Tối nay, ba bỗng gọi anh Hoàng và Dũng lại, bảo:
- Hai con lớn cả rồi, có lẽ cũng cần tiền để xài phí. Đây, ba cho mỗi đứa năm chục đồng. Với số tiền nhỏ này, chắc các con chẳng mua gì được nhiều, phải không? Vậy các con hãy dùng nó làm thế nào sanh lợi thêm nữa, để vừa có tiền vừa tập tính toán cho quen.
Thôi đã khuya lắm rồi, các con đi ngủ đi!
Hai anh em nhìn nhau ngạc nhiên. Lần thứ nhứt ba cho một số tiền lớn và dặn dò như thế làm cả hai thấy bối rối. Anh Hoàng năm nay mười bốn tuổi, và Dũng chỉ mới mười hai, thì biết làm gì để sanh ra tiền? Phải chi ba cho tiền để xài, rồi thôi, thì khỏe biết mấy! Dũng cầm tiền trong tay mà không mừng chút nào, đây là một gánh nặng chớ đâu phải là điều vui. Nhưng không thể trái lời ba được, cả hai đều không muốn người buồn lòng. Vả lại, lời ba dạy bao giờ cũng có lợi cho các con.
Hai anh em cùng ngủ chung giường, và cùng trằn trọc suy nghĩ miên man. Lục lọi trong trì mãi, Dũng vẫn chưa tìm được một phương cách nào. Bây giờ Dũng mới rõ: muốn kiếm ra tiền thật khó khăn biết bao! Dũng thấy thương ba quá! Người đã chịu khổ cực, làm việc nuôi sống gia đình. Hèn nào ba hay tiếc từng đồng bạc nhỏ. Phải rồi, vì đó là do những giọt mồ hôi gian lao của ba tạo nên. Thế mà lâu nay, Dũng ưa dùng tiền ba cho để mua đồ chơi bậy bạ chứ! Dũng hối hận rất nhiều.
Chợt anh Hoàng đập tay xuống giường, thở phào thốt:
- Phải rồi!
Dũng giựt mình quay lại hỏi:
- Anh tìm ra... được rồi à? Cho em biết với!
- Ừ, được rồi! Nhưng cho mầy biết, mầy... ăn cắp của tao sao! Để mai rồi sẽ rõ.
Dũng cuống lên. Anh Hoàng đã có phương pháp làm ra tiền rồi, còn mình chưa có một tia sáng nào cả, làm sao đây? Dũng lại tiếp tục lục lọi trí óc, nhưng vẫn mù tịt, và sau cùng mệt mỏi, lịm dần trong giấc ngủ.
Trưa hôm sau, đang lúc dùng cơm, ba hỏi:
- Thế nào, hai con có cách gì cho năm chục đồng tăng lên không?
Anh Hoàng đứng dậy, hớn hở đáp:
- Dạ có, con có rồi! Để con lấy ba xem.
Anh đẩy ghế, đi mau lên nhà trên. Ba quay lại hỏi Dũng:
- Còn con?
Dũng bẽn lẽn đáp nhỏ:
- Dạ... chưa!
Ba mỉm cười:
- Cố lên nhé!
Má vừa gắp thức ăn cho Dũng vừa nói:
- Ông bày đặt quá!
- Ậy, tôi tập cho chúng làm việc mà.
Anh Hoàng vừa trở xuống, lên tiếng:
- Dạ đây, ba!
Mọi người nhìn lên. Anh vui vẻ giơ cao hai vé số!
Cơm nước xong, Dũng đi thơ thẩn trước sân, lặng lẽ nghĩ ngợi như một người lớn.
Nhà Dũng ở vào vùng ngoại ô nên quanh nhà có đất rộng trồng cây cối mát mẻ. Trời đã trưa lắm rồi, nhưng ánh nắng xuyên qua những tàn cây đan nhau, rơi xuống đất, chỉ còn là những đám, những hạt nhỏ rải rác sáng dịu dàng.
Dũng đến ngồi dưới gốc một cây trứng cá, nhặt một mảnh ngói, vẽ nguệch ngoạc vô tình trên cát. Có tiếng gà gáy đằng xóm, giọng trầm bổng kéo dài rơi vào không gian vắng lặng, buồn làm sao! Dũng lắng tai nghe, nét mặt bỗng sáng hẳn lên như vừa khám phá ra một điều gì hay đẹp, rồi vụt đứng lên, đi mau vào nhà, hỏi má:
- Giờ này chợ còn bán không má?
- Tan hết rồi! Con hỏi làm gì?
- Con tính đi chợ chơi, mà thôi, để sáng mai vậy.
Dũng quay trở ra sân, có vẻ vui tươi và cởi mở.
Hôm sau, Dũng xin ba má cho đi chợ thật sớm, khá lâu mới về đến, hai tay ôm khư khư một bọc giấy, rón rén đi xuống nhà dưới, để dưới bộ ván, và lấy rổ đậy lại. Những hành động "bí mật" ấy không ai hay cả.
Lúc ba đi làm về, thay đồ xong, ngồi hút thuốc trên nhà trên, Dũng xách bọc giấy có tiếng kêu chút chít ấy, lại sau lưng:
- Ba ơi, coi cái nầy của con nè!
Ba quay lại:
- Gì đó?
Dũng cho tay vào bọc, bắt để trong lòng bàn tay cho ba thấy hai con vật tròn trịa xinh xắn, có lông màu vàng nhạt. Chúng há những cái mỏ bé bỏng kêu chen chét. Đó là hai chú gà con. Dũng giải thích:
- Con lấy tiền ba cho, mua hai con gà nầy có mười đồng. Con sẽ nuôi cho chúng lớn, rồi chúng sanh ra gà con, gà con lớn lên, con đem bán lấy tiền... Vậy được không ba?
