dung mới,
quyết dứt bỏ mọi khó khăn lệ thuộc đã tạo cho Thiếu Nhi một khoảng thời gian
dài trì trệ, thoi thóp từ hơn một năm qua.
1) Về mặt hình thức, sau 10 số báo
trắc nghiệm thu lại khổ nhỏ, tòa soạn nhận thấy Thiếu Nhi không đáp ứng được
nhu cầu của một tờ báo cho tuổi trẻ trong thời đại mới. Với khổ nhỏ, tờ báo
không có cơ hội trình bầy những hình vẽ rất cần thiết, đi kèm theo các bài sưu
tầm, khảo cứu; nhu cầu giải trí, vui tươi, linh hoạt cũng vì trang báo chật mà
bị tiết giảm hay hạn chế đi. Mặt khác, ở vào thời đại mà kỹ thuật ấn loát đã
tiến bộ tinh vi, một tờ báo dành cho tuổi trẻ hơn bất cứ loại báo nào khác rất
cần sự hỗ trợ kỹ thật ấy để làm cho hình thức trở nên tươi sáng, rõ ràng, sắc
sảo hơn. Vì vậy kỹ thuật ấn loát Typo sử dụng những bản kẽm thông thường không
thể nào đáp ứng được tính chất rõ ràng, sáng sủa của tờ báo cần nhiều hình ảnh,
minh họa.
Mặt khác, vì lý do tài chánh eo hẹp,
trong hơn một năm qua, như độc giả đã thấy, tờ báo đã xuất hiện một cách thất
thường. Thất thường không phải vì lầm lỗi ở kỹ thuật ấn loát, cũng không phải
vì thiếu thốn bài vở hay sự chậm trễ của các cây bút cộng tác, nhưng chính vì
túi tiền của ban quản lý. Thành thực mà nói, trong suốt hơn một năm qua, tòa
soạn Thiếu Nhi đã sống trong một hoàn cảnh vô cùng chật vật, chạy từng rame
giấy, khất nợ từng bản kẽm, ấn công thoi thóp cầm hơi theo sự thoi thóp của tờ
báo. Nhiều khi dàn chữ đã sắp xếp thành trang, lên khuôn sẵn sàng trên máy,
nhưng giấy chạy chưa ra đành phải gác đó dăm bẩy bữa để chờ đợi. Ban quản lý
lúc đó phải hụt hơi đắp chỗ này, vá chỗ kia, vay mượn lung tung mới xoay nổi
vài chục rame giấy, mong báo ra đúng hạn kỳ theo luật định để khỏi phải bị cảnh
thu hồi giấy phép ra báo. (Luật định rằng mỗi tuần báo sau 4 tuần lễ không phát
hành số kế tiếp sẽ bị coi như tự đình bản).
Sự kiện than lỗ lã hoài với độc giả,
chẳng những không giải quyết được gì mà chỉ làm độc giả thêm nhàm tai; Thiếu
Nhi không muốn làm công chuyện đó. Chúng tôi chỉ muốn nhấn mạnh một điều, đó là
sau gần 4 năm có mặt liên tục, anh chị em trong tòa soạn đã mặc nhiên coi Thiếu
Nhi như một đứa con tinh thần, và không một ai nghĩ đến chuyện nó phải đình
bản. Cho nên bằng bất cứ giá nào, dù phải chật vật khó khăn trong hoàn cảnh gay
go lo toan từng món chi tiêu nhỏ nhặt, mọi người đều đồng ý giữ nó, phải cho nó
hiện diện, nhất là trong hoàn cảnh hết sức nghèo nàn của tình trạng báo chí
dành cho Thiếu Nhi hiện nay.
Sự kiện báo ra thất thường cũng là một
nguyên nhân quan trọng khiến cho độc giả bỏ rơi Thiếu Nhi. Báo ra nửa tháng đã
lâu, ra hàng tháng lại càng lâu nữa. Tâm lý Thiếu Nhi là nôn nóng, thích linh
hoạt, thích đổi mới luôn luôn. Tờ báo không đáp ứng được nhu cầu đó sẽ tự khoác
cho mình một nguyên nhân thất bại.
