Cho đến khi em quay gót trở về, bầu trời bắt đầu xám, gió se lạnh và tóc em bay. Chợt nhớ đến cô bạn nhỏ của em đã nói: "Trời mưa thì rất buồn, Chi có thể bật khóc được. Nhưng Chi thích bầu trời chỉ xám mà không mưa. Hải Dương ạ!" Và em nghĩ, chắc bây giờ cô bạn nhỏ này thích thú lắm khi ngồi nép mình nhìn màu trời qua khung cửa sổ. Nếu em như Chi, em thích có thể điên lên được khi bắt gặp một màu mà mình yêu mến. Màu xám đang hiện rất tỏ trước mặt em và có lẽ rất rõ ràng trước mặt bọn em đang say ngắm.
Con đường lát sỏi trứng... cút - em và bạn bè vẫn gọi như thế vì sỏi trắng ngà, có đốm và to to như trứng cút! - chừng như rất lạnh và buồn. Ngàn lá reo lao xao, em tưởng rằng hồn cây lên tiếng hát ru dần một ngày yên ngủ và như nhủ thầm thôi hãy ngoan hiền. Em "thoọc" tay vào hai túi áo. Vẫn hơi lạnh nhỉ! Tóc em xõa dài, đen và óng ả. Bay bay nên vương trên vừng trán, , trên môi rồi vật vờ qua mắt. Minh bảo tóc em dài rồi đấy. Cả Ngọc Trâm cũng nói thế. Em chỉ nhẹ cười không nói. Rồi sẽ có một ngày - rất lạ tất cả bè bạn, người thân sẽ thốt lên - ơ, mày cắt tóc rồi đấy à! Ngắn nhiều so với ngày xưa. Chắc lại "cho một lời nguyền" chứ gì? Và em lại nhẹ cười không nói. Chiếc áo manteau màu bordeau chừng như chưa làm em ấm hẳn. Gió còn đi qua đôi bàn chân. Lạnh nên màu da chợt đổi. Một màu trắng xanh như là em mới ốm dậy. Bước đi vụt quấn quít và nhanh. Cơn mưa về đây nhanh hơn cơ!...
Chẳng còn một cái gì rất mơ hồ và trừu tượng ở được mãi bên em. Không vững bền và trường cửu. Cho đến cả những khuôn mặt rất quen mà em thương mến cũng đã xa xôi rất vợi. Kỷ niệm rất yêu chẳng gần thêm đến một ngày. Em buồn bởi vì thế! Nên biết rằng em sẽ chẳng còn vui, cho dù một phút bên người. Màu trời cũng biến đổi không thôi. Chim tung bay trong gió để tắm gội những ánh nắng mặt trời trong mùa mưa rất hiếm. Đua với gió mây qua bao nhiêu cung trời chưa đầy "sáu mươi độ". Nào là "khung trời tưởng nhớ", "khung trời gia định", "khung trời phiền muộn", "khung trời kỷ niệm"... Giời ơi! Sao mà lắm khung trời thế! Đọc lên em đã... bủn rủn tay chân. Chắc chắn mảnh đất Việt Nam yêu dấu của em được kết đúc lại bởi những khung trời... rất lạ này. Em nghĩ đến một "đại gia đình ong" với chiếc vỏ đan lại bởi những ô hình lục giác. Cho đến lúc cơn mưa kéo về, tất cả "khung trời" đều có một màu xám buồn như cô bạn nhỏ của em thích. Chim lại chẳng còn bay. Thu gọn mình trong tổ và mắt rất hờn nhìn ra ngoài. Trời bỗng rộng mênh mông. Em lại nằm sấp, cằm để trên hai bàn tay, chống mặt nhìn đời qua mưa đầu mùa. Em có vẻ "bi quan" quá! Cười hắt hiu với ý tưởng trong đầu. Em nghĩ rằng mưa sẽ cuốn theo tất cả những gì gọi là dĩ vãng rất khóc của em. Cuốn sổ tay nhỏ bé của em cũng sẽ ghi thêm một câu ngắn, gọn nhưng đầy ý nghĩa mà chỉ có em, một mình em hiểu được: ADIEU TRISTESSE!
