Abraham Lincoln (A-brơ-ham Lin-cơn) là vị Tổng Thống thứ 16 của Hoa Kỳ từ năm 1861 đến năm 1865. Ông chỉ để râu vỏn vẹn trong nhiệm kỳ Tổng Thống bốn năm thôi thế nhưng ngày nay mỗi lần người Hoa Kỳ nghĩ về vị Tổng Thống thứ 16 của họ, bao giờ họ cũng nhớ đến bộ râu khá đẹp của ông. Trong những câu chuyện về Tổng Thống Abraham Lincoln được kể hằng năm tại Hoa Kỳ, câu chuyện lý thú nhất vẫn là câu chuyện về một bức thư của một cô học sinh nhỏ bé và bức thư trả lời của Tổng Thống Abraham Lincoln.
Chính Tổng Thống Abraham Lincoln thường hay nhắc đến cô bé ở tiểu bang New York (Niu-Ioóc), người đã khiến cho ông để bộ râu nổi tiếng tạo nên nét duyên dáng độc đáo. Nhưng ít người biết cô bé này là ai. Trong những bộ sách vĩ đại viết về Abraham Lincoln, người ta ít nhắc đến tên Brace Bedell (Gờ-rê-xờ Bơ-đen). Nhưng Abraham Lincoln hay kể lại câu chuyện này và chấm dứt bằng một cái tặc lưỡi :"Dù một việc nhỏ đến đâu đôi khi cũng làm biến đổi cả cuộc đời của chúng ta!"
*
Grace Bedell ngồi trong căn phòng nhỏ bé chăm chú nhìn bức ảnh cha cô vừa đem về. Đó không phải là một bức vẽ than, cũng không phải là một bức tranh sơn dầu, không màu không sắc gì cả ; tuy nhiên nhìn vào đó người ta có thể trông thấy rõ cả các sợi tóc, các lằn nếp trên bộ áo của ông Abrahm Lincoln. Đó là bức ảnh lần đầu tiên bé Grace Bedell được nhìn thấy. Bức ảnh tạo cho cô bé cái cảm tưởng kỳ lạ là người đàn ông gầy gò này đang đưa mắt nhìn mình.
Ngọn đèn dầu leo lét của Grace rọi bóng trên bức ảnh đen trắng. Nét mặt trên bức ảnh càng tăng thêm vẻ sống động, một chút bóng đen nằm chung quanh gương mặt gầy guộc, làm cho nó càng trở nên đầy đặn hơn. Đôi má hóp biến mất và bóng đen bao quanh . Râu! Phải rồi, cần có một bộ râu mới đẹp!
Grace ngồi suy nghĩ. Phải có người nói cho ông ấy biết điều này mới được. Cô bèn đi lấy giấy bút và bắt đầu viết:
Westfield, Chautanqua, Co, N4
Ngày 15 tháng 10 năm 1860.
Kính gởi
Ngài A.B. Lincoln.
Kính thưa Ngài (1)
Cháu là một đứa bé gái 11 tuổi, nhưng cháu rất mong Ngài trở thành Tổng Thống của Hoa Kỳ đến nỗi cháu hy vọng ngài không nghĩ rằng cháu quá táo bạo khi viết thư cho một người lớn như ngài.
Ngài có cô con gái nào trạc tuổi cháu hay không, nếu có xin chuyển đến họ (2) lòng yêu thương của cháu và bảo cô ấy (3) viết thư cho cháu nếu ngài không thể trả lời thư này được. Cháu có bốn người anh và một trong số bọn họ sẽ bỏ thăm cho ngài, và nếu ngài để bộ râu, cháu sẽ cố gắng thuyết phục những người còn lại dồn phiếu cho ngài nữa. Ngài sẽ trông đẹp trai hơn nhiều lắm, hiện giờ gương mặt của ngài quá gầy. Tất cả những mệnh phụ phu nhân đều thích râu và họ sẽ xúi dục phu quân bỏ phiếu cho ngài và thế là ngài sẽ đắc cử Tổng Thống.
GRACE BEDELL
Lúc bấy giờ Abrahm Lincoln đang vận động tranh cử Tổng Thống, trung bình mỗi ngày bộ tham mưu của ông nhận được khoảng 50 bức thư. Chỉ những bức thư của các bạn thân hoặc của các nhân vật quan trọng mới được hai người thư ký trẻ tuổi chuyển đến tận tay Abraham Lincoln. Hai người thư ký trẻ tuổi đó là John Nicolay (Gion Ni-cô-lay) và John Hay (Gion Hê). John Nicolay làm việc hết sức sốt sắng.
John Hay đang ngồi dựa ngửa trên ghế lựa thư, bỗng anh kêu lên:
- A, có một cô bé chỉ cho ông xếp làm thế nào để đắc cử.