Cho nên về phần hình thức, kể từ số
138, Thiếu Nhi sẽ đổi khổ, in offset, ra lại hàng tuần. Nhưng có một sự hy sinh
đau đớn mà vì tái chánh eo hẹp, tạm thời tòa soạn phải chấp nhận. Đó là trong
hình thức mới, Thiếu Nhi phải giới hạn phần lộng lẫy của tấm bìa để tiết giảm
chi phí. Tuy nhiên, với khả năng sáng tạo của họa sĩ Vi Vi bạn đọc hãy tin
tưởng dù ở phương tiện eo hẹp thế nào, Thiếu Nhi vẫn có một hình thức mỹ thuật
trang nhã.
Về phần nội dung, Thiếu Nhi trong số
cải tiến cũng sẽ mang một mầu sắc mới.
Trong suốt 4 năm qua, tôn chỉ giải trí
và giáo dục mà Thiếu Nhi đã nêu ra từ số ra mắt vẫn được triệt để tôn trọng.
Ngoại trừ một vài lỗi lầm nhỏ nhặt khó thể tránh, Thiếu Nhi vẫn luôn luôn tự
hào về chủ trương của mình, ngay cả ở những thời kỳ đen tối nhất, có nhiều đề
nghị hấp dẫn để lôi cuốn Thiếu Nhi từ bỏ đường lối cố hữu đã cam kết với độc
giả và các phụ huynh.
Trong tương lai, Thiếu Nhi vẫn cương
quyết duy trì chủ trương đó, bởi Thiếu Nhi luôn luôn quan niệm rằng chỉ vì nhu
cầu giáo dục mà Thiếu Nhi mới hiện diện, và anh chị em trong tòa soạn nếu có
phải chịu nỗ lực và hy sinh cũng chỉ là vì nhu cầu tinh thần đích thực đó của
các em. Nếu từ bỏ đường lối đó, Thiếu Nhi không còn lý do gì để mà tiếp tục
nữa.
Tuy nhiên, đường lối thực hiện mục
đích giáo dục của Thiếu Nhi, từ 4 năm qua, đã mang một mầu sắc hết sức ôn hòa,
và có tính chất tiêu cực. Những vấn đề nóng bỏng của giáo dục, những vấn đề
giáo dục ngoài học đường, những khía cạnh giáo dục thực tế trong đời sống của
Thanh, Thiếu Nhi… đã xuất hiện thật ít ỏi trên trang báo, đấy là một thiếu sót
mà Thiếu Nhi sẽ bổ túc trong những loạt bài vở sẽ xuất hiện trong đợt cải tiến
sắp tới.
Nói theo danh từ thời thượng, thì
Thiếu Nhi sẽ dấn thân hơn trong lãnh vực giáo dục. Tiếng nói đích thực của
Thiếu Nhi sẽ được dõng dạc cất lên, không tránh né, không sợ đụng chạm, không
ngại mất mát tình cảm. Thiếu Nhi tự nguyện sẽ trở thành một diễn đàn trung thực
của các giới trong lãnh vực giáo dục, từ phụ huynh đến các nhà giáo, từ giới có thẩm quyền đến các Thanh Thiếu Nhi.
Những thắc mắc, những nguyện vọng, những tệ đoan giáo dục cũng như những công
trình giáo dục tốt, đều được Thiếu Nhi đề cập đến một cách trung thực, thẳng
thắn, và xây dựng trong mục tiêu lành mạnh hóa và phát triển vai trò của giáo
dục.
Đây là con đường mà Thiếu Nhi sẽ đi
tới. Việc thành hay bại, không đặt thành vấn đề, chuyện chủ yếu là Thiếu Nhi
phải đáp ứng vai trò của mình để xứng đáng được mệnh danh là tiếng nói của
Thanh Thiếu Nhi. Tất nhiên, một nhóm nhỏ trong tòa soạn khó có thể làm tròn
nhiệm vụ của mình, nếu không có sự tiếp tay của độc giả.
Chúng tôi hy vọng rằng, trong chiều
hướng của một nội dung mới, tờ báo sẽ là diễn đàn chung của mọi giới, những
người thật sự quan tâm đến nhu cầu giáo dục của tuổi trẻ nhất là trong giai
đoạn hết sức khẩn thiết của lãnh vực giáo dục hiện nay.
Trong số tới, chúng tôi sẽ xin tường
trình tiếp về những tiết mục sẽ xuất hiện trên Thiếu Nhi Số Cải Tiến. Bạn đọc
có ý kiến gì đóng góp với tòa soạn, chúng tôi hết sức hoan nghênh.
NHẬT TIẾN
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 136, số
cuối cùng, ra ngày 15-3-1975)
