Ngày... tháng... năm...
Hôm nay tôi đi học. Hai quyển vở mới kẹp cẩn thận vào nách, bút thước trên tay, vừa bước từng bước cẩn thận trên đôi guốc gỗ láng sơn tôi vừa lẩn thẩn nghĩ đến mấy thằng bạn đã trên 3 tháng rồi tôi chưa gặp (mấy thằng ở trên chợ kia, chứ mấy thằng dưới xóm thì đi chơi với tôi ngày một). Nghĩ đến văn phòng thấp lè tè sát bên cạnh văn phòng mà lớp nhì 1 – lớp tôi – sẽ học. Lẩn thẩn nghĩ đến cái sân trường nhớp nhúa đầy cả bùn sau mỗi trận mưa, đến cái thân cây khẳng khiu dùng làm trụ cờ. Nghĩ đến ông hiệu trưởng trẻ măng với đôi kính trắng kỳ cục và cả đến ông coi trường già nhăn nhó, khó chịu nữa.
Tôi bỗng thấy lo lo và bớt háo hức khi nghĩ đến thầy Bảy, ông thầy có bộ mặt nghiêm nghiêm dưới hàm ria cứng ngắc sẽ dạy tôi năm này. Nhất là vì thằng Bảo, học hơn tôi một lớp, đi bên cạnh cứ luôn miệng hù: – Học thầy Bảy mà dở như mày là chết Yên à! Ổng dữ lắm lận! Không thuộc bài lần thứ nhứt là ổng nắm tai mày kéo ra, vô, lên, xuống đủ 4 bận rồi ông bắt quì cả buổi. Lần thứ nhì là mày tha hồ đếm lằn trên lưng. Còn lần thứ ba là ổng đuổi mày về đi chăn bò liền. Mà bài lớp nhì khó chớ đâu phải dễ. Có khi có cả chữ Tây như Ri Vi E nề, đủ thứ hết...
Thằng Bảo càng nói, bụng tôi càng thót lại. Mồ hôi rịn ra chẳng biết vì nắng, vì đi xa hay vì sợ, bò nhột nhạt trên mặt, thấm ướt cả chiếc áo ủi hồ. Còn đôi guốc xuồng tai quái này nữa chớ. Lúc nãy tôi hãnh diện bao nhiêu thì lúc này lại khổ vì nó bấy nhiêu, chứ trật lên, trật xuống làm tôi xuýt té mấy lần. Cuối cùng tôi làm theo kiểu thằng Bảo là xách tuốt lên, hai tay hai chiếc.
Tôi chợt nhớ đến mẹ tôi. Giờ này chắc bà đang cặm cụi bên luống cải hoa vàng, đang tưới nước bên giàn bí, đang xem cây đu đủ mới nở hoa. Hôm qua, giờ này tôi còn đang ở nhà, tưới nước, bắt sâu... Tôi bỗng muốn vất hết sách vở, chạy ù một mạch về nhà.
... "Hàng năm, cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nôn nao nhớ đến..." Bài chính tả đầu tiên thầy Bảy đọc chậm rãi nên đứa nào viết cũng được cả. Thằng Tới mới đầu năm mà cũng không nhịn được cái tính dắn mắt. Thầy vừa đọc xong bài chính tả, xoay lưng đi lên là dưới này nó đã "phóng tác" ngay: "Hàng năm cứ vào cuối thu, chó ngoài đường chạy nhiều và trên không có những đám mây lồng lộn, lòng tôi lại..." Và thế là thầy tóm ngay tai cu cậu, và dầu mới kéo ra, vô, (chứ chưa đủ ra, vô, lên, xuống như thằng Bảo tả) cu cậu đã méo xệch cái mồm kêu đau. Cả lớp ngồi im thin thít, không dám cười một tiếng...
Vừa tan học tôi đã kẹp vở vào nách, hai tay cầm hai chiếc guốc, chạy ù một mạch về nhà, mặc cho thằng Bảo ơi ới gọi ở đằng sau...
Ngày... tháng... năm...
Dạo này trời cứ mưa dầm dề luôn. Mà con đường đất đỏ từ nhà tôi đến trường mới thật là kỳ cục. Mùa nắng thì cứ đầy cả bụi lên mà bây giờ thì nhầy nhụa những bùn và trơn như mỡ. Mấy bờ ruộng dọc theo con đường bây giờ lõng bõng những bùn non, trông thật kinh.
