Giờ Việt Sử

Em xách cặp ra cửa, giơ tay xem đồng hồ. Chết chưa! Quá giờ đi học rồi đó.

 

Em khổ sở nghĩ thầm:

 

- Hay mình ở nhà quách một bữa xem! Nhưng – nghỉ học bây giờ là một chuyện khó vô cùng! Xách cặp ra rồi còn giải thích làm sao với mẹ?

 

Các em em đã đi học, ba đi làm, chỉ còn mẹ đang giặt áo phía sau. Căn nhà thật vắng vẻ, phải chi bây giờ em được phép ở nhà nhỉ, thật chẳng còn gì thích thú hơn.

 

Em lầm lũi bước mà nghe trong lòng nặng trĩu buồn lo. Vì em phải nhớ tới bộ mặt những đứa bạn ở lớp là em muốn... trốn ngay thôi!

 

Nhưng muốn cũng không được, bây giờ em đã đi được nửa quãng đường tới lớp rồi, thì em phải đi mau kẻo trễ học mất.

 

Chắc người ta sẽ tưởng hôm nay em chưa thuộc bài, hoặc chưa làm bài chứ gì? Chẳng phải vậy đâu, mà sở dĩ em không muốn đến lớp bây giờ là vì... là vì hôm nay lớp em có giờ Việt Sử! Chắc... người ta sẽ lại ngạc nhiên – Tại sao có giờ Sử mà không muốn học? Giờ Sử vui lắm mà.

 

Vâng, thì em cũng công nhận như vậy. Nhất là giờ Sử mà được soeur Bénédictine dạy thì nhất rồi!

 

Nhưng hôm nay khác, đã bảo cứ phải nhớ tới bộ mặt của lũ bạn quỷ quái là em rầu lắm mà. Em sợ gặp họ...

Bất giác em nhớ lại giờ Sử tuần trước.

Em nhớ rõ lắm, hôm ấy học bài có đoạn "vua Hàm Nghi lãnh đạo phong trào Cần Vương". Khi ma soeur giảng đến chỗ tên tướng Mường Trương Quang Ngọc vì ham tiền đã bắt vua Hàm Nghi nộp cho Pháp em buồn kinh khủng. Bởi vì em cũng là người Mường, mà đã là người Mường thì tự dưng việc làm của tên Ngọc nào đó cũng làm em... buồn lòng làm sao ấy, em chỉ muốn hãnh diện về sắc tộc mình thôi mà!

Em thương nước Việt lắm, thương không bút mực nào tả xiết. Em vẫn hằng mong cho chóng thái bình, để em có dịp về thăm đất Bắc nơi quê hương nguồn cội mà chỉ nghe chứ chưa bao giờ em thấy.

Em nghĩ rằng Nam Bắc gì cũng cùng chung một nòi giống. Đã là người Việt thì bất cứ thuộc sắc tộc nào, cũng có bổn phận phải yêu thương, trung tín với tổ quốc Việt Nam. Như thế thì tại sao tên Trương Quang Ngọc lại làm cái việc mà – theo em thì – không có tốt tí nào hết á!

Nhất là hắn lại cùng sắc tộc với em, nên dù sao, việc làm của hắn cũng ít nhiều tổn thương đến lòng tự trọng của em chứ.

Em nghĩ vậy nên em buồn kinh khủng. Buồn chẳng biết sao mà nói nữa đó!

Suốt giờ Sử hôm đó em cứ mãi ôm mối thắc mắc trong lòng. Cho đến lúc ra chơi, vẫn không quên được, em đã nói với Hương, cô bạn thân nhất rằng:

- Kỳ quá Hương à, người Mường làm gì có họ Trương!

- Mà nếu có thì đã sao nào!

- Đoan người Mường Đoan có thấy ai họ ấy đâu!

Nga đứng bên cạnh xía vào, giọng gay gắt:

- Đoan biết được hết à? Sách in rõ ràng mà còn chối. Cứ làm như người ta bịa chuyện ra để nói xấu không bằng! Bộ cứ người Mường là không được làm chuyện không tốt à?...

- Không phải Đoan muốn nói vậy, nhưng... Đoan biết mà, họ Trương thì chỉ người Việt chính cống mới...

Đột nhiên Nga nổi cáu:

- Ơ kìa, Đoan lại định đổ vạ đấy hả? Vừa thôi nghen, Nga không thích nghe những lời như vậy đâu à! "Nói có sách mách có chứng" chứ bộ.

Em đã lỡ lời, hối tiếc cũng muộn, em chỉ buồn vì mình nông cạn...

Hương lên tiếng:

- Thôi, thôi, Nga! Bộ Nga định cãi nhau với Đoan đấy à? Cho Hương xin đi, thôi ra chỗ khác chơi, bạn!

Nga quay lưng:

- Tại Đoan chứ Nga muốn à!

Các bạn ra chơi, họ nói nhỏ với nhau những gì em không nghe rõ. Nhưng em thấy trong mắt họ ánh lên một chút bất mãn, cũng tại em chủ quan...

Hương đứng bên cạnh im lặng, Hương cũng giận em nữa đấy ư? Hương khẽ cau mày:

- Sao Đoan nói gì kỳ vậy! Hương không giận, nhưng Đoan làm phật lòng các bạn rồi đó.