Nicolay nói:
- Quẳng vào sọt rác đi!
Hay bèn phản đối ngay:
- Cô bé này có một ý kiến độc đáo lắm. Cô ta cho rằng ông xếp nên để một bộ râu cho gương mặt đẹp ra.
Nicolay phản đối:
- Quẳng đi, và tiếp tục làm việc đi.
- Tôi không bao giờ làm một việc như thế. Vả lại đây là lời thốt ra từ miệng một cô bé.
Bỗng có một người để râu ùa vào phòng mà không thèm gõ cửa. Ông ta lên tiếng:
- Chào các bạn tôi là Herndon (Hơn-đông).
Nicolay chẳng thèm để ý đến ông ta, vẫn tiếp tục:
- Không có râu ria gì hết. Không có chuyện con nít. Hãy làm việc đàng hoàng một chút đi.
- Một cô bé à?
Herndon dịu giõng và tiếp tục:
- Ông ấy rất yêu trẻ con. Không bao giờ ra đường mà ông không đứng lại nói chuyện với các cô bé cả, mỗi đứa đều là "em gái" của ông ta. Các bạn đang nói gì về cô bé đó?
Nicolay nổi giận:
- Tôi bảo quẳng thư của cô ta vào sọt rác cho khuất mắt. Này, Hay, anh lo trả lời gấp cho vị Thống Đốc tiểu bang Pensylvania (Pen-sin-va-ni-a) đi. Thư đó gấp lắm!
- Sao? Ông Thống Đốc đã lớn tuổi, ông ấy có đủ kiên nhẫn chờ trả lời.
Đó là giọng nói của Abraham Lincoln đang vang ra từ trong phòng phía sau.
Thế là chẳng bao lâu sau, Grace Bedell nhận được bức thư trả lời sau đây:
Thư riêng.
Springfield, Ill ngày 19 tháng 10 năm 1860.
Kính gởi
Cô Grace Bedell
Westfield, N.Y.
Thưa cô bé, (4)
Tôi vừa nhận được bức thư dễ thương của cô đề ngày 15. Tôi rất tiếc phải nói rằng tôi không có con gái. Tôi chỉ có ba trai, đứa lớn được mười bảy, đứa bé chín và đứa nhỏ lên bảy tuổi. Ba cậu con trai và bà mẹ của chúng, đó là tất cả gia đình tôi. Còn về bộ râu, lâu nay không có, thế mà bây giờ lại bắt đầu để râu, cô có nghĩ rằng người ta sẽ cho đó là cái tật khùng tầm bậy không? Thành thật chúc cô mọi điều như ý.
A. Lincoln
Chuyện kể rằng ngày 16 tháng giêng năm 1861, chuyến xe lửa đặc biệt chở vị Tổng Thống vừa đắc cử Abraham Lincoln đến Tòa Bạch Ốc, phải dừng lại tại một nhà ga ở Westfield. Gia đình Bedell cũng như mọi người ở địa phương đều hân hoan ra đón vị Tổng Thống mới.
Tại sân ga, người ta đen nghẹt, Grace Bedell phải cố kiễng chân lên cao để nhìn. Nhưng vì cô quá bé bỏng nên chỉ trông thấy toàn mũ, mũ và mũ mà thôi. Hết sức cố gắng, bé Grace Bedell chỉ trông thấy một chiếc mũ rất cao, rất đen nhô lên trên tất cả. Cô bé chỉ trông thấy ngần ấy thôi! Người ta reo vang:
- Đọc diễn văn đi! Đọc diễn văn đi!
Grace nín thở lắng tai nghe. Đột nhiên chung quanh im phăng phắc. Bỗng có một giọng người vang lên:
- Thưa đồng bào.
Tôi không chuẩn bị sẵn một bài diễn văn nào để đọc, và tôi cũng không có thì giờ để đọc diễn văn nữa. Tôi chỉ xuất hiện trước đồng bào để có thể trông thấy đồng bào và đồng bào trông thấy tôi thôi.
Grace Bedell choáng váng. Đúng là ông ấy đây rồi. Ông ấy chứ không còn ai cả. Cô bé cố vươn người, nhưng cô cũng chỉ trông thấy được chiếc mũ cao mà thôi.
Abraham Lincoln pha trò mấy câu, đám đông reo cười vui vẻ. Rồi, vị Tổng Thống vừa đắc cử lại tiếp tục:
- Tôi chỉ có một câu hỏi khi tôi đứng đây, bên cạnh lá quốc kỳ. Liệu đồng bào có chịu đứng cạnh tôi như tôi đang đứng cạnh lá quốc kỳ hay không?