Đầu đội chiếc nón cũ mèm (mẹ tôi đã phải vác roi ra đe không thì còn lâu tôi mới chịu đội), sách vở nhét vào bụng, guốc dép vất hết ở nhà, tôi phải bấm chặt mấy đầu ngón chân vào bùn bước cẩn thận mà vẫn bị trợt té lia lịa. Trời mưa được 1 tuần thì tôi đã phải chạy về nhà thay quần áo đến hai lượt. Quần áo, sách vở, tóc tai bê bết những bùn trông thật thảm. Mấy thằng đi cùng đường với tôi thì khoái chí lắm. Chúng nó ôm nhau mà cười nghiêng cười ngửa. Cả lũ, nhất là thằng Bảo, cứ bô bô cái mồm:
- Chà, thằng này cẩn thận quá sức! Làm đường họ đo rồi mà nó còn đo đi, đo lại nữa chớ!
- Chắc nhiều ếch lắm hả Yên? Tao thấy mày chụp hoài...
Ngày... tháng... năm...
Vậy là gần tới tết rồi. Thầy Bảy vừa mới nói đến trại tết là cả lớp đã nhao nhao cả lên. Thằng thì đòi đóng trại ở trên chùa, thằng thì đòi xuống Vực Lở, thằng Tới – lại là thằng Tới – nhất quyết đòi đi qua soi ông Thắm. Cả lũ cười bò cả ra bàn, soi ông Thắm cách trường tôi năm cây số là ít.
Sau cùng thầy nói là đóng ngay trong trường, lớp nào đóng trước sân lớp đó. Cả lớp xì lên một tiếng và xìu như bánh xe xẹp. Tưởng đi đâu chứ ở trong trường thì vui vẻ cái nỗi gì. Nhưng ngay sau đó lại nhao nháo cả lên. Nào là chia đội, chia toán. Thằng thì đem lều, đem gậy. Thằng thì đem chén, đem bát... Ồn cứ như là vỡ chợ. Roi mây, quì, xoắn tai... bây giờ hình như chẳng có công hiệu gì cả. Thầy Bảy ngồi trên bàn chỉ còn nước lắc đầu, cười.
Vừa tan học tôi đã kẹp sách vở chạy ù về nhà. Mẹ tôi đang xào nấu đồ ăn trong bếp. Tôi hét thật to từ ngoài cửa: – Mẹ! Mẹ! Thầy con nói còn có hai tuần nữa là tết. Có cắm trại nữa đó. Mẹ may cho con bộ đồ mới nghe!
Ngày... tháng... năm...
Trời nắng khủng khiếp. Nắng làm khô queo cả mấy cây ổi con con trồng đằng sau sân trường. Hơi nóng hầm hập hắt từ mái tôn xuống làm lớp học hừng hực khó chịu. Thầy Bảy vừa quệt mồ hôi vừa nhăn nhó giảng bài trên bục. Tụi tôi thằng thì ngủ gục, thằng thì lấy vở quạt phành phạch, thằng thì lơ đãng ngó ra dòm cửa sổ. Chẳng có đứa nào chăm chú nghe thầy giảng cả. Thằng Bách giờ chắc đang mơ đến Đà Nẵng rồi, ba nó hứa cho đi tới ba tuần lận. Thằng Toàn, thằng Thu thì được vô tỉnh. Thằng Mẫn khoèo khoèo tay tôi:
- Yên nè, ít bữa nghỉ cái tao với mày lên Đồng Xoài hái sim nghe. Ba tao dẫn đi!
Tôi gật gật đầu, gì chứ sim ở Đồng Xoài thì khỏi nói đi. Trái nào trái nấy to bằng ngón tay cái là ít.
Thầy Bảy vừa giảng xong bài toán cuối cùng trong chương trình. Vừa xoa tay thầy vừa hỏi:
- Còn em nào hỏi điều gì không?
Thằng Thành, chắc vừa mới ngủ dậy, mắt nhắm mắt mở hỏi:
- Thưa thầy bao giờ nghỉ hè thầy?
Cả lớp cười bò ra bàn. Thầy Bảy vừa cười vừa lắc đầu:
- Nghỉ hè hả? Được rồi tôi cho trò nghỉ hè!
Thế là cu Thành bị tống ra hè ngồi cho đến hết giờ.
Nhìn qua khung cửa sổ, tôi thấy cây phượng cỗi lấm tấm hoa đỏ, thấy mấy con diều bay cao tít. Thằng Mẫn khoèo tay tôi:
- Vậy là gần nghỉ hè rồi. Yên hỉ.
Tôi mỉm cười:
- Ai hổng biết! Còn một tuần ba ngày nữa là nghỉ...
ĐÔNG YÊN
(Trích tuần báo Thiếu Nhi số 91, ra ngày 27-5-1973)
