Đương Niên Chi Thần

 

Tục lệ của người Á Đông đã định rằng mỗi năm có một vị thần cai quản cõi thời gian 365 ngày hay 12 tháng tục gọi là một niên và lễ bàn giao giữa nhị vị tân cựu sẽ được cử hành vào đúng 0 giờ của ngày 29 hay 30 tháng chạp của năm cũ. Cả thảy có một tiểu đội thần, vị chi là 12 vị, lập thành một chi. Danh hiệu chung là: Thập nhị hành khiển vương hiệu, diễn nôm là mười hai con giáp. Mỗi vị đại vương hành khiển, bắt đầu từ ông Thánh Tý, tên cúng cơm là Chuột, cho đến vị thứ mười hai là ông Thánh Hợi, húy là Heo cứ theo thứ tự mà lên ngôi. Cứ hết 12 tháng là lại có một lễ tống cựu để nghênh tân. 

Trong thời gian hành khiển, mỗi vị có một phán quan giúp việc, ghi chép công tội của từng cá nhân, gia đình để cuối năm đúc kết lập bô cho Đại vương trình lên Ngọc Hoàng Thượng Đế để Ngọc hoàng phân định công tội.

Năm nay, theo sự xoay vần của trời đất thì đến lượt Đức Thánh Dần lên thay thế đấng tiền nhiệm Đại vương Trâu của năm 1973, tức năm Tân Sửu, do đó niên này được lấy thánh hiệu mà gọi tức năm Giáp Dần diễn nôm là năm con cọp. Theo gia phả còn lưu trữ tại đền Tân Kiểng thì Đức Thánh Dần thuộc họ Ngụy nên gọi là Ngụy vương hành khiển, tên thật là Cọp, chữ là Dần, húy là Hổ, tục danh là Hùm. Ngoài các quí danh trên dân nhà mùa còn tôn kính gọi người là ông Ba mươi để nhát búp bê khóc đêm nữa.

Chữ Dần ai cũng biết là thánh danh đứng trong thập nhị chi, còn chữ lót "Giáp" ngài mượn trong thập can: Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quí, mà ghép lại thành niên hiệu. Mệnh của Đức Thánh Dần thuộc Mộc nên cũng gọi là Mộc tinh chi thần và có phán quan họ Tào giúp việc.

Còn riêng về cái khoản vì đâu mà Đại vương Cọp lại được hiển thánh và được nâng lên hàng Hành khiển thì cho đến bây giờ chưa có thánh nào tìm ra nguyên nhân cả. Chỉ biết một điều khi còn tại thế, ngài rất hung hăng con bọ xít. Ấy thế mà trần gian lại thêu dệt chung quanh ngài rất nhiều huyền thoại. Nào là ngài hễ sơi tái một vài mạng thế nào cũng trở thành tinh. Những kẻ bị ngài mần thịt sẽ trở thành ma trành đi bên ngài hầu hạ và chỉ điểm cho ngài bắt kẻ khác. Có như thế hồn phách mới được siêu thoát và đi đầu thai kiếp khác. Thực tế thì làm gì có chuyện thành tinh. Đức Thánh Dần Kumaou bên nước Thiên Trúc rất ư nổi tiếng, ngài sơi một lèo hơn 500 mạng mà chỉ có trong vòng 10 năm trời. Dân địa phương cho rằng Người đã thành tinh nên lung bung cúng lễ. Toàn dân tin tưởng Ngài linh thiêng, khôn ngoan và đầy mưu lược không ai làm hại Ngài được, nhưng cuối cùng cũng bị quan tư Jimcorbett người Anh hạ sát một cách thê thảm. Cũng nên làm cái sự thanh minh cho Đương niên chi Thần Cọp rằng: vốn ngài không phải sinh ra để mà mần thịt loài người. Ngài chỉ dùng tạm khi đã về già hoặc lúc bị thương, nanh vuốt đã cùn nhụt không săn được các loài khác ngài mới dùng đến mà thôi. Nhưng khi đã nếm thử thì ngài khó quân cái miếng mồi dễ săn, thịt mềm, thơm ngậy hóa cho nên mới sinh ra nông nỗi.