Sự thật không phải là ước mơ đâu em ạ! Đừng có ngơ ngẩn đến độ ngẩn ngơ nhé em! Em rất dị, phải không hỡi mây, hỡi gió, hỡi... ai ơi! Thời gian đi qua cho cuộc đời em thêm dài là chuỗi ngày rất đẹp. Em tôn thờ nên nuối tiếc. Em yêu mến nên nhớ nhung. Để rồi đến một lúc nào, em cũng không biết hay đúng ra, em không còn nhớ được. Em đã ôm mặt khóc ròng. Em lại bonjour tristesse rồi đấy! Cái bà này cứ "lảng vảng" quanh em rồi đợi dịp đến gần. Rõ ghét! Em đang ở "lưng chừng đồi" đây. Em chẳng còn be bé mà người ta gọi là "con ních". Em cũng chẳng là lơn lớn để người ta gọi là "người nhớn" hay "vị thành niên". Bây giờ, trong đầu óc em, cái ngày hai mươi tháng tư đó đã gióng lên mười sáu tiếng chuông (chùa hay nhà thờ cũng rứa!) nghe cũng "đinh tai nhức óc", cũng êm ái như "zoulou chín từng mây". Em cười rất tươi. Em buồn đến khóc. Tại sao thế nhỉ? Ừ, em cũng chẳng biết tại sao. Tự vấn và tự đáp mà không dám hỏi ai. Mà hỏi ai bây giờ. Người ta sẽ nhìn em rồi trợn mắt "Ớ ờ, cái con nhỏ này lạ nhỉ? Hỏi gì không hỏi lại đi hỏi khóc với cười! Rõ vô duyên!" Em phụng phịu, đỏ mặt quay đi, hay tức mình nói "trả đũa" "chả như anh, hỏi gì không hỏi lại đi hỏi dzợ. Rõ kỳ!"Lúc đó, ai cười ai nhỉ? Em cười anh chứ nhỉ.
Lilas, bạn của em học cùng lớp, nói với em:
- Hải Dương rồng "dàng" ơi. Sao ta thấy ta bỗng già đi quá đỗi. Mười sáu tuổi rồi còn gì nữa!
Em buồn cười và ức ghê. Nó dám gọi em là Hải Dương rồng "dàng" cơ chứ. Làm cho cả lớp gọi em như thế khi nghe nó đọc tiểu sử của chữ Hải Dương rồng "dàng".
- Thôi thế từ nay ta sẽ gọi mi là bà già, Lilas nhé! Ấy quên, bà già nhé!
Em cũng không biết em có "dà" như thế không? Mười sáu tuổi rồi! Mình như chưa "dà" thì phải! Mà thật em chưa "dà". Mới có "mười xáu tuổi" mà lị! Tại cái bà già Lilas nói như thế. làm em cũng nghĩ "như thế" theo! Các văn thi sĩ thời tiền chiến, cho đến ngày nay, cũng vẫn tô son và dệt lối cho tuổi "mười xáu" này. Nào là mơ mộng, ước mơ, ngậm ô mai Bắc Việt, tuổi đẹp nhất đời người... Họ nói thật hay, thật diễm lệ mà em thì không thể nào tả lại được. Đến cả những câu thơ thật tuyệt diệu em cũng không nhớ được. Chỉ biết rằng thơ của họ tuyệt diệu mà thôi. Huy Cận, Lưu Trọng Lư, Đinh Hùng, Từ Kế Tường, Duyên Anh viết và nói về tuổi "mười xáu" thật hay thật tuyệt. Em phục tài của họ quá.
Em không biết em có mơ mộng như tuổi "mười xáu" của các người thơ không. Nỗi buồn nhè nhẹ len vào "tim chì" của em khi nhìn mây bay. Mắt chợt dại đi và nhìn về đâu ấy mà. Rồi em hay đứng tựa cửa nhìn trời, nghĩ về dĩ vãng, dệt cho tương lai em hay lại nghĩ đến ai? Em cũng chẳng biết nữa! Em cũng hay cắn bút, cắn móng tay khi ngồi học bài chỗ cửa sổ. Mơ màng. Mắt "lim dim", hồn bay trong "dó"... Em ngủ gục tự lúc nào! Vậy đích thị đâu có phải em là "mười xáu" của người thơ nhỉ. Tụi bạn mà biết em như thế này chúng nó sẽ cười toe toét lên được. Em phải cải chánh rằng:
- Lầm rồi em ạ. Mày tưởng ai cũng thơ như mày sao? Tại tao cảm trời cảm đất. Vả lại trưa nay tao không ngủ. Tiện đây trời trong gió mát, không ngủ cũng "đại uổng".
Mấy đứa em của em sẽ xôn xao và cười lăn trên nệm:
- Ối giời ơi, chị Hải "kăm-pu-chia" mơ về quê hương yêu dấu! Sướng nhé!... Sao? Có gặp đồng bào chứ? Bạn bè hồi hương rồi mà. Em nghe radio ở mục nhắn tin. "Tìm gặp cô Hải trước ở "kăm-pu-chia" nay ở đâu cho biết tin gấp" mà lị!
Một là em xuống mách với ba mẹ, hai là em đánh mỗi đứa một bạt tai. Nó dám gọi em là Hải "kăm pu chia". Than ơi, gạo ơi, sao mà lắm tên thế hở trời!...
