Ngày xưa, tại làng Tiên Châu, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên, có một người tên Lê Như Hổ nổi tiếng về tài văn chương và nhất là ăn khỏe.
Gia đình tuy nghèo, nhưng song thân ông vẫn cố gắng cho con theo đòi bút nghiên. Thủa nhỏ, ông rất chăm chỉ, không bao giờ sao lãng việc học. Điểm đặc biệt là ông ăn uống rất khỏe nghĩa là mỗi bữa cơm ông ăn một nồi bẩy (đơn vị đo lường số gạo dùng để nấu cho bẩy người ăn). Được nửa năm ông phải nghỉ học để sang làng Thiện Phiến ở rể cho một nhà giầu có trong vùng gặp khi nhà ông quá túng quẫn
Từ khi sang bên vợ, ông không học hành gì cả, vì ai cũng tin là dù ăn khỏe đến mấy đi chăng nữa ông cũng chỉ sơi nổi một nồi năm là cùng. Bởi vậy, ăn không đủ sức, ông chẳng chịu mó tay vào việc gì. Người cha vợ thấy thế mới sang nhà thông gia phàn nàn:
- Ông bảo con ông là đứa chăm học, vậy mà không hiểu sao về bên tôi nó lười quá thể.
Thân phụ ông vội hỏi:
- Bác trách thì tôi biết vậy, nhưng xin hỏi thực bác nhé, mỗi bữa bác cho cháu nó ăn bao nhiêu cơm?
- Tôi cho nó ăn một nồi năm.
- Thế thì cháu nó không học được là phải. Bác tính, nghèo như tôi mà mỗi bữa cũng phải cố gắng cho nó ăn nổi bẩy... Vậy, bác thử cho nó ăn như thế xem sao.
Kể từ ngày được bố vợ cho ăn nồi bẩy, ông mới cầm sách học qua loa vài chữ mà thôi. Bà mẹ vợ thấy thế mới trách móc ông chồng:
- Gớm! Sao mà ông chọn được thằng rể khéo thế. Người ta thường nói là: "Lấy vợ xem tông, lấy chồng kén giống", đàng này ông đưa cái đồ ăn hại đó về chỉ tổ thêm bực mình.
- Bà đừng vội nóng. Nó ăn nhiều như thế, tất nhiên phải khỏe hơn người, rồi bà coi...
- Nếu nó khỏe hơn người thì ông thử sai nó xem có giỏi thì hãy ra phát cỏ hoang ba mẫu ruộng của mình ngoài đồng đi...
Nghe thấy thế nhưng không nói gì hết, sáng sớm hôm sau, ông Hổ lẳng lặng xách dao ra đầu làng nằm ngủ dưới gốc cây đa. Bà mẹ vợ đi chợ từ sáng cho tới xế trưa về ngang qua chỗ đó vẫn thấy ông Hổ nằm ngủ như chết mới tức mình chạy về đay nghiến chồng:
- Từ nay trở đi cứ thổi nhiều cơm cho thằng Hổ ăn nữa đi. Nó giả vờ cầm dao ra vỡ cỏ từ sáng sớm, vậy mà lúc tôi đi chợ về vẫn còn thấy nó nằm ngủ dưới gốc đa kia thôi.
Nói đoạn bà kéo tay chồng tất tả lôi ra tận nơi. Dè đâu trong lúc bà vội vã về nhà thì ông Hổ thức dậy và mới bắt đầu ra tay. Ông cầm dao lội xuống nước phát cỏ trong nửa giờ là dọn sạch sẽ ba mẫu ruộng. Cá chạy không kịp bị chết nổi lên vô số. Bởi vậy, khi hai ông bà ra đến nơi thì ruộng đã quang đãng lại còn được thêm mấy thúng cá. Lúc đó bà mẹ vợ mới tấm tắc khen sức khỏe con rể.
Một hôm, bà mẹ vợ sai ông đi mướn thợ để gặt lúa chiêm đã chín. Vì ruộng quá rộng nên phải cần tới ba mươi người thợ. Ông Hổ vâng lời nhưng đi loanh quanh một lát rồi trở về trình với mẹ:
- Thưa mẹ, con đã đi mướn nhưng họ đều bận cả, chả được người nào.
