Cái Chuông

 

Vào đời Hùng Vương thứ 17 (408 trước Tây lịch) nước Nam ta được hoàn toàn thanh bình. Không một nước nào kéo quân xâm lấn. Trong triều không có nội loạn. Cũng không có nạn ngập lụt, mất mùa hay hạn hán. Từ Bắc chí Nam, dân chúng cần cù làm lụng, thuận hòa với nhau. Các quan lại hăng hái làm việc công và rất mực thanh liêm. Đó là thời kỳ hạnh phúc.

Trời đã cuối đông. Chỉ còn hơn một tháng nữa là đến Tết. Nhà vua bỗng có ý định muốn lưu lại cho hậu thế một kỷ niệm. Và thừa tướng Vương Thạch Kiều, một vị quan già thanh liêm cương trực, được vua cho vời đến để bày tỏ ý định của mình. Thừa tướng xin một kỳ hẹn ba ngày để suy nghĩ. Vua chấp thuận.

Vương Thạch Kiều có một nàng con gái tên là Vương Ngọc Anh xinh đẹp và khôn ngoan vô cùng. Cô mới 16 tuổi và cô thường làm cho quan thừa tướng phải ngạc nhiên vì trí thông minh tuyệt vời của cô. Mỗi khi gặp điều gì khó giải quyết, ông lại hỏi ý kiến của Ngọc Anh, ông sẽ được hài lòng.

Như hôm nay, vừa về đến nhà, ông cho gọi Ngọc Anh đến và kể lại những lời vua dạy. Ngọc Anh dịu dàng thưa với cha:

- Thưa cha, ở đời này cái gì rồi cũng hỏng. Lâu đài, đền, chùa dầu là bằng đá nhưng rồi cũng có ngày sụp đổ. Chỉ còn có kim loại là có thể giữ được lâu dài, bền bỉ thôi. Vật  bằng kim loại có thể là một cái tượng, cái chuông, cái vạc cũng được. Theo ý con thì nên đúc một cái chuông. Khi chuông kêu nó sẽ nhắc dân chúng nhớ đến thời kỳ thanh bình này.

- Hay lắm. Cha sẽ tâu lên vua ý ấy. Chắc ngài cũng sẽ bằng lòng.

Hết kỳ hẹn ba ngày, Vương Thạch Kiều vào triều xin vua cho đúc cái chuông thật lớn để tiếng chuông có thể vang dội khắp nơi trong nước. Vua ra lệnh: Tất cả những kim loại : vàng, bạc, đồng, sắt, chì... phải được gom góp lại để đúc. Như thế tiếng chuông sẽ được ngân vang, trầm bổng. Những thợ đúc nhiều kinh nghiệm được qui tụ lại, thợ phụ là những người thanh niên cường tráng. Số thợ lên đến chín ngàn người. Ba ngàn cái lò được xây lên. Một cái khuôn bằng đất sét và cát, vĩ đại, hình dáng thật hoàn mỹ với những hình con rồng, quả châu, mặt trăng mặt trời và những câu thơ hữu lý do vua thảo ra.

Một buổi lễ được bày ra để xin sự giúp sức của trời đất. Những người thợ được cho ăn uống no nê thỏa thích. Và, ngay hôm sau, mọi người bắt tay vào việc. Họ làm ngày, đêm, quên ăn quên ngủ... cho đến lúc kim loại bắt đầu chảy.

Nhưng, khi cái chuông được lấy ra khỏi khuôn thì ai cũng thất vọng. Cái vật thành hình chỉ hơi giống cái chuông thôi, đầy chỗ lõm và nứt nẻ. Nó không có những cái hình và những câu thơ định đúc, trái lại đầy những hình ảnh ma quí nhăn nhó ghê sợ.

Không nản chí, mọi người lại bắt đầu làm cái khác. Lửa được đốt lên, một cái khuôn mới được làm lại. Năm ngày, năm đêm dài họ quên ngủ, cố gắng, và lo lắng. Họ bắt đầu đổ chất kim loại vào khuôn rồi hồi hộp đợi chờ kết quả... Và rồi cũng như lần trước, không phải là cái chuông mà là một vật đầy hình ảnh ma quỷ nhảy múa.

Mọi người thất vọng nhưng vua ra lệnh làm lại lần thứ ba... và lần thứ ba kết quả cũng không hơn hai lần trước.

Trước những thất bại nối tiếp nhau, vua trở nên giận dữ và khi vua giận thì thế nào cũng đổ cái giận vào đầu một người. Người đó là Vương Thạch Kiều. Vua phán:

- Ta cho khanh kỳ hẹn nửa tháng phải làm xong. Nếu không có chuông thì trẫm sẽ lấy đầu khanh.

Thạch Kiều thấy tình thế quá căng thẳng. Ông vẫn vui lòng chết vì vua vì nước nhưng chết vì cái việc không quan hệ này chẳng là hoài lắm chăng?

Nhớ tới Ngọc Anh, ông lại nghĩ dầu cho con gái ông có thông minh đến đâu cũng không giải quyết được việc này nên ông giấu câu chuyện đi.