Ba vuốt đầu Dũng, tươi cười đáp:
- Được lắm chứ! Con tính hay quá, ba chúc con thành công nhé!
Dũng dạ nhỏ, rồi tíu tít, vui vẻ chạy đi khoe với má.
Nhưng mọi việc không êm xuôi như Dũng nghĩ. Ngay ngày sau đó, một con gà ngã lăn ra chết, mặc dù Dũng hết sức chu đáo! Và sáng hôm nay, ngày thứ tư, Dũng thăm con gà còn lại như mọi bữa, để rồi thấy quặn cả lòng: nó đã chết cứng tự lúc nào!
Dũng đem xác con vật chôn cất tử tế, vẻ mặt buồn bã vô cùng. Dũng cho má hay, và nói:
- Con đã hiểu, hai con gà đó cũng như hai đứa nhỏ vậy, chúng không có ba má, nên không thể sống được, phải không má? Bây giờ con không nuôi gà con nữa, con sẽ nuôi gà giò. Má mua giùm con nhé?
- Ờ, đưa tiền má mua cho. Mà con muốn mua loại gà gì?
- Con thích gà nòi má ạ! Nó mạnh mẽ oai vệ lắm!
Vừa khi ấy có tiếng anh Hoàng reo gọi từ ngoài cổng vọng vào. Anh đi chợ từ sớm để mua tờ nhựt trình dò số, giờ về đến kêu om, không chừng anh được trúng.
- Thôi, đừng buồn, lấy đi! Chớ có nuôi gà nữa, mua giấy số như tao vậy nè!
Dũng lắc đầu từ chối:
- Cám ơn anh, em còn tiền. Anh không nghe ba thường nói sao? "Thua keo này bày keo khác" mà! Nuôi gà con không được thì em nuôi gà bự.
- Hừ! Để xem mày làm được gì.
Lần nầy Dũng may mắn thành công. Cặp gà nòi một trống một mái của má mua giùm rất khỏe mạnh. Nhờ có đất rộng, chúng được tự do chạy nhảy kiếm ăn nên rất chóng lớn. Chẳng bao lâu, con gà mái bắt đầu đẻ. Quả trứng đầu tiên được Dũng nâng niu, đem khoe với mọi người, xem quí hơn vàng. Đẻ được mười bốn trứng, gà ấp, và non tháng nở ra một đàn gà con mủn mỉn, khỏe mạnh như cha mẹ chúng. Dũng mừng rỡ làm sao! Tối ngày má luôn thấy Dũng lo đến bầy gà, cho ăn uống, vuốt ve, và có khi nói chuyện với chúng nữa!
Trong khi ấy, anh Hoàng vẫn tiếp tục mua vé số. Anh hy vọng sẽ trở thành triệu phú. Nhưng triệu phú đâu không thấy, chỉ thấy số tiền của anh cạn dần. Mãi đến lúc anh sắp sửa thất vọng, thần tài mới trở lại cho anh trúng năm trăm đồng, để kéo anh về với những ước mơ rực rỡ. Anh hăng hái mua số nhiều hơn.
*
Một thời gian sau, vào một buổi tối, gia đình Dũng quây quần bên ngọn đèn dầu, trừ anh Hoàng có vẻ tư lự, mọi người đều vui trong bầu không khí ấm cúng của gia đình. Bỗng Dũng bước đến bên ba, hai tay đưa một tờ giấy bạc, thỏ thẻ:
- Thưa ba, con xin đưa lại ba năm chục đồng để ba mua thuốc hút.
Ba xếp tờ báo đang đọc dở, quay lại ngạc nhiên:
- Tiền gì vậy?
- Dạ, tiền ba cho con mua gà lúc trước đó. Hôm qua con nhờ má bán đàn gà được mấy trăm ba ạ! Con nào cũng lớn mập nên được giá ghê!
- Chưa ba ạ, con tính với má lấy tiền nuôi một con heo, má đã bằng lòng.
Ba cười lớn:
- Cha! Làm ăn lớn dữ há!
Rồi quay sang hỏi anh Hoàng:
- Còn Hoàng, trúng được mấy triệu rồi?
Anh thẹn thùng cúi mặt. Má đáp thế:
- Ối! Cái thằng đó có tiền bao nhiêu mua số hết, sạch túi rồi mà chẳng trúng một xu!
Dũng bàn:
- Anh à, anh đừng mua số làm chi, cứ chăn nuôi như em vậy. Em mua heo còn dư tiền xin đưa anh làm vốn.
Anh Hoàng ngẩng lên:
- Tao mà xin tiền của mầy hả?
- Không, em chỉ cho mượn chừng nào anh có sẽ trả.
Ba xen vào:
- Phải đó Hoàng, hãy nghe thằng Dũng đi. Con không muốn nuôi gà, heo thì nuôi thỏ, bồ câu... cũng có lợi lắm.
Anh Hoàng cúi đầu lặng thinh. Ba đưa tay ôm Dũng vào lòng, và nói:
- Các con thấy chứ? Ta không nên mua lấy những hy vọng mỏng manh, mong chờ đến sự may mắn, mà chỉ nên tìm những nguồn hy vọng có thể thực hiện, như Dũng đã làm thật đáng khen thưởng.
NGUYỄN VĂN NGHỆ
(Trích từ tạp chí Tuổi Hoa số 9, ra ngày 25-9-1963)
Không có nhận xét nào:
Không cho phép có nhận xét mới.