Ở nhà. bà mẹ vợ vẫn đinh ninh là sẽ có ba chục người thợ về ăn nên đã lo thổi một nồi ba mươi cơm với thức ăn dọn sẵn đầy đủ. Ông Hổ liền bóc ra ăn hết. bà mẹ vợ vừa giận vừa buồn cười hỏi:
- Mày ăn nhiều như thế có vỡ bụng ra không?
Ông Hổ thưa:
- Xin mẹ đừng giận. Mấy mẫu ruộng đó cứ để đấy, con sẽ gặt chỉ nội một ngày là xong.
Sau đó ông Hổ chặt tre, chẻ lạt mang đi. Quá nửa ngày là ông đã gặt hết rồi bó lại thành bốn gánh quẩy về.
Từ đấy bà mẹ vợ lại càng thương hơn, hết sức nuôi nấng chàng rể ăn học. Ông Hổ rất thông minh, học đâu nhớ đó. Gặp dịp trong huyện vào đám có mở cuộc đánh vật, ông ghi tên nhưng chẳng ái dám đấu vì quá biết sức ông.
Năm ba mươi tuổi ông nổi tiếng về tài văn chương. Khoa Tân Sửu, ông đi thi đỗ ngay Tiến Sĩ.
Một bạn đồng khoa với ông là Nguyễn Thanh, trong lúc ngồi chơi hai người vui đùa hỏi nhau:
- Bác có thể đài thọ cơm nước cho tôi một tháng không?
- Xin mời bác cứ tới. Dù thế nào thì tôi cũng phải lo cho đủ.
Cách một tháng sau, ông Hổ cùng với một người nhà đến thăm ông Thanh nhưng không may ông này đi vắng. Ông Hổ mới nói với vợ bạn rằng:
- Thưa bà, tôi với ông nhà có hẹn nhau đến chơi. Nhân hôm nay có việc ngang qua đây, nên ghé vào thăm ông bà. Nếu bà có lòng thết đãi thì xin cho bọn chúng tôi vào khoảng ba mươi người một bữa cơm.
Nghe thấy nói là bạn chồng tới chơi, bà Thanh vội vàng mời vào rồi kêu người thổi một nồi năm mươi cùng giết một con lợn béo và làm sáu mâm cỗ đoạn bưng lên. Ông Hổ giả cách bảo tên người nhà ra kêu những người kia vào rồi hai thầy trò cứ việc ngồi ăn. Ông Hổ ăn hết mâm này tới mâm khác. Ăn xong no nê, ông Hổ cám ơn từ biệt.
Khi chồng về, bà Thanh thuật lại:
- Hôm qua có một người tự xưng là bạn rất thân với ông tới chơi. Tôi mời lại thết đãi. Ông ta cho biết là cùng đi với ba mươi người khác nữa hiện còn đang chờ ngoài ngõ. Tôi tưởng thật mới lo làm cơm, mổ lợn, dọn cỗ mang lên. Nhưng chẳng thấy ai hết ngoài mình ông ta và tên người nhà. Ông ta ăn nhanh như gió cuốn, hết mâm này sang mâm khác. Chỉ một loáng là nồi năm mươi cơm không còn một hạt. Rõ khiếp! Không biết có phải là người hay là ma quỷ mà ăn uống ghê thế.
Nghe nói sức ăn như vậy, ông Thanh chợt nhớ ra người đó chính là ông Hổ nên bảo vợ:
- Thế thì đúng là ông bạn tôi tên Lê Như Hổ rồi. Độ nọ quả thực tôi có hẹn mời ông ấy tới chơi.
Năm sau ông Thanh ra thăm ông Hổ để xin lỗi. Ông Hổ cũng làm cơm thết lại. Ông sai người mổ hai con lợn béo và thổi bốn mâm sôi bưng lên thết ông Thanh. Tuy cũng là người ăn khỏe, nhưng ông Thanh chỉ ăn hết 1 góc con lợn và già nửa phần sôi, trong khi ông Hổ ăn hết phần của mình lại chèo sang mâm của ông Thanh. Ông Thanh cả sợ:
- Ngày xưa ai cũng biết làng Mộ Trạch có ông Lê Nại là ăn khỏe mà chỉ sơi hết mười tám bát cơm và chỉ uống mười hai bát canh trong một bữa. Giờ đây nếu đem so sánh với bác thì ông ta còn thua xa. Cả cơ nghiệp của tôi chắc chỉ đủ thết bác dăm bữa là cùng.