Các nắm tay, mũ và khăn tay của các bà, các cô vung lên cao giữa tiếng reo hò như sấm dậy:
- Vâng - Vâng - Chúng tôi sẽ ủng hộ Tổng Thống.
Thêm một lần nữa, cô bé được nghe giọng nói đặc biệt, giọng nói có thể làm cho người ta nhớ đời đời.
Và Tổng Thống Abraham Lincoln nói tiếp:
- Tại nơi này, tôi có giao dịch với một cô bé. Cô tiểu thư đó là người đầu tiên nhìn thấy được cách sửa lại bộ mặt của tôi. Nếu cô ấy có ở đây, tôi muốn nói chuyện với cô ta. Cô ấy tên là Grace Bedell.
Cha của Grace cầm tay con và dẫn về phía trước. Cô bé bước đi theo cha mà bàng hoàng không biết vì sao, không để ý đến một con đường vừa được mở ra cho cha con cô đi, cô cũng không biết chung quanh người ta đang chỉ trỏ bàn tán. Cô đi đến bên người vừa nhắc đến tên cô.
Còn mấy bước nữa, cha cô nhấc bổng cô lên trước mắt cả ngàn người. Cô được nhấc lên đến ngang sàn xe lửa, cô nhìn thấy đôi chân đi giày đen. Cô nghe được một giọng nói từ bên trên đầu:
- Cô ấy đã viết thư cho tôi nói rằng nếu tôi chịu để râu, tôi sẽ dễ coi hơn.
Ông cúi người xuống. Grace bỗng cảm thấy có đôi tay dắn chắc nâng dưới hai tay cô. Đột nhiên cô nghe như mình nhẹ như bông, cô được nâng lên cao, và có người hôn vào hai bên má của cô, rồi được nhẹ nhàng đặt xuống. Hai má của cô nghe đau không phải vui sướng mà vì bị cào rát.
Grace quên bẵng cả đám đông, cô nhìn thẳng và cười to sung sướng vì cô đã nhìn thấy rõ Tổng Thống Abraham Lincoln : bộ râu rậm rạp mọc bao quanh hàm, gò má, che suốt cả bộ mặt trừ làn môi trên.
Lincoln nói:
- Này Grace, tôi đã để râu rồi đó.
Grace không biết làm gì khác hơn là nhìn đăm đăm vào người đàn ông cao, gầy và giản dị. Ông ta nắm tay cô. Cô còn nghe ông ta nói rằng ông hy vọng thỉnh thoảng được gặp lại cô bạn bé nhỏ của ông.
Grace Bedell hiểu rằng đã đến lúc chấm dứt. Tổng Thống đỡ cô xuống và cô ngoan ngoãn bước lại phía cha. Người cha đã hãnh diện chờ đợi đứa con nhỏ bé của mình.
Grace nghe tiếng còi rú lên, người ta hoan hô, người ta vẫy tay khi đoàn tàu chuyển bánh. Nhưng riêng Grace, cô bé chỉ nghe vỏn vẹn mấy tiếng đang âm vang mãi mãi "cô bạn bé nhỏ của tôi..."
Nếu bạn có đến Spring field thuộc tiểu bang Illinois, các bạn sẽ có dịp viếng ngôi nhà của Abraham Lincoln, một ngôi nhà giản dị màu trắng, cao 2 tầng với mái rộng và có hàng rào bao quanh. Người ta nói rằng ngôi nhà này trông giống y như từ thuở Abraham Lincoln còn đang ở, cả bên trong lẫn bên ngoài ngôi nhà cũng vậy. Trong ngôi nhà này, người ta giữ lại tất cả vật kỷ niệm. Trên một bực tường trong phòng, có treo một mảnh giấy viết bằng nét chữ học trò.
"Kính thưa Ngài
"Cháu là một đứa bé gái mười một tuổi..."
Còn bức thư viết tay cẩn thận của Abraham Lincoln được cất giữ trong gia đình họ Bedell mãi cho đến năm 1966, hơn một trăm năm sau, bức thư trứ danh này được ba người cháu của Grace bán đấu giá được 20.000 Mỹ kim (gần 10 triệu bạc Việt Nam theo giá ngày nay. Người mua được bức thư trứ danh này là một nhà sản xuất máy vô tuyến truyền hình tên David We... một chuyên viên sưu tập các vật kỷ niệm.
NGUYỄN HÙNG TRÁC
__________________
(1) Grace Bedell còn quá bé, chưa biết dùng dấu phẩy (,) sau lời mở đầu.
(2) Them : họ
(3) Her : cô ấy. Trong bức thư, Grace Bedell viết lộn xộn, khi thì dùng số nhiều (them), khi thì dùng số ít (her).
(4) Nguyên văn : My dear little ...
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 92, ra ngày 3-6-1973)
Không có nhận xét nào:
Không cho phép có nhận xét mới.