Nhân vật:
VŨ BẰNG : Đứa bé trai mang rau cải xuống nhà bếp của lâu đài nhà vua
LAN ĐÀI : Em của Vũ Bằng, cũng mang rau cải
NHÀ VUA ; Chủ lâu đài
HOÀNG HẬU.
CÔNG CHÚA YẾN NHI.
LÊ ĐOAN : Một vị giáo sư già dạy công chúa Yến Nhi làm toán
BÀ CẨM TÚ VÀ CÔ HOA : Cô giáo của công chúa Yến Nhi
BÀ VÚ : Người coi sóc công chúa
HẦU CẬN.
Quang cảnh : Phòng ngủ của Công Chúa Yến Nhi, đồ chơi và sách để khắp nơi.
HỒI I
(Vũ Bằng và Lan Đài từ bên trái căn phòng công chúa bước vào)
VŨ BẰNG (ra hiệu) : Lại đây anh nói cái này nè Lan Đài, em đã thấy rõ căn phòng nầy chưa? Có thể nói đồ chơi ở đây nhiều hơn cả một tiệm bán ở ngoài thành.
LAN ĐÀI : Vâng, thật vĩ đại (đưa mắt nhìn những con búp bê rồi la lên) Ồ! Xem những con búp bê kia kìa, lớn có, nhỏ có, có tới cả chục tá búp bê lận.
VŨ BẰNG : Còn những thứ đồ chơi khác nữa chớ, nào gấu bông nè, cờ nè, giầy trượt tuyết, xe trượt nữa nè.
LAN ĐÀI (chạy tới tủ đựng sách) : Còn nữa, nhiều nhất là sách nè. Vũ Bằng, anh tới coi, công chúa Yến Nhi đọc sách nhiều quá.
VŨ BẰNG (lấy một quyển sách mở ra xem) : Đây là quyển sách nói về hải tặc và cuộc chôn giấu kho tàng.
LAN ĐÀI : Nhiều sách quá, nếu em mượn một cuốn, anh ngĩ là công chúa có phiền không?
VŨ BẰNG : Nếu mượn làm sao chúng ta trả lại. Bổn phận của chúng ta là mang rau cải xuống nhà bếp, chớ đâu phải đi lang thang quanh lâu đài, nếu mà bà bếp bả bắt gặp, chúng ta sẽ bị ăn đòn. Tốt hơn chúng ta ra khỏi phòng công chúa đi.
(Có tiếng chân đi tới)
LAN ĐÀI : Thôi trễ quá rồi! Có người sắp đến đây, làm sao bây giờ?
VŨ BẰNG : Đừng hấp tấp, chúng ta hãy trốn dưới gầm giường đi.
LAN ĐÀI : Ở dưới gầm giường à?
VŨ BẰNG : Chớ sao! Nhờ tấm chăn giường che khuất họ không thấy anh em mình đâu, nhanh lên, chui xuống đi, nếu không họ thấy bây giờ.
(Vũ Bằng và Lan Đài vừa chui xuống gầm giường thì công chúa Yến Nhi và bà vú bưng thức ăn bước vào)
YẾN NHI : Tôi đã bảo vú là tôi không ăn mà, tôi không ăn vú đừng có ép tôi.
BÀ VÚ : Công chúa Yến Nhi! Công chúa sao vậy? Công chứa bao giờ có lời nói cộc cằn gắt gỏng như thế.
YẾN NHI : Tôi xin lỗi vú.
BÀ VÚ : Công chúa chịu khó ăn các thức ăn ngon này đi.
YẾN NHI : Tôi không đói.
BÀ VÚ : Thế thì tôi để thức ăn trên bàn, lát nữa nếu đói thì công chúa lấy ăn. Bây giờ công chúa để tôi chải tóc lại cho công chúa vì gần tới giờ học toán rồi.
YẾN NHI : Tôi không muốn học toán nữa, tôi mệt quá.
BÀ VÚ : Đừng có làm nũng, công chúa phải học toán, nếu không công chúa sẽ không biết cộng và trừ.
(Người hầu cận bước vào)
HẦU CẬN : Có ông Lê Đoan đến (nói xong tên hầu cận cúi chào rồi lui ra)
(Ông Lê Đoan Giáo Sư toán bước vào)
BÀ VÚ : Đây là thầy giáo của công chúa, công chúa hãy sửa soạn đồ học đi: Cây viết chì bạc và quyển sách bọc vàng của công chúa đâu rồi?