Khi ông Hổ làm quan tới chức Tả thị lang, vâng lệnh vua sai đi sứ. Sang tới Trung Hoa, mọi người nghe thấy nói ông là người ăn khỏe đến kinh ngạc. Người Tầu dọn một bữa cỗ mười tám tầng rồi mời ông vào ăn. Ông Hổ ăn hết tầng này tới tầng kia. Khi tới tầng thứ mười tám, ông thấy có một cái đầu người (thực ra đó chỉ là đầu một loại cá rất giống với đầu người) ông Hổ cầm đũa chọc vào hai mắt con cá rồi giơ cao lên cho mọi người cùng thấy rồi bảo rằng:
- Tao là học trò, xưa nay chưa nếm mùi thịt đầu người như thế nào, nay Vua Tầu cho tao ăn thứ đầu người Tầu, thật là vinh dự. Chúng mày mau mang con dao lại đây cho tao.
Mọi người đứng chung quanh thấy thế đều bịt mắt hết. Vua Tầu biết ông không sợ lại còn nhạo báng bèn sai người bưng đi chỗ khác.
Một lần, vua Tầu thử tài quan sát của ông mới bịt mắt ông lại, đoạn dẫn đi chỗ khác ba ngày mới đưa trở về chỗ cũ rồi hỏi xem ông đang đứng ở đâu, ông trả lời ngay:
- Đây là chỗ tôi ngồi ăn yến hôm nọ.
Thấy ông trả lời đúng, vua Tầu tha không bịt mắt nữa và phục ông là người có trí nhớ tốt.
Một lần khác nữa, ông đã chứng tỏ tài suy đoán của mình. Lúc bấy giờ bên Tầu trời làm hạn hán ba bốn tháng hơn mà không có mưa. Nhân dịp các sứ tới triều cống, vua Tầu hạ sớ sai các sứ làm lễ cầu đảo. Ông Hổ biết là trời chưa mưa nên vội quỳ xuống tâu:
- Tâu lạy đức Hoàng Đế, nước chúng tôi là nước nhỏ nên xin để các sứ thần kia cầu trước.
Vua y lời. Lần lượt các vị sứ thần làm mọi cách cũng không thấy có một giọt nước nào. Nhân dịp này ông Hổ bịa ra chuyện là gia nhân của ông có người biết hô phong hoán vũ, nhưng xin để lui lại vài bữa đã. Kỳ thực ông tìm kế hoãn binh để đi xem các thứ cây cỏ, nếu thấy rễ cây si hay cỏ gà mọc trắng nõn là biết trời sắp có mưa. Sau đó ông mới xin bày đàn ra cúng. Quả nhiên ngay hôm sau mưa như trút nước suốt mấy ngày đêm. Vua quan nước Tầu đều khen ông là người có lòng chân thành đến nỗi cảm kích được cả trời đất bèn phong cho ông làm "Lưỡng quốc thượng thư". Nhân thấy ông có tài ứng đáp Vua Tầu bèn giữ ông lại để dạy các hoàng tử học.
Trong lúc dạy, bất cứ hoàng tử nào có lỗi đều bị ông lấy roi đánh để sửa trị, vì ông cho rằng "Tiên học lễ, hậu học văn". Bà hoàng hậu thấy các con bị đòn mãi mới xin chồng chọn một vị quan khác. Nhờ đó ông được trở về nước Nam. Vua ta bèn phong cho ông là Thượng thư.
Ông Lê Như Hổ sống lâu tới bẩy mươi mốt tuổi mới mất. Khi ông mất triều đình ban cho ông một cái áo quan bằng đồng. Nước Tầu cũng cử người sang đưa đám.
Ngày nay lăng của ông còn trong làng Tiên Châu.
ĐẶNG HOÀNG
Sao lục