Mưa rồi đó. Những giọt mưa lạnh buốt làm em xốn xang. Bạn em chắc sẽ buồn và sẽ khóc trong căn phòng có khung cửa kính mà ngoài kia mưa vẫn mưa! Về nhà, em sẽ ra ngồi trên chiếc ghế mây, thu mình nằm gọn. Em ngắm mưa rơi. Nhiễu từng giọt vào hồn em. Em làm thơ "mười xáu" tuổi. Em chẳng còn ngủ gục như bữa nao mà giờ đây em đang khóc.
(Trích từ bán nguyệt san Ngàn Thông số 23, ra ngày 5-4-1972)
Lilas, bạn của em học cùng lớp, nói với em:
- Hải Dương rồng "dàng" ơi. Sao ta thấy ta bỗng già đi quá đỗi. Mười sáu tuổi rồi còn gì nữa!
Em buồn cười và ức ghê. Nó dám gọi em là Hải Dương rồng "dàng" cơ chứ. Làm cho cả lớp gọi em như thế khi nghe nó đọc tiểu sử của chữ Hải Dương rồng "dàng".
- Thôi thế từ nay ta sẽ gọi mi là bà già, Lilas nhé! Ấy quên, bà già nhé!
Em cũng không biết em có "dà" như thế không? Mười sáu tuổi rồi! Mình như chưa "dà" thì phải! Mà thật em chưa "dà". Mới có "mười xáu tuổi" mà lị! Tại cái bà già Lilas nói như thế. làm em cũng nghĩ "như thế" theo! Các văn thi sĩ thời tiền chiến, cho đến ngày nay, cũng vẫn tô son và dệt lối cho tuổi "mười xáu" này. Nào là mơ mộng, ước mơ, ngậm ô mai Bắc Việt, tuổi đẹp nhất đời người... Họ nói thật hay, thật diễm lệ mà em thì không thể nào tả lại được. Đến cả những câu thơ thật tuyệt diệu em cũng không nhớ được. Chỉ biết rằng thơ của họ tuyệt diệu mà thôi. Huy Cận, Lưu Trọng Lư, Đinh Hùng, Từ Kế Tường, Duyên Anh viết và nói về tuổi "mười xáu" thật hay thật tuyệt. Em phục tài của họ quá.
Em không biết em có mơ mộng như tuổi "mười xáu" của các người thơ không. Nỗi buồn nhè nhẹ len vào "tim chì" của em khi nhìn mây bay. Mắt chợt dại đi và nhìn về đâu ấy mà. Rồi em hay đứng tựa cửa nhìn trời, nghĩ về dĩ vãng, dệt cho tương lai em hay lại nghĩ đến ai? Em cũng chẳng biết nữa! Em cũng hay cắn bút, cắn móng tay khi ngồi học bài chỗ cửa sổ. Mơ màng. Mắt "lim dim", hồn bay trong "dó"... Em ngủ gục tự lúc nào! Vậy đích thị đâu có phải em là "mười xáu" của người thơ nhỉ. Tụi bạn mà biết em như thế này chúng nó sẽ cười toe toét lên được. Em phải cải chánh rằng:
- Lầm rồi em ạ. Mày tưởng ai cũng thơ như mày sao? Tại tao cảm trời cảm đất. Vả lại trưa nay tao không ngủ. Tiện đây trời trong gió mát, không ngủ cũng "đại uổng".
Mấy đứa em của em sẽ xôn xao và cười lăn trên nệm:
- Ối giời ơi, chị Hải "kăm-pu-chia" mơ về quê hương yêu dấu! Sướng nhé!... Sao? Có gặp đồng bào chứ? Bạn bè hồi hương rồi mà. Em nghe radio ở mục nhắn tin. "Tìm gặp cô Hải trước ở "kăm-pu-chia" nay ở đâu cho biết tin gấp" mà lị!
Một là em xuống mách với ba mẹ, hai là em đánh mỗi đứa một bạt tai. Nó dám gọi em là Hải "kăm pu chia". Than ơi, gạo ơi, sao mà lắm tên thế hở trời!...
Mưa rồi đó. Những giọt mưa lạnh buốt làm em xốn xang. Bạn em chắc sẽ buồn và sẽ khóc trong căn phòng có khung cửa kính mà ngoài kia mưa vẫn mưa! Về nhà, em sẽ ra ngồi trên chiếc ghế mây, thu mình nằm gọn. Em ngắm mưa rơi. Nhiễu từng giọt vào hồn em. Em làm thơ "mười xáu" tuổi. Em chẳng còn ngủ gục như bữa nao mà giờ đây em đang khóc.
VŨ THỊ HẢI DƯƠNG
(Trích từ bán nguyệt san Ngàn Thông số 23, ra ngày 5-4-1972)