YẾN NHI : Tôi liệng nó qua cửa sổ rồi (lấy tay chỉ qua cửa sổ).
BÀ VÚ : Thế thì công chúa dùng viết chì cây và quyển sách thường vậy. (Cầm viết chì và sách)
YẾN NHI (khoanh tay lại) : Tôi không muốn viết, tôi không thích làm việc với mấy con số.
BÀ VÚ : Không thể được, giáo sư hãy bắt đầu dạy công chúa đi.
(Bà Vú đi ra)
LÊ ĐOAN : Chào Công Chúa Yến nhi, Công Chúa hãy mở sách toán trang hai đi.
YẾN NHI : Trang hai à! Làm sao tôi lật được trang hai.
LÊ ĐOAN : Thế thì công chúa hãy làm thử bài toán cộng là công chúa biết lật trang 2 liền, đây là bài toán : Nếu Hoàng Tử Anh Tú có sẵn một cái chuông kim cương mà má cậu ta cho thêm một cái nữa thì hỏi cậu ấy có tất cả mấy cái chuông kim cương?
YẾN NHI : Làm sao tôi biết được, tôi chưa bao giờ nghe nói đến hoàng tử Anh Tú.
LÊ ĐOAN (đập viết chì lên quyển sách) : Trả lời câu hỏi, làm ơn trả lời câu hỏi.
YẾN NHI : Rất dễ, có tất cả hai mươi cái chuông kim cương.
LÊ ĐOAN (trợn mắt) : Hai mươi cái?
YẾN NHI : Chớ sao, tôi có hai mươi cái thì hoàng tử Anh Tú tại sao không thể có hai mươi cái chuông kim cương.
LÊ ĐOAN : Trời ơi! Một với một là mấy?
YẾN NHI (ngáp dài) : Ba!
LÊ ĐOAN : Là ba à?
YẾN NHI : Phải, là ba.
LÊ ĐOAN : Không được, một với một là hai! Là Hai!
YẾN NHI : Tôi nói một với một là ba. Tôi là công chúa, tôi ra lệnh một với một là ba, ông nghe chưa?
(Nhà Vua và Hoàng Hậu bước vào)
NHÀ VUA : Chuyện gì vậy? Chuyện gì vậy Yến Nhi? Con không thể ra lệnh một với một là ba được.
HOÀNG HẬU : Một với một là hai, Yến Nhi dễ thương, ai ai cũng nói là hai con à.
NHÀ VUA : Ông Lê Đoan, tôi nghĩ ông là giáo sư giỏi nhất nước.
LÊ ĐOAN : Vâng thưa bệ hạ...
NHÀ VUA : Thế thì tại sao công chúa lại nói, một với một là ba. Bất cứ ai cũng biết điều đó sai.
LÊ ĐOAN : Bất cứ ai cũng biết nhưng công chúa không biết.
HOÀNG HẬU : Không biết à?
LÊ ĐOAN : Vâng, thưa không biết (mở một quyển sổ nhỏ ra) ngày thứ hai zero điểm, ngày thứ ba zero điểm, ngày thứ tư zero điểm, ngày thứ năm...
HOÀNG HẬU : Thôi, thôi, dừng lại!
NHÀ VUA : Ông Lê Đoan, chúng ta sẽ bàn chuyện này sau, bây giờ giáo sư về, ngày mai lại.
LÊ ĐOAN : Vâng, thưa bệ hạ.
(Ông Lê Đoan đi ra)
NHÀ VUA : Yến Nhi! Buồn thay, một công chúa mà không biết làm tính cộng.
YẾN NHI : Con không cần.
HOÀNG HẬU : Không được Yến Nhi, con phải cần đến tính cộng.
(Hầu cận bước vào)
HẦU CẬN : Tâu bệ hạ! Viên giáo sư dạy cỡi ngựa đang đợi công chúa đến học.
NHÀ VUA : Tốt lắm. Yến Nhi, con ra học đi.
YẾN NHI : Vâng, thưa cha.
(Yến Nhi lui ra)
HOÀNG HẬU : Nếu Yến nhi dở toán, thì các môn khác của nó ra sao?
NHÀ VUA : Chúng ta sẽ biết. Ê! Hầu cận.
(Hầu cận bước vào)
HẦU CẬN : Tâu bệ hạ có điều chi?
NHÀ VUA : Gọi các vị giáo sư đến đây.
HẦU CẬN : Tâu vâng (gọi lớn) mời các vị giáo sư đến triều kiến bệ hạ.
