Chiếc Nệm Thần (hay Sự Tích Đôi Giày)

Vào một thời xa xưa, lúc mà người ta chưa biết mang giầy là gì từ nhà vua cho chí tới dân đen hết thẩy đều đi chân không. Cũng vào thời ấy, có một vị đế vương rất trẻ tuổi và giàu có nhưng rất lấy làm phàn nàn vì những cành gai hay những hòn sỏi nhọn hoắt làm gót ngọc của người phải đau nhức.

Một hôm nhà vua chợt nghĩ ra cách giải nệm ra đường để đi, như vậy sẽ không sợ gai hay sỏi. Nghĩ sao làm vậy, nhà vua bèn ra lịnh cho quan thượng thư phải tìm cách trải nệm tất cả chỗ nào nhà vua đặt chân tới và hẹn cho một tháng phải xong. Khốn khổ thay cho vị thượng thư, phân vân không biết trải ra sao, vì làm sao biết được nhà vua đi tới đâu mà trải. Muốn hỏi lại thì sợ nhà vua nổi giận, như thế mất đầu như chơi. Mà trái lịnh thì càng dễ chết hơn nữa. Không biết làm sao, vị thượng thư đó nhắm mắt làm liều, ra lịnh cho tất cả thợ dệt đan nệm khắp trong nước phải cấp tốc làm gấp trong một tháng, ai chậm trễ sẽ bị hạ ngục. Như sét đánh ngang tai, các thợ dệt trong nước ai nấy đều lo lắng, nhưng rồi cũng lại phải nhắm mắt làm liều. Phần chia ra trồng cói, phần đi dệt làm việc cấp tốc suốt ngày đêm. Một tháng trôi qua nhanh chóng, đến khi thu thập tất cả nệm dệt được đem ra trải thì chỉ vừa đủ cho các đường trong vườn thượng uyển nơi vua hay ngự lãm nhất thôi. Vị thượng thư lo sợ vô cùng không biết làm sao bèn ra lịnh cho các thợ dệt phải cấp tốc làm nữa. Nhưng cói thì đã hết chưa trồng lại kịp, thợ dệt thì sau một tháng làm việc suốt ngày đêm ai nấy đều suy nhược, không còn sức làm nữa và đều nguyện xin vào tù ở còn hơn là phải ngồi dệt. Thật tiến thoái lưỡng nan, vị thượng thư như mất hồn lúc nào cũng chạy cuống cả lên vì chỉ còn mấy ngày nữa là hết hạn. Mấy lần ông toan tự vận nhưng lại thương vợ thương con đành phải bỏ ý định đó. Không những chỉ có vị thượng thư lo sợ mà ngay cả triều đình ai nấy cũng đều lo không kém, phần vì thương vị quan nọ phần sợ bị vạ lây. Sau vị thượng thư cho họp các quan lại bàn, ai nấy cũng đồng ý nên truyền lịnh khắp nơi xem ai có thể chế tạo được tấm nệm thần để đáp theo lời đòi hỏi của nhà vua. Lập tức lệnh được ban bố ngay, trong nháy mắt từ thành thị đến thôn quê ai cũng biết tin đó. Nhưng rồi một ngày, hai ngày... chẳng nghe động tĩnh gì cả. Vị thượng thư lại càng lo thêm vì đã sát ngày định lắm rồi. Nhưng may thay chiều hôm ấy có một vị đạo sĩ quần áo rách rưới xin vào yết kiến. Đạo sĩ đó được tiếp kiến ngay. Nhưng vị quan thấy đạo sĩ đó không mang gì cả ngoài cái gói nhỏ thì phân vân vô cùng. Sau ngài cũng đành hỏi:

 

- Này nhà ngươi chỉ cho ta xem tấm nệm thần đâu?

Đạo sĩ liền chỉ ngay vào cái gói nhỏ và trả lời:

- Thưa ngài đây.

Vị quan trố mắt nhìn ngạc nhiên và đập bàn quát mắng: 

- Nhà ngươi lại muốn xin xỏ chuyện gì rồi bày đặt ra vậy phải không? Quân bây đâu?...

Nhưng đạo sĩ đã vội thưa:

- Thưa ngài tôi đến đây không phải để xin điều chi mà chỉ xin yết kiến nhà vua rồi có việc gì thì đã có tôi, ngài không phải lo.

Trong lúc quẫn bách vị thượng thư cũng đành nguôi giận mà chấp thuận cho. Hôm sau, sau khi ăn mặc chỉnh tề đạo sĩ được quan thượng thư dẫn vào triều yết nhà vua. Sau khi nghe lời tâu của vị thượng thư nhà vua chấp thuận cho vào nhưng khi thấy đạo sĩ chỉ mang một gói nhỏ mà dám bảo trải khắp nơi nên tò mò muốn thử bèn ra lịnh mở ra xem.

 

Được lệnh đạo sĩ thong thả đặt gói nhỏ ấy xuống. Sau mấy lượt vải điều đạo sĩ lấy ra đôi hài nhỏ dâng lên và đi vào chân cho nhà vua.

- Muôn tâu thánh thượng đó là chiếc nệm thần của hạ thần đã thức bao đêm để làm ra...

Không cho nói hết lời nhà vua đã vội quát im và mắng:

- Nhà ngươi lừa ta đấy phải không? Vệ sĩ đâu, hãy bắt tên này ra trị tội.

Các quan ai nấy đều xanh mặt nhất là vị thượng thư mặt không còn hột máu tay chân run lẩy bẩy muốn ngã. Trong khi đó đạo sĩ vẫn điềm nhiên nói mặc dù bị vệ sĩ vây kín:

- Muôn tâu thánh thượng, trước khi chết kẻ hèn này chỉ xin thánh thượng ra xem cái chết của hạ thần và cũng vừa là để thử chiếc nệm thần.

- Được ta chiều ý ngươi xem ra sao.

Với đôi giày xinh xắn, vua từ từ đi xuống, đằng trước là lũ vệ sĩ đang lôi kéo vị đạo sĩ ra sân, theo sau lũ lượt các quan. 

Ra tới sân bỗng nhiên đạo sĩ quay lại hỏi nhà vua:

- Muôn tâu thánh thượng ngài cảm thấy ra sao khi đi trên chiếc nệm thần của hạ thần?

- Khá lắm - nhà vua tươi cười trả lời - thôi ta tha tội chết cho nhà ngươi đó.

Các quan ai nấy đều thở phào nhẹ nhõm duy chỉ có đạo sĩ vẫn điềm nhiên không cười.

Khi vào tới bệ rồng, nhà vua liền ra lịnh đem vàng bạc châu báu ra ban cho đạo sĩ, nhưng đạo sĩ từ chối và xin đem phát cho các thợ dệt đang sống trong cảnh đói khổ vì thiếu ăn, thiếu tiền.

Nhà vua chấp thuận và đem số vàng bạc đó phát cho dân nghèo cùng các thợ dệt. Từ đó nhà vua cho chí tới các quan và dân gian ai nấy đều biết đi giày.

THANH TRÚC      

(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa Xuân Giáp Thìn, 1964)