Cho đến bây giờ, dù sứ giả của loài người đã đến tận Mộc tinh, trình độ của con người chí ư là văn minh thì một số người cũng vẫn còn giữ lễ với Thánh Dần và được tôn là Thần Hổ.Có những nơi muốn ăn chắc hơn thờ những ngũ vị gọi là Ngũ Hổ đầy đủ năm sắc.

Bàn thờ đức Thánh Cọp cũng rất đơn giản, người giầu thì làm riêng một căn nơi góc vườn. Người bình dân thì thờ công công ngay trên bàn thiên chắc ngài cũng đánh chữ đại xá mà hỉ xả cho. Ngày thường cúng ngài cũng dễ dãi, nhang đèn trầu bánh qua quít cũng xong, nhưng ngày húy thần thì phải tươm tất. Ngoài những món trầu rượu hoa trái thế nào cũng phải có món thịt sống, như heo gà gì cũng được, nếu không có thịt phải có món trứng thay vào. Vì ngài tuy thành thần nhưng không ưa đồ chay tịnh.

Đặc biệt tại tòa báo Thiếu Nhi năm nay, Đinh Gô tuổi quí mùi xem mòi có điều bất trắc nên đã tất tưởi lập đàn cúng bái xì xụp suốt từ chiều  ba mươi tết. Bài khấn rất lâm li bi đát như sau:

Duy Việt Nam Giáp Dần niên, Cộng hòa đệ nhị Xuân thiên chính nguyệt, sơ nhất nhất, Kim thần đệ tử Đinh Gô, quán tại Duyên Lãng xã, Duyên Hà huyện, Thái Bình tỉnh, cư trú tại Mỹ Tây xã, Gò Vấp quận, Gia Định tỉnh, đồng gia quyến đẳng, khế thủ, đốn thủ, bách bái.

Cẩn dĩ hương đăng, kim ngân hoa quả phù lưu thanh chước, thứ phẩm chi nghi cảm kiều cáo vu.

Vọng bái:

Đương niên đương cảnh Ngụy vương hành khiển, Ngũ đạo chí đức tôn thần ngọc bệ hạ:

Lâm tào phán quan vị tiền

Bản địa thổ thần kỳ vị tiền

Bản cảnh Thành hoàng vị tiền

 

Ngưỡng vọng chứng giám

 

Cúc cung cầu khấn:

Toàn gia đồng niên tự lão chí ấu, tăng phúc tăng thọ, nhân khang vật thịnh, Thiếu Nhi Tuần báo vạn sự hanh thông (T, A)

Cẩn cáo

Lược dịch:

Nước Việt Nam, năm Giáp Dần, Cộng Hòa đệ nhị ngày mồng một tháng giêng, tiết Xuân.

Con là Đinh Gô, quán làng Duyên Lãng huyện Duyên Hà tỉnh Thái Bình nay ngụ tại xã Thạnh Mỹ quận Gò Vấp tỉnh Gia Định, toàn gia khấu đầu trăm lậy.

Kính dâng hương đèn, vàng bạc, hoa trái, rượu trầu, trà nước cùng mọi vật phẩm khác.

Vọng bái:

Lâm Tào phán quan tại vị ở trước

Đức thổ địa nơi đây ở trước

Đức Thành Hoàng bản cảnh tại vị

Cầu chư vị chứng giám

Cúi đầu khấn xin:

Chư vị phù hộ cho cả nhà từ già chí trẻ quanh năm tăng phúc tăng thọ, người an vật thịnh, nhất là tuần báo Thiếu Nhi được mọi sự trôi chảy.

Cẩn Cáo

Quí vị nào muốn cầu an xin cứ thỉnh Đinh Gô đến lập đàn cầu khấn trăm phần trăm thành đạt.

HUY YÊN      

(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 118-119, Xuân Giáp Dần, ra ngày 8-1-1974)