(bà Cẩm Tú và cô Hoa bước vào)
NHÀ VUA : Cô Hoa, cô dạy công chúa đánh vần, công việc ra sao?
CÔ HOA : Tâu bệ hạ. Tôi đã cố gắng.
NHÀ VUA : Công chúa được mấy điểm?
Cô HOA (mở sách ra lật mấy tờ) : Thứ hai zero điểm, thứ ba zero điểm, thứ tư zero điểm, thứ năm ze...
HOÀNG HẬU : Thôi dừng lại, dừng lại. Tới phiên bà Cẩm Tú dạy công chúa viết, công việc ra sao?
BÀ CẨM TÚ : Tâu bệ hạ và hoàng hậu, tôi không thể dạy công chúa được.
NHÀ VUA : Không thể, sao vậy?
CẨM TÚ : Thứ hai công chúa liệng viết vào tôi, thứ ba công chúa liệng bình mực, thứ tư...
HOÀNG HẬU : Dừng lại đi, tôi không muốn nghe nữa.
NHÀ VUA : Hầu cận, mi hãy dẫn mấy vị giáo sư này đến vị quản thủ tiền công, nói rằng ta bảo phát cho mỗi vị một miếng vàng thừa, họ chỉ đáng được thứ đó.
HẦU CẬN : Vâng.
(các giáo sư và hầu cận ra đi)
HOÀNG HẬU (khóc) : Chúng ta phải làm cái gì bây giờ, Yến Nhi con ta sẽ ra sao?
NHÀ VUA (đi lên đi xuống, hai tay ra dấu chán nản) : Zero, zero, môn nào cũng toàn ra zero, một con bé không biết gì cả.
HOÀNG HẬU : Và tại sao con chúng ta lại quá ư gắt gỏng. Có ai mà nói đến một công chúa gắt gỏng bao giờ đâu.
NHÀ VUA : Thật đáng sợ cho con tôi, được rồi, tôi sẽ chịu mất một túi vàng để biết nguyên nhân sự gắt gỏng của con chúng ta.
(hầu cận bước vào)
HẦU CẬN : Tâu bệ hạ đã đến giờ chơi cờ.
NHÀ VUA : Tốt lắm!
(nhà vua và hàng hậu đi ra)
HỒI II
Vũ Bằng và Lan Đài chui ra khỏi gầm giường
LAN ĐÀI : Trời ơi! Công chúa Yến Nhi gắt gỏng và dở đến thế sao? Tôi tự hỏi nếu các công chúa khác đều làm vậy thì sao?
VŨ BẰNG (cao hứng diễn lại thái độ của công chúa) : Tôi ra lệnh một với một là ba. Oai thiệt!
LAN ĐÀI : Nhà vua nói sẽ cho một túi vàng ai mà tìm ra được nguyên nhân tật xấu của công chúa, chúng ta không biết gì về công chúa cả.
LAN ĐÀI : Má thường nói rằng khi đứa bé gắt gỏng thì luôn luôn hay cãi lý, và chúng thường khóc khi không có đủ không khí trong sạch.
VŨ BẰNG : Cô ta không phải là bé, hãy nhìn chung quanh, đồ chơi cả đống, vả lại cô ta có cỡi ngựa nữa mà.
LAN ĐÀI : Điều đó thì đúng (đi tới cái bàn), thức ăn của cô ta đây, nào rau cải, súp, bánh mì thịt, sữa, trái cây tươi, thức ăn của cô ta không có gì là dở cả.
VŨ BẰNG : Nhưng cô ta lại không ăn trong khi mọi thứ đều ngon cả chớ?
VŨ BẰNG (ăn vài miếng bánh mì) Ngon thiệt!
(Công chúa Yến Nhi bước vào)
YẾN NHI : Các bạn là ai? Anh kia, tại sao anh lại dám ăn đồ ăn của tôi thế?
LAN ĐÁI : Tôi là Lan Đài!
VŨ BẰNG : Còn tôi là Vũ Bằng!
LAN ĐÀI : Chúng tôi đem rau cải xuống nhà bếp và tình cờ đi qua đây và... Ồ! Công chúa có nhiều vật đẹp quá.
YẾN NHI (kiêu hãnh) Dĩ nhiên!
VŨ BẰNG : Tôi thích mấy quyển sách nhứt, công chúa có thể đọc cho chúng tôi nghe không?
YẾN NHI : Không, tôi không muốn đọc.
VŨ BẰNG : Tôi nghĩ rằng công chúa có thể đọc.
YẾN NHI : Tôi là người đọc giỏi nhứt, không ai có thể đọc hơn tôi.
VŨ BẰNG : Thế thì công chúa đọc chuyện cướp bể này đi (hai tay cầm quyển sách đưa tới) tôi thích nghe chuyện này lắm.
YẾN NHI : Được (mở quyển sách ra) : tựa đề là... cây... g... ậy của cướp bể.
VŨ BẰNG : Cây gậy của cướp bể à? Tựa đề mang tên kỳ lạ thật.
LAN ĐÀI (nhìn vào quyển sách) : Không phải, tựa đề là kho tàng của cướp bể cơ.
YẾN NHI (đóng sách lại) : Tôi không thích đọc.
VŨ BẰNG : Ơ!
LAN ĐÀI : Thế thì chúng ta chơi gì đi?
VŨ BẰNG : Hay lắm (cầm quả banh và cây gậy) Lan Đài hãy liệng quả banh còn công chúa thì đánh, ai đánh hụt thì thua.
YẾN NHI : Bằng lòng.
LAN ĐÀI : Sẵn sàng chưa (liệng quả banh và công chúa Yến Nhi đánh hụt)
VŨ BẰNG : Hụt rồi, thua một!
YẾN NHI : Tôi đánh không được vì Lan Dài liệng không đúng.
VŨ BẰNG : Công chúa đánh không được à?
YẾN NHI : Sao không được, tôi là người đánh giỏi nhứt mà!
VŨ BẰNG : Công chúa đánh không được là tại vì công chúa dở chớ tại sao lại Lan Đài.
YẾN NHI : Sao anh dám nói là tôi đánh không được.
VŨ BẰNG : Bởi vì công chúa dở qua, công chúa đọc mà cũng sai, cái gì mà "cây gậy của cướp biển" ê, lêu lêu...
YẾN NHI : Anh là thằng con trai khó chịu, tôi sẽ nói với cha tôi giam anh vào ngục.
LAN ĐÀI : Còn lâu công chúa mới làm được.
YẾN NHI : Ai dám ngăn tôi chớ?
(nhà vua và hoàng hậu bước vào)
NHÀ VUA : Cái gì mà ồn ào vậy hả ?
YẾN NHI (chỉ Vũ Bằng) : Con muốn giam thằng bé này vào ngục!
NHÀ VUA : Con quên rồi sao Yến Nhi, nơi đó chứa rau cải của nhà bếp, không còn phòng nào cả.
HOÀNG HẬU : Con yêu, tại sao con muốn giam đứa bé đó vào ngục, nơi đó ẩm ướt và vắng lạnh.
YẾN NHI : Thế mới đáng cho nó. Nó dám nói rằng con dở, con không thể đánh banh (dậm chân) nó đáng sợ lắm, con không thích nó.
HOÀNG HẬU : Yến Nhi, sao con dữ quá vậy?
NHÀ VUA : Con sao vậy hả Yến Nhi?
LAN ĐÀI : Tâu bệ hạ, con biết nguyên nhân.
HOÀNG HẬU : Con biết à? Con hãy nói tại sao công chúa hay gắt gỏng.
NHÀ VUA : Và tại sao nó học dở quá.
LAN ĐÀI : Thưa vâng, con xin nói, cậu của con là anh Đại cũng y hệt như công chúa.
VŨ BẰNG (la lên) : Đúng rồi, cậu ta cũng gắt gỏng, hay dậm chân khi bực và cậu ấy có điểm xấu ở trường nữa, cho tới khi chúng ta tìm ra...
HOÀNG HẬU : Tìm ra cái gì? Cậu ấy bịnh à?
VŨ BẰNG : Thưa không, cậu ấy không bịnh gì cả.
LAN ĐÀI : Chúng con tìm ra là cậu ấy ngủ không đủ.
HOÀNG HẬU : Cái gì?
NHÀ VUA : Nhưng công chúa lên giường ngủ sớm mỗi tối mà.
VŨ BẰNG : Cậu Đại cũng đi ngủ sớm.
LAN ĐÀI : Tâu bệ hạ cậu ấy giả bộ ngủ, khi má cậu ấy đi khỏi, cậu ấy liền nhảy ra khỏi giường.
NHÀ VUA : Đúng rồi. Ê! Hầu cận.
(hầu cận bước vào)
NHÀ VUA : Gọi bà vú tới đây.
HẦU CẬN : Tâu vâng. (gọi lớn) Mời bà vú đến hầu bệ hạ.
(bà vú bước vào)
NHÀ VUA : Hôm qua công chúa ngủ mấy giờ?
BÀ VÚ : Tâu bệ hạ, rất trễ, vào lúc mười giờ tối, tôi có ghé vào phòng coi công chúa có ngủ yên không thì thấy công chúa đã thức dậy rồi.
HOÀNG HẬU : Lúc ấy nó làm gì?
BÀ VÚ : Dạ, công chúa đang chơi búp bê.
NHÀ VUA : Thế thì đêm hôm kia?
BÀ VÚ : Tâu bệ hạ, công chúa vẽ tranh.
HOÀNG HẬU : Thế thì đêm hôm kia nữa?
HẦU CẬN (đáp thay bà vú) : Tâu hoàng hậu, đêm hôm đó tôi sau khi săn sóc ngựa xong liền đi về ngủ, lúc đó lâu đài đã tối om chỉ trừ phòng của công chúa còn sáng.
HOÀNG HẬU (thở dài) : Chết thật, Yến Nhi!
YẾN NHI : Con không thích ngủ!
HOÀNG HẬU : Con đừng có bướng bỉnh, con biết là con đã có mấy con zero rồi không?
NHÀ VUA : Con biết luật lệ của xứ này chưa? Một luật lệ do chính tay ta viết. Ê, hầu cận, hãy đem sổ luật lệ đến đây (hầu cận đem một cuốn sổ to lớn đến), nhìn, Yến Nhi nhìn đây : Mỗi một người lớn phải ngủ được 8 tiếng một đêm. Còn các đứa trẻ nhỏ phải ngủ tối thiểu mười tiếng (nói mạnh) tối thiểu mười tiếng.
YẾN NHI : Con xin lỗi cha.
HOÀNG HẬU : Yến Nhi, con đã phạm luật, con sẽ bị trừng trị.
NHÀ VUA : Cha cấm con ăn kẹo trong ba ngày.
HOÀNG HẬU : Và con phải hứa rằng từ nay không dám đi ngủ trễ nữa.
YẾN NHI : Con xin hứa!
VŨ BẰNG : Còn việc công chúa chơi trò gì cũng dở, công chúa nên biết bất cứ ai muốn chơi giỏi cũng phải đi ngủ cả. Đó là bài luyện tập đầu tiên.
LAN ĐÀI : Nếu ngủ đủ công chúa sẽ không bị zero điểm nữa. Khi mệt nhọc công chúa sẽ không học gì được.
NHÀ VUA : Đúng, rất đúng.
HOÀNG HẬU : Sao con biết được nguyên nhân tật xấu của công chúa?
LAN ĐÀI : Thưa hoàng hậu con biết được là nhờ cậu Đại cũng đã từng làm vậy.
NHÀ VUA : Trời ơi! Thế mà tôi đã quên mất một điều quan trọng.
(nhà vua vội vã đi ra)
YẾN NHI : Má, nếu con đi ngủ sớm tối nay, thì ngày mai con có thể chơi với Vũ Bằng và Lan Đài không?
HOÀNG HẬU : Được chớ con!
YẾN NHI : Chúng ta sẽ chơi trên sân cỏ và tôi sẽ không đánh hụt nữa vì tôi sẽ đi ngủ sớm mỗi đêm.
(nhà vua hai tay cầm hai bịch vải lớn bước vào)
NHÀ VUA : Trẫm đã hứa sẽ ban thưởng cho ai biết được nguyên nhân tật xấu của công chúa, một vị vua không bao giờ thất hứa. Cả hai con đã biết câu trả lời vì thế cả hai sẽ được trọng thưởng. Đây trẫm thưởng cho cậu bé một túi vàng. Và một túi vàng nữa cho cô bé này!
LAN ĐÀI : Đội ơn bệ hạ.
VŨ BẰNG : Nhà vua muôn năm.
LAN ĐÀI : Còn hoàng hậu nữa anh Vũ Bằng, quên à?
VŨ BẰNG : Nhà vua muôn năm, hoàng hậu muôn năm.
LAN ĐÀI : Đừng có quên công chúa, công chúa giận đấy.
VŨ BẰNG (hô to) : Nhà vua muôn năm, hoàng hậu muôn năm, công chúa Yến Nhi muôn năm.
(Màn hạ từ từ)
VIỆT ĐIỂU