Ngọc Anh lúc ấy đã biết sự thất bại của thợ đúc vì nàng vẫn hằng theo dõi cuộc đúc chuông. Thấy vẻ mặt lo lắng ưu phiền của cha sau buổi chầu, Ngọc Anh dịu dàng han hỏi mãi, ông buộc lòng phải nói. Ngọc Anh suy nghĩ.

 

Tối hôm đó, đợi cho cả nhà yên giấc, Ngọc Anh trở dậy ra vườn bày một cái bàn với hương hoa trái quả. Cô đốt hương rồi lâm râm cầu khẩn. Xong cô ngước mắt lên trời nhìn các vì sao. Cô rất giỏi thiên văn nên một lúc sau cô được biết nhiều điều ghê sợ: Cái chuông không thể thành hình được vì thiếu một linh hồn. Và nếu muốn như thế thì một cô gái phải hy sinh nhảy vào lò.

 

Ngọc Anh đau khổ vô cùng. Nếu tâu vua điều ấy thì thế nào cũng sẽ có người phải hy sinh để chuông được thành hình, nhưng như thế dân chúng sẽ oán thán cha con Vương Thạch Kiều. Cô quyết định hy sinh để cứu cha. Trí thông minh của cô lần này đã hại cô.

 

Đến ngày đúc chuông, cô khẩn khoản xin cha cho cô được đi theo để xem. Lúc đầu ông từ chối viện cớ thân gái, nắng nôi rồi lại bệnh. Ngọc Anh hứa sẽ ngồi kiệu mà xem, ông mới nhận.

 

Trong lò, những ngọn lửa cháy cao trông giống những cái lưỡi vấy máu đỏ tươi. Kim loại mềm lần và bắt đầu chảy. Đang màu xám, nó biến ra màu đỏ rồi màu trắng. Những người thợ sửa soạn đổ khuôn, để múc kim loại chảy đổ vào. Trong lúc mọi cặp mắt đều đổ dồn nhìn cái khuôn thì từ trong kiệu, Ngọc Anh lao mình chạy về phía lò. Và một tiếng kêu thét hãi hùng vang dội. Nơi lò lửa, kim khí đang sôi cuồn cuộn, kêu lên xèo xèo, sáng rực. Thân hình cô gái từ từ chìm xuống rồi mất hẳn. Những người dự cuộc sững sờ không thốt được một tiếng la trước cảnh hãi hùng đó.

 

Vương Thạch Kiều như điên dại, định lao mình vào lò chết theo con. Mọi người giữ ông lại. Ông cào cấu, xô đẩy mọi người để chạy đến lò. Lát sau kiệt lực, ông ngã xuống và ngất đi. Những người hầu đem ông lên kiệu về dinh.

Câu chuyện thật nghiêm trọng nhưng không ai dám cho vua hay vì sợ buồn lòng ngài. Mọi người lại tiếp tục công việc.

Lần này, kết quả thật mỹ mãn. Khi cái khuôn được lấy ra, một cái chuông thật lộng lẫy với hình con rồng ngậm trái châu, với những câu thơ hiện lên rõ ràng từng nét. Sau khi lau chùi xong, cái chuông bỗng sáng ngời. Nhà vua cho dân chúng vui chơi thỏa thích. Nhà nhà đều dọn dẹp sạch sẽ, sơn phết lại, treo đèn kết hoa vì chỉ còn vài ngày nữa là đến Tết rồi.

Ngày mùng một, khắp nơi nghe tiếng pháo nổ vang. Dân chúng đến xem vua thử chuông. Cái chuông được treo lên cái chân bằng gỗ quý, chắc chắn. Bên cạnh để sẵn cái búa bằng vàng.

Vua bước ra, thong thả cầm lấy búa gõ nhẹ vào chuông ba lần liên tiếp.

Ba tiếng chuông vang lên cách đều nhau. Tiếng chuông thật kỳ lạ. Giống như tiếng thở dài não ruột, tiếng than khóc, tiếng tỉ tê nức nở của người thiếu nữ tiếc rằng đã phải giã từ cõi đời quá sớm trong lúc còn xuân xanh. Tiếng chuông vang dội trầm bổng khắp nơi như điều vua mong muốn.

Hùng Vương 17 hài lòng vô cùng, truyền cho vời Vương Thạch Kiều vào thưởng tặng.

Nhưng, vị quan già đáng thương kia đã chết rồi. Chết vì thương nhớ con. Chết trong niềm cô quạnh không có ai ở cạnh để hỏi han thăm viếng. Ông chết giữa lúc nàng Xuân vui vẻ đến, mọi người tưng bừng đón Xuân. Nghe tin Vương Thạch Kiều chết, mọi người đều thương tiếc và hiểu rõ nguyên nhân cái chết của ông. Nhưng không ai dám nói rõ cho vua hay. Thế là Xuân năm đó, dân chúng kém vui. Mỗi ngày đầu năm chuông được đánh lên để nhắc đến vị quan già.

TỶ MUỘI     

(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa số 99, ra ngày 1-1-1969)