- Đoan đâu muốn vậy...

- Thì Hương biết, nhưng tạo sự xích mích có lợi gì đâu!

- Đoan... hối rồi.

- Muộn!

- Biết sao...

Rồi những giờ, ngày học kế tiếp các bạn cứ nhìn em bằng con mắt... làm sao ấy!

Đó là câu chuyện tuần trước!

Bây giờ – Em thấy buồn ghê đi...

Mải suy nghĩ mà đã đến trường. Cửa lớp quen thuộc mọi ngày kia rồi, nhưng sao hôm nay - em thấy xa lạ làm sao ấy, em chẳng muốn vào tí nào!

Nhưng làm sao được! Em bước vào, hình như các bạn đã đông đủ. Có tiếng cười nhỏ sau lưng rồi em nghe tiếng Nga:

- Kìa, kìa. Nhớ giờ Sử trước hông bay?

Có nhiều tiếng xì xào lẫn với tiếng cười khúc khích chế riễu. Đúng là họ đang nói về em đó.

Em cất cặp ngồi xoay lưng ra cửa, có tiếng Nga đọc to:

- Im đi, để ta học bài tụi quỷ! "Năm 1887 Nguyễn Phạm Tuân bị Pháp tấn công bất ngờ, tử trận, Lê Trực phải rút ra Hà Tĩnh. Pháp dùng tiền và chức tước mua chuộc tên tướng MƯỜNG Trương Quang Ngọc, luôn luôn theo hầu vua Hàm Nghi. Đêm 1-1-1888 vua bị Ngọc bắt nộp cho Pháp..." Chu cha, cái thứ người gì mà... mãi quốc cầu vinh, bây nhỉ?

Nhiều tiếng cười xoáy vào tai em, những giọng cười chiến thắng!

Nước mắt em rưng rưng thì tiếng trống vào học cũng điểm. Em chùi nhanh giọt lệ còn đọng vành mi, lấy dáng điệu phớt tỉnh ra xếp hàng.

Khi tất cả đã yên chỗ thì soeur bắt đầu giở sổ. Bỗng Hương giơ tay lên. Soeur Bénédictine ra hiệu bảo Hương đứng dậy.

- Hương muốn hỏi gì đó?

- Thưa ma soeur, theo ý con thì trong bài cũ, đoạn tên tướng Mường không cần phải nói rõ như vậy. Tên Trương Quang Ngọc nộp vua thì cứ biết là hắn nộp vua, cần gì phải nêu rõ là Mường hay Việt?

Soeur Bénédictine mỉm cười:

- À, đó là ý kiến của con, nhưng người viết sách muốn nói thế cho rõ đó thôi, vì chắc con cũng thấy là sau này, Phan Đình Phùng ra quân đã lên làng Mường trừng trị tên Ngọc đó chứ? Chỉ là một cách nói, có gì Hương phải thắc mắc!

Hương dạ nhỏ ngồi xuống, cô bé liếc mắt về phía em như ngầm bảo:

- Đó, nghe chưa bồ!

Tiếng ma soeur vẫn vang đều:

- Chắc Hương sợ... phật ý những ai cùng sắc tộc với họ Trương chứ gì? Nhưng nếu những người ấy hiểu rằng – người gì, ở đâu cũng có người tốt kẻ xấu, việc người xưa làm đã có lịch sử phê phán chứ có quan hệ gì tới mình, thì tự khắc họ sẽ không thắc mắc gì cả, miễn là họ thấy mình không làm cái việc xấu xa ấy, mình xứng đáng là con dân đất Việt, là người Việt, người Việt không vong bản, vọng ngoại, lai căng thì tốt rồi.

Hương lại liếc nhìn em lần nữa, con bé nheo mắt mỉm cười.

Ma soeur chỉ hỏi bài có hai người rồi giảng bài mới. Giọng bà êm êm như tiếng ru, bà say sưa ca tụng những anh hùng liệt nữ đã góp công làm đẹp quê hương, những Hoàng Hoa Thám, Phan Đình Phùng kiêu dũng...

Nhưng... em còn bận suy nghĩ nên không thu thập được rõ lắm. Lời soeur lúc nãy như còn văng vẳng bên tai, em thấy nỗi lo buồn trong hồn lắng xuống. Em muốn xứng đáng làm con dân đất Việt như soeur em nói đó mà.

Em thấy trong lòng đột nhiên cuồn cuộn một đợt sóng thương yêu rào rạt. Em đưa mắt nhìn ra khung cửa kính đục sương mù, những dãy đồi xanh nhấp nhô vô tận rọi vào em một luồng sáng mát trong. Em chợt quay nhìn về chỗ Hương, mỉm cười một mình trong khi Hương còn mải chăm chú nghe soeur giảng.

- Đoan đó hỉ, không nghe giảng mà mơ mộng gì thế?

Lời soeur lôi em về thực tại. Em giật mình cúi đầu bẽn lẽn nhìn xuống bàn tay mân mê bút. Em thấy soeur cười, các bạn của em cũng cười nữa đó, mắc cỡ ghê đi!

VĨ NGỌC      

(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 149, ra ngày 15-3